Þjóðólfur - 20.09.1873, Blaðsíða 2

Þjóðólfur - 20.09.1873, Blaðsíða 2
— 182 — — í hinu sænska blaði: «Göteborgs Handels- «och Sjöfarts-tidning«1 (19. Júlí) stendr vel samin grein með fyrirsögn: «Politisk rörelse pá Island», og er í henni einkum skýrt frá hreifingnm þeim, er voru undanfari pingvallafundarins í sumar, og ráðagjörðum landsmanna um hann, jafnframt og drepið er á hin helztu sögulegu atriði í stjórnar- máli voru. Oss hefir þótt tilhlýðilegt, að bjóða lesendum vorum dálítið sýnishorn af þessari grein, svo menn sjái, hverja skoðun hinir frjálslyndari menn á meðal Svía hafa á þjóðmáthm vorum. Vér höfum heyrt, aðJiinn frægi sænski rithöfundr, Victor liydberg, sé höfundr greinarinnar, en ekki vitum vér fullar sönnur á því. «í hinum síðustu blöðum frá íslandi eru þau tíðindi, sem miklu skifta fyrir framtíð eylandsins. Hefir þess áðr verið getið í blaði voru, að á meðal íslendinga ríki almenn og djúpt rótfest óánægja með hina dönsku stjórn. þessi óánægja hefir nú lýst sér á þann hátt að vel má vera að það hafi alvarlegar afleiðingar. Eins og eftir þegjandi samkomulagi hafa sumsé verið haldnir fundir á sama tima yfir landið allt, svo víðáttumikið sem það er, og hafa oddvitar þjóðarinnar gengið þar fram og tekið saman höndum um það að hnekkja hinum dönsku einveldisráðum yfir Iandinu. J»essi einveldisráð eru eins óbundin og vald Rússakeisara eða Tyrkjasoldáns, en það er þeim mun illbærara fyrir Islendinga, sem ein- valdsherrann sitr í öðru fjarlægu landi, og em- bættismenn hans eru alloft útlendingar og annar- legir fyrir landsbúum, enda berast þær sögur frá íslandi, að þeir eigi sjaldan beiti valdi sínu á þann lj petta er eitt og hit sama sænska blatit og eins þessi grein blabsius, om stjóniarniála-vibskiftin milli Islendinga og Dana, ein og hin satna, sexn drepib er á í „Víkverja" 4. þ. m. 22,-23. túlubl. á 88. bls.; en þessi vor viríulegi samtif'ar-fh- lagi (blabit) „Víkverji"), — er í þessn niáli sem niórgum Slbrnm þeim, er hann gjórir at umtalsefrii, hættir svo mjóg vib at) sverja sig í ætt vií) kríuna „þegar hún sezt á 6tein- inn“, — drepr al) eins rnjóg lauslega á grein þessa og gjórir þat) ekki eftir sænska blatinu sjálfu, heldr eftir einhverju petri þvi, er Hafnarblat) eitt þab er nefnist „Dags-Telegrafen“ hedr hramsab þar upp úr srenska blatinu og lapit) svo eftir því. Jiat) er votiandi, at) óllum leseodum pjóbólfs flnnist greinin samska maklegri allrar anuarar metfertar beldren þeirrar sem hún heflr ortit svona fyrir hjá þeim „Dags- Telegr." og „Víkvtra". — par hjá er vel maklegt at minnast þess her, at en heitrata ritstjórn „Göteb. Handels o'ch Sjó- farts-Tid.“, heflr eigi ateins sjknt ritstjóra pjótólfs þetta blaf) sitt 19. Júlí þ, árs, (met nægum frímerkjum á', heldr einnig fjr í vor annat númer sama blatsins, er hafti metfertis atra grein mjög velviljaba til íslendinga og blatsins pjótólfs; og muu eiuuig ágrip af þeirri grein koma í IJós irin»/i skams htr í blatinu. hátt, sem styggir og særir sjálfstilfinningu hinna þolinmóðu Iandsbúa. ísland hefir nú að vísu ein- hverskonar fulltrúaþing, Alþingi, en það er ekki nema ráðgjafarþing, og þar til kemr að hin danska stjórn skipar suma fulltrúa til þessa þings, óg hefir þingið ekki diið minsta atkvæðisvald til lög- gjafar, skattaálögu og landstjórnar. Gjöldum þeim, sem lögð eru á landið, ver hin danska stjórn og skiftir þeim út eftir sjálfsþótta sínum, án þess ís- lendingar hafi nokkurt atkvæði við þær ráðstafanir sem féð er látið ganga til». «J>að er vonandi að þessi hreiíing, er nú á sér stað á íslandi, haldi sér innan stillingarinnar og aðgætninnar takmarka, þá mun víst hin þolin- móða þjóð, sem öldum saman hefir átt við svo þungan kost að búa, ná rétti sínum. Vera kann það og, að hin danska stjórn sé komin tll þeirrar viðrkenningar, að hún muni ekki ávinna sér neinn sigrkrans með því að fara með litla, en mentaða og veglynda þjóð, 70,000 samtals, eins og menn, sem í stjórnlegum efnum sé réttlausir. jþetta mun nú sjást af frumvörpum þeim, er hún leggr fyrir Alþingi það er nú fer í hönd. J>ó svo sé í öðruin löndum, að hinar póli- tisku hreifingar hafa vanalega upptök sín í höfuð- borgunum, þá hefir þetta verið annan veg á ís- landi í þetta skifti. |>að er svo að sjá, sem hinu litli Reykjavíkrbær hafi lengi verið ófróðr um hreifingar þær, er gengu á undan J>ingvallafund- inum, og ekki vitað hvar þær mundu koma niðr að síðustu. Hin íslenzku blöð vörðust allra frétta um fund þenna, er til stóð, þangað til hann allt ( einu kom í Ijósmál og blasti við allra augum- 1 J>ingboðið mun hafa tekið sig upp einhverstaðar í norðrlandi kringum Eyafjörð, í þeim sveitum, þar sem margar sænskar og sænsk-norskar höfð- ingjaættir tóku sér bólfestu í fornöld, og þar sem fólkið enn í dag þykir hvað mest skara fram úf að þreki, frjálslyndi og harðfylgni. J>aðan segja menn að orðtakið: «TiI þings!» hafi hljómað og borizt til ýmsra héraða, lil vestri og eystri héf' aðanna, unz það náði yfir allt landið. J>ingvöllr hinn forni — þar sem íslenzkif menn komu í fyrsta sinni saman á Alþingi, ári® 928, og þar sem þjóðin síðan í hér uin bil 9^0 ár hélt ársfundi sína undir berum himni til segja lög og selja niðr þrætur — þessi alún1 sagnastaðr á þannig enn þá að sjá fulltrúa sam' an komna frá öllu landinu. Enginn, sem íslunú® sögu þekkir, getr látið þetta nafn eða þenna sta A

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.