Þjóðólfur - 11.02.1862, Síða 1

Skrifstofa „J)jóðólfs“ er i Aðai"
stræti Ðr, 6.
NÓÐÓLFR.
1862.
Auglýsingar o" lýsíngar um
einstakleg málefni, eruteknarí
blaðið fyrir 4 sk. á liverja smá-
letrslínu; kaupendr blaðsins fá
helmfngs afslátt.
Sendr kaupendum kosfnaðarlaust; verð: árg., 20 ark., 7 mörk; livert einstakt nr. 8 sk.; sölulaun 8. hver.
14. ár. II. febrúar. 11.
— Blaðib „Íalendíngur" hefir tvívegis, þ. e. í 13.
og 16. bl. 2. árg., bls. 99 og bls. 118—119, hreift
þíngmannsleysinu hér í Gullbríngu- og Kjósarsýslu
síban Guíunundr Brandsson létzt, og hefir haldib
því nýmæli fram meb mörgum og margbreyttum
útlistunum og útleggíngum á 6. og 8. gr. í alþ,-
tilsk., ab léti háyfirvaldib ekki gánga fram nýjar
kosníngar hér í sýslum á abalþíngmanni, í stab
Gubmundar sál. Brandssonar, til næsta Alþíngis, þá
væri rétt lög brotin á kjósendunum, og gæti svo
farib, ab þeir ætti fyrir þab á hættu ab verba þíng-
mannslausir á næsta Alþíngi.
Ilib heibraba blab skýrskotar í bábum grein-
unum til þess, hvernig stjórnin hafi skilib þetta mál,
um hina svo nefndu „konúngkjörnu" þíngmenn,
bæbi jafnvel fyrri, en einkum í vor, er kanselíráb
Vilhjálmr Finsen „hætti ab vera þíngmabr“. þab
sjá nú samt allir, ab þetta dæmi sannar ekkert,
hvorki til né frá, því svo sögbu Berlínga-Tíbindi,
er þau skýrbu frá þessu máli í vor, ab Finsen væri,
«eptir bœn hans« („efter Ansögning") veitt lansn
í náb frá því ab vera alþíngismabr; honum var
því ekki vikib frá eba af honum tekinn þíngmanns-
starfinn, af því hann væri búinn ab glata þíngsetu-
rétti sínum, fyrir þá sök ab hann var kominn héb-
an af landi og subr til Danmerkr, eins og hib heibr-
aba blab var ab prédika mönnum í fyrra, heldr
sakir þess ab hann beiddist lausnar, er konúngr veitti
honum. Hitt er réttara sem bent er til í annari
greininni, ab þegar konúngkvaddr þíngmabr hefir
annablivort dáíb ebr þegib lausn af konúngi, þá
hefir hitt verib optar, ab konúngr kveddi annan ab-
alþíngmann í hans stab, heldren ab varaþíngmabr
hafi verib látinn nægja, þóab þab hafi einnig komib
fyrir. En oss virbist þetta sanna iítib um réttan
skilníng á ákvörbunum alþíngislaganna um þjóð-
hjörna þíngmenn og þær reglur, er sjálf þessi lög
hafa sett um þab, hvenær aukadtosníngar skuli
fram fara á þjóðhjörnum þíngmönnum; hinir eru ab
vísu nefndir í daglegu tali: konúnglcjörnir, en vér
hyggjum þab sé rángmæli, því þeir eru alls eigi
kjörnir, heldr kvaddir („udnævnte") af konúngi til
þíngsetu af hans hálfu; en konúngr hefir sjálfum
— 41
sér engi lög sett fyrir því né reglur, eptir hverjum
kvebja skuli þessa 6 þíngmenn, hvorki í alþ.tilsk.
né meb sérstökum lögum, hann er einvaldr abþeim
reglum ; hefir og konúngr t. a. m. kvadt ýngri mann
en þrítugan af sinni hendi á Alþíng, þóab alþíng-
istilsk. segi, ab eigi megi neinn kjósa þjóðkjörinn
ýngri en þrítugan ab aldri.
„fsi.« hefir sjálfr ab vísu tckib fram helztu at-
ribisorbin úr 8. gr. í alþ.tilsk., en eigisvo skýrlega
einsog þau eru í sjálfum lögunum; þar segir: ab
sérhver kosníng til Alþíngis gildi um 6 ár, og því
ab eins skuli ný kosníng fram fara, fyren þau 6 ár
sé libin (frá síbustu abalkosníngu), ab autt sé þíng-
mannssætib í kjördæminu, en engi varaþíngmaðr
sé til, er þab auba rúm megi skipa (— „i Anled-
ning af Vacance, til hvis Besœttelse ingen Sup-
pleant haves“); hér virbist því meb skýrum orbum
sagt, ab svo framarlega sem varaþíngmabr er til í
kjördæminu, þá þurfi þar aldrei og megi aldrei nein
aukakosníng verba á 6 ára tímabilinu, sem abal-
kosníngarnar ná yfir. A þenna veg er 8. gr. alþ.-
tilskipunarinnar einskorbub og nákvæmari útskýr-
íng yfir ákvörbunina í 6. gr., og er hún þó full-
skýr sjálf sér, því þóab „ísl.“ vili telja trú um,ab
eigi verbi þab sagt um þann þíngmann, sem deyr:
„ab hann hindrist frá ab sækja þíngib", þá ætlum
vér þetta fullskiljanlcgt og rétt ab orbi kvebib, eba
ab minsta kosti engum verulegum misskilníngiundir-
orpib, þóab orbib: ,jhindrast“ kunni þar cigi ab
þykja sem bezt valib; og víst erum þab, abígóbri
og hreinni dönsku er orbtækib: „er forhindret fra“,
eius og stendr í textanum, alment brúkab eins um
þau forföll er standa af dauba manns, eins og um
hver önnur forföll; enda skýrir 8. greinin berlega,
ab sú sé meiníngin, meb þessuin orbum: — „því
ab eins ab engi sé til varaþíngmaðrinn, til þe3S
ab fylia hinn auba sess abalþíngmannsins".
Svona hefir líka ákvörbun þessi allt af verib
skilin fram á þenna dag; bæbi hefir kanselíib skorib
svo úr, ab sá skilníngr væri réttr, og eins hefir Al-
þíng sjálft jafnan verib á sama máli; því þar hefir
aldrei verib neinum mótmælum hreift gegn vara-
þíngmanni, þó komib hafi og setib á þíngi fyrir