Þjóðólfur - 25.02.1874, Qupperneq 3

2. Óvnndr er eftirleikrinn.
f>egar sira Matlhías Jokkutnsson í haust eð
var sagði af sér Kjalarnesbrauðinu, sótti sira f>or-
VaMr á Reynivöllum um, að fá lagt brauð þetta
ttiðr, og Saurbæarsókn lagða undir Reyniveili.
bitlu síðar munu stiftsytirvöldin hafa sent hinni .
svonefndu synodus-nefnd málið tii álita, en hvorki
boðaði formaðrinn neinn fund í málinu, né liélt
hann síðar; aftr á móti komu 2 nefndarmanna,
dómkirkjuprestrinn og docent II. Hálfdánarson, til
'iiín eitt kveld, og dró hinn síðarnefndi þá upp
hjá sér hreinskrifað álitsskjal í málinu, sem hann
®tlaðist til að eg skrifaði undir þegar í stað; en
6g færðist undan því, þar sem málið, eins og
venja hefir verið tíl, ekki hafði verið rætt á fundi.
Nokkru á eftir skrifaði eg fáeinar alhugasemdir
i>m málið yfir höfuð, og færði herra dómkirkju-
prestinum, sem þá geymdi skjöl málsins, og ætl-
aðist eg til, eins og það sjálft ber með sér, að
það kæmi til um.ræðu í nefndinni; en síðan hefi
eg ekkert um málið heyrt annað en það, að þeir
2 geistlegu herrar sendu formanninum álitsskjal
sitt, og að álit assessors Jóns í'éturssonar (sem
áðr hafði sagt mér, að hann ekkert atkvæði ætl-
aði að gefa í málinu) kom svo seint, að það fór
beinlínis til stiftsyfirvaldanna, og hefi eg ekkert af
Þessum skjölum séð.
Svona formlegq var nú áHlsslcjal nefndarinn-
Qr úr garði gjört í pessu máli. Meðan á þessu
stóð, var sira þorvaldr hér staddr, og gekk milli
^efndarmanna, sem hafa orðið að sýna honum
blaðið frá rnér, eða að segja lioniim, að eg hafi
eáki orðið þeiin samdórna, þótt þeir cettn ekkert
nieð pað, á því stigi rnálsins, sem það þá stóð á;
et> hvað þeim gat til þess gengið, vita þeirherrar
^ezt sjálfir. Áör en þorvaldr prestr fór héðan,
rdar hann lit af því, að mig hafði greint á við hina
^efndarmennina, skjalið, sem lesa má í síðasta bl.
t^jóðplfs, og dróltar því að mér, eins og sjá má
samjöfnuðinum rnilli mín og docents II. Ilálf-
^ánarsonar, að eg hafi orðið að skrifa þær fáu línur,
sem eg hafði skrifað, móli betri vitund og sam-
V|?ku (þærsýna það bezt sjálfar; þær eru í vörzl-
biskups, en eg hefi ekki eftirrit af þeim), og
^yðr hann skoöun sína við það, að eg sé ekki
u'nn, þótt eg kunni að gela það, að reka af mér
‘ægðarorðið, sem á mé.r liggi, líklega fyrir dóminn í
^ iðaár-málinu; en má eg spyrja hann: hvað pekkir
^nn M pess máls? og hvaða vit hefir hann á að
um pað? eða vill lumn gjöra orð höfund-
riris að sínum? og svo ælti hann að vita, að málið
liggr undir dómi hæsta-réttar. Eg get ekki skoðað
ummæli þessi öðruvísi en sem illgjarnleg og sví-
virðileg, eins og þau eru öldungis ósainboðin manni
í hans stöðu; en hvað á þá að segja um frjálslyndi
hans, að hann nær ekki upp í nefið á sér út af því,
að eg hefi leyft mér í máli, sem eg er öldungis
óviðriðinn, og sannarlega getr verið meiningamunr
um, að láta aðra skoðun í Ijósi en hann hefir sjálfr
í eigin máli? og hvað er þá að segja nm velsæmis-
tilfinningu lians, að hnnn leyfir sér að fara meiðandi
ummælum og svigrmælum um inig fyrir athuga-
semdir mínar (seni hann með hnýsni sinni hafði
komizt að), sern ekki einu sinni þá vörti komnar
né heldr komu á eftir til umræðu í nefndinni, og,v
ef til vildi, gátu fallið aigjörlega niðr, og voru þýð-
ingariausar á því stigi málsins? Sira þorvaldr hefir
nú gjört silt til, að reyna að svivirða mig í almenn-
ings-augum fyrir að hafa breytt móti betri \ilund,
og dróttað að mér óráðvendni; en það er ekki fyrir
það, að mig má einu gi|da, livort sira þorvaldr
lofar mig eða lastar; hann er engi sá merkismaðr
enn í einu eða neinu, að eg þurfi að leggja nokkra
áherzlu á dóma hans, þegar hann fellir þá á þann
hátt, sem hér á sér stað. Síðan liann kom í þjón—
ustu kirkjunnar, hefir hans Ijós (það þykir mega
fullyrða) ekki logað bjartara en svo, að það getr
eigi borið birtu yfir stærri verkahring, en liann nú
hefir. Eg skal leiða bjá mér, að minnast á ferðalög
hans hingað seint og snemma vikunnar, og dvöl hans
liér oft um helga daga, og messuföll þau, er þar af
hlýtr að leiða; það liggr undir annara afskifti og
íhlutun, en einnngis skal eg bæta því við, að úr því
sira þorvaldr þarfnast stærri vqrkahrings, því biðr
hann þá ekki um að verða settr yfir langtum meira.
Reykjavík, 20. d. Kebr. 187 i.
Th. Jónassen.
3.
..pjóðólfr" minnn!
Af því að þú hcfir oft tekið málstað mála þeirra, er
almenning varða,' þá leyfi eg mér að geta eins málefnis,
er okkr bændum liggr mjög á hjarta. Hvað stondr til?
eiga nú allir íslcndingar að verða heiðnir? og er nú eng-
inn svo kristilcga sinnaðr, að hann fái séð, hvar að ætlar
að reka með kristindóm vom? Alt af er verið að steypa
saman brauðunum, og aldrci þykir samsteypan nóg. Guð
veit, livar þetta ætlar að lenda. Brauð, sem áðr voru tal-
in lífvænleg, þykir nú ólifandi við, þó ba ði guð og mcnn
viti, að þau eru í.raun og verujafnvel botri cn þau voru
fyrir 50 árum. það er eins og sumir guðfræðingar vorir
hafi skift um stafnbúana, líti hornauga til lvrists, on girnd-
arauga til JSIamraons. Eg cr nú kominn á gamals-aldr,
og hefi aldrei hoyrt um það getið, að prestar hafi flosnað
upp, eða orðið hungrmorða hér á landi, hafi annars nokk-