Þjóðólfur - 17.06.1867, Side 4

— 132 —
t. d. niðr hvítri sauðarlólg sér í íláti, en aga eigi
þar saman við þrárri tólg, hamsatólg, sýkíngartólg
og nautatólg; eða hvaða nauðr dregr kaupmenn
til að kaupa haustullina við svo háu verði, einsog
þeir gjöra, og flytja hana svo út samhausta á út-
lenda markaði, foruga og deiga eins og hún vill
einatt vera? Eigi verðr slíkt kent landsmönnum,
og þessa sízt það, hvernig frágángrinn er einatt
á slátrkjötinu til útflutníngs; geldsauðakjöti, og
kjöti af úttauguðum gamalám, mjólkrám og af
lömbum er agað saman í eitt og sama ílátið hvað
innanum annað; fyrir þetta nær öll sú kjöttunna
eigi hærra verði heldren ef þar væri um eintómt
ærkjöt að ræða, þegar á markaðinn kemr; í stað
þess að væri geldsauðakjöt, ærkjöt og ketið af
dilkum og öðrum únglömbum haft vandlega að-
skilið sitt í hverju ílátinu, þá mætti segja og halda
því fram að hér væri vel og vandlega skilin vara
eða »omhyggelig sorteret', og mundi þess fljótt
sjá stað og koma voru ágæta sauðakjöti, sem
varla er slíkt að fá annarstaðar, í bezta gengi og
eðlilega hátt verð.
Kaupmenn vorir og verzlunarstétt verðr því
einnig að sínu leyti og í mörgu, að taka sig á til
þess að þar um verði sjón sögu ríkari að þeir vili
nú leggjast á eitt með landsmönnum til að efla
vöruverkunina og almenna vöruvöndun hér víðs-
vegar um land; verzlunarstétt vor getr gjört mest
til þess og jafnvel, að allt í þeim efnum sé undir
henni komið.
það er mælt, að kaupmanna samkundan liér
í Reykjavík, sú er stofnuð yar í vetr, hafi en sem
komið er eigi getað komið sér niðr á almennum
og föstum samtökum til að styðja vöruvöndunina
og efla hana; það er mikið mein ef svo væri og
ef eigi gæti samtökin með þeim náð lengra, heldr
en að draga nú sem fastast niðr allt verð land-
vörunnar, en halda úllendu vörunni í sem hæstu
verði. f>að er eðlilegt, að hverkaupmaðr fyrirsig
áliti sér skylt að halda fast við þau verðlags- eðr
prísasamtök er þeir hafa allir orðið ásáltir um, en
það er leitt, ef þeir hafa eigi getað orðið á eilt
sáttir um þá uppástúngu er nokkrir höfðu gjört á
fundi, um stofnun á samskotasjóði til að umbuna
með þeim er færði sér staklega vandaða verzlun-
arvöru að nokkrum mun, en láta prísana verafasta
eptir sem áðrá allri nokkurn veginn verkaðri vöru
og gjöra hina vöruna ræka eðr taka hana að eins
með tilfinnanlegum afföllum sem væri í illri verk-
un. Ef kaupmenn vorir viidi og gæti komið sér
niðr á þessu úrræði og orðið samtaka um það,
þá mundi þess brátt sjá almennan, mikinn og
verulegan stað.
DÓiMR YFIRDÓMSINS
í málinn: Þorvaldr Björmson (bóndi á Núpakoti
undir Eyafjöllum), gegn kaupmanni H. E.
Thomsen (á Vestmanneyum).
(Upp kveíinn 27. Maí 1867. Jón Oiiíurmmlsson sókti fyrir
þorvald Björnsson, en Pál! Melsteí) var?)i fyrir H. E. Thomsen).
„Meb landsj'flrrMtarstefmi frá 9. Agúst f. á. áfrýar þor-
valdr Björnsson, bóndi á Núpakoti tindir Eyafjöllnm í Káng-
árvallasýslu til ómerkíngar og ógildírigar:
1. Urskurfii gestarettarins á Vestmannaeynm frá 25.
júnf f. á. er skyldar áfrýaudann til þess afi þola lögsókn
fyrir gestaritti þar á eynni, út af sknldakröfn, af upphaif
9 rd. 66 sk. sem innstefndi, kanpmafr Thomsen samastafar
telr sig hafa gegn honnm eptir verzlnnarbók sinni.
2. Dómi kvefnum npp af tfcbum gestarfctti hinn 28.
júní seinastl., sem dæmir áfrýandann til af vinna eib af) því,
af) hanu hvorki hafl tekib afi sfcr ab borga fyrir Pál nokkurn
Haldórsson þá 2 rd. 66 sk. sem taldir ern áfrýandanum til
skuldar í höfubbók hins stefnda, nfc heldr af) hann standi
af) öbru leyti í skuld vib tfcba verzlnn, en treysti hann sfcr
ekki af) vinna eibinn nema hvab hib fyrra atribi snertir,
skal hann borga hinum stefnda 6 rd. 66 sk. r. m. og máls-
kostnabr falla iiibr, en vinni hann eif) afi hvonigu, skuli hann
borga hinum stofnda 9 rd. 66 sk. og málskostnaf) mefi 2 rd.
r. m“.
„Afrýandinn byggir mótmæli sín gegn ofantfebri málssókn
fyrst og fremst á þeirri ástæfiu, ab hann sé ekki stefndr til
síns varnaþíngs, og ab óbru leyti sfe frá hálfu hins stefnda
engar sannanir komnar fram fyrir sknldakröfunni ab öbru
en því, nb hún standi í verzlunarbók hina stefnda, tilgreind
meb þeirri npphæb sem nú var sagt. þareb nú skilyrbib
fyrir því, ab abkomandi mabr verbi lögsóktr fyrir skuld á
þeim stab, hvar hann, án þess ab eiga þar varnarþíng, er
staddr, er þab ab skuldin eptir N. L. 1—2 — 16 D. L. 19
sfe vitaskuld, sem borgast eigi samkvæint liins lögsókta eigin
skuldbindíngu, á þeim stab, hvar hann er staddr, eba ab þab
sfe skuldakrafa, sem hlutabeigandi haQ lofab abfullnægjaá þeim
stab, ef hann sfe þar staddr, en hfcr er spursmál um kröfu
eptir reikníngi, sem áfrýandi alls ekki hoftr vibrkent, heldr
algjörloga mótmælt í beild sirini og engin sknldbindíng frá
hans hálfu heldr liggr fyrir um þab, ab borga skuldina, þó
hún, sem ekki er, væri vibrkend af honnm, á þeim stab sem
hann er stefndr til og dæmdr á, og ákvörbunin f tilsk. 13.
Júní 1787 II § 21, sem undirdómarinn heflr yitnab til og
bygt á, hvorki á hfcr vib nfe heimilar þá nndantekníngu frá
reglunni nrn forum domicilii, setn undirdómarinn lieflr álitib,
verbr ekki komizt bjá því ab dæma þann áfrýaba úrsknrb og
þann á honum bygba gestarfcttardóm, samkværat áfrýandans
rfettarkröfu, ómerkan, einsog hirin stefndi eptir þessnm úr-
slitnm málsins hlýtr ab borga áfrýandannm málskostnab fyrir
undir- og yflrrfcttinum meb 20 rd. r. m.“.
„því dæmist rfett ab vera“:
„Sá áfrýabi úrskurbr og dómr oiga ómerkir ab vera. I
málskostnab fyrir utidir- og yflrrfetti borgi hinn innstefndi
kaupmabr II. E. Thomsen til áfrýandans þorvaldar Björus-
souar 20 rd. (tuttugu ríkisdali) r. m.“.