Þjóðólfur - 12.08.1874, Blaðsíða 2

íns, þakkaði ástrlkar víðtökur, og lýsti gleði sinni
yfir laudi og þjóð, föðurlegum kærleika og von
sinni og ósk eptir lukku og blessan 1000 ára
staðar og 1000 ára þjóðar. Gjörðu þessi mildu
og látlausu orð hin beztu og béppilegustu áhrif
á alla, er heyrðu, og þökkuðu menn með nýum
húrra-ópum fyrir. Áðr hafði Halldór Kr. Frið-
riksson yfirkennari, stigið í ræðustólinn, og haldið
all-mikla og all-snjalla tölu fyrir íslands minni,
talað um tilefni hátíðar vorrar, og aðal-lákn og
stórmerki vorrar sögu. I’á var og mælt fyrir
minni Danmerkr. En eptir komn Konúngs fylgdi
hvert minnið öðru. Norðmanna minninu svaraði
á norsku, skáldið Rolfsen, með skörulegn sæmdar-
ávarpi til íslands. Þá mælti Jón rektor I’orlielsson
fyrir minni Svía, og svaraði því hinn sænski yfir-
foringi Lagerkrantz. I’á mælti Eiríkr Magnússon
fyrir minni heiðrs-gesta vorra úr Vestrheimi, á
enska tungu, og talaði lengi og snjalt, og svar-
aði skáldið B. Taylor því með fám orðum, á
dönsku máli. Hafði hann ort kvæði, og látið þýða
og prenta, til sæmdar oss, og mun það innan
skamms verða þjóðkunnugt; það er þess vert.
fíelgi yfirkennari Uelgesen hafði mælt fyrir minni
Ðanmerkr, en nú mælti hann I forföllum Dr.
Hjaltalíns fyrir minni stjórnarherra íslands, herra
Kleins, og svaraði hann ræðunni með fögrum og
snjöllum orðum og árnaði blessunar því Alþingi,
sem hann kvaðst framvegis álíta skyldu sína að
vinna í bróðurlcgri samvinnu með að einu marki
og miði, framförum vors þjóðlífs og frelsis. I’ótti
honum fara bæði skörulega og góðmannlega.
Gísli kennari Magnússon mælti fyrir minni kvenna,
en að lokum var sungið minni allra íslands gesta.
Að þvf búnu var dansað og skemt sér, eins og
menn bezt gátu. I’egar búið var að setja hátíð
þessn, dundi skothríð mikil frá herskipurtum, en
síðan var skotið og spilað — eins og siðr er til —
við komu Konungsins. — Við skothríð þessa f
landi, varðsá sorglegi atbnrðrað hernrenn tveir af
skipinu «Fylla» skutu af sér vinstri hendrnar. Er
græðsla þeirra talin bæði vandasöm og tvíræð.
Lofi Guð þessum bágstöddu gestum vorum að lifa,
er skylda vor Reykvfkinga að minnast þeirra, áðr
en þeir hverfa handarvana heim frá hátíðargleði
vorri, með einhverjum volti hjartanlegrar hlut-
tekningar. Ræður manna urðu ekki allar rilaðar
upp á staðnum, en f sérstakri ritgjörð fylgir hér
aðal-efni þeirra, og mega hlutaðeigendr taka vilj-
ann fyrir verkið, þó eitthvað mishermist.
— Inntak þess er talað var og fram fór a
Öskjuhlíð :
Halldór Friðriksson setti hátíðarfundinn með
langri og snjallri ræðu, og var efni hennar yfirlit
yfir sögu lands vors. Sagði hann að endingu, að véf
værum nú staddir á vegamótum, ekki einungis
tímans, heldr og landstjórnarsögunnar. Framtíðin
væri hulin vorum augum. Oss riði lífið á að
leggjast allir á eilt, og ef vér gjörðum það, mætt-
um vér fulltreysta blessan Drottins.
fíelgi Ilelgasen mælti þv( næst fyrir miuni
Danmerkr. Hann minnti á vor löngu viðskipli við
Dani gegnum blítt og strítt; liðinna tíða gæti ís-
lendingrinn ekki minnst án þess að minnast hins
misjafna, þó væri bezt að rifja sem minnst upp
hið illa, heldr gefa dauðum ró, og minnast þess
sem er. «Menn hafa heimsólt oss, góðir menn,
scm unna oss alls hins bezla. Vort frelsistré fær
nú leyfi til að lifna á ný. Stjórnarskráin er sú
gjöf, sem vér megum vona, að slofni eindrægni
milli Dana og íslendinga». — Seinna um kvöldið
kom konungr sjállr fólgángandi Lil fundarins með
fögru og skrautiegu fylgdarliði; hafði bann haft
miðdegisboð mikið á meðan. Dundu nú við skot
og fagnaðaróp, og stóð þá vegsemdin og gleðin
sem hæzt mátti verða. En þá varð sá sorgar-
atburðr, að tveir konungsmennirnirjfrá Fyllu) skutu
af sér sína höndina hvor. Var það hörmuleg
sjón, en þó urðu þeir drengilega við áverkunum,
og voru þegar hafðir heim á spítalann, og læknar
sóttir. Minti þelta oss suma á fallveltu gleðinnar
á þessu landi, en ekki stöðvaðist hátíðin, enda
var vor elskaði konungr nú kominn. Gekk hann
fram meðal mannfjöldans mildr á svip og heilsaði
á tvær hendr; kváðuþá hátt og lengivið fagnaðar-
ópin. Landfógeti Árni Thorsteinson steig þá í
ræðnstólinn og fagnaði konungi (á dönsku), sem
kominn væri með frelsisgjöf lil fagnandí þjóðar;
sæi hann nú fjallbygð vora blasa við, meðan vort
fræga þjóðmál ómaði fyrir honum.
Konungr sjálfr tók þá hér uin þannig til
rnáls: «Eg em hrærðr að heyra þá hollustu, sem
mér er veilt; mér er sönn hjarlans gleði að vera
hér kominn mitt á meðal yðar, og eg tek me®
fögnuði þátt í þjóðarinnar þúsundárahátíð. Mér *
sárnar að kunna ekki að tala yðar tungumál, e°
treysti því að þér skiljið, að eg ber hinn sama
ástarhug til íslendinga eins og til hinna dönsku
bræðra. Eg óska og vona, að hin nýa stjórna'''
skrá megi hér verða landi og lýð til lukku og