Þjóðólfur - 15.10.1874, Blaðsíða 1

*« Ar.
48.
Reykjnvík, fimtudag
VATNAJÖKULSFERD HERllA W. L. WATTS.
(Bréf til ritstjóra pjóSólfa frá honum sjálfum).
Góði herra,
Þer sýnduð mér þann sóma að biðja mig að
senda yðr ágrip af ferðasögu minni til Vatnajök-
nls, og vil eg hér með fúslega gjöra það.
Þann 10. dag ágústmán. lagði eg upp frá
Núpstað. Voru í för með mér, herra Fáll I*áls-
son frá Vestmannaeyjum, og 2 fslendingar aðrir
til fylgdar upp á jökulinn. I’ess utan herra Wynne
og bóndinn frá Núpstað og vinnumaður hans. Við
áðum um kvöldið við röndina á jöklinum. Sneri
hr. Wynne, bóndinn og vinnumaðrinn þá heim. Við
lögðum upp daginn eptir um sólaruppkomu og
lókum slefnuna í norðr-landnorðr (N.N.A.), því af
öllu því, sem mér hafði verið sagt á leið minni austr
uð Núpstað, var eg kominn að þeirri niðrstöðu,
að hin síðasta eldsuppkoma hafl hlotið að vera
beint í norðr af svæðinu milli Núpstaðar og Ör-
æfajökuls, en engar sagnir úr hvaða átt sem
komu, gátu miðað nákvæmar á staðinn. Jökiillinn
hér, norðr af Kálfafelli, hækkar í mjög sljófum
vinkli og er lilið sprunginn. Ofan á fönninni liggja
þar sandskriður og vikrdyngjur. Veðr var hið
fegrsta, og urðum við að nema staðar um miðjan
dag, þar sólbráðin hafði gjört mesta ófærð á jökl-
inum, og höfðum við þá ekki gengið nema 6 mílur
(11/2 dauska) frá brúninni, svo var færðin ill, enda
bárum við viku-nesti, stangir og hvíludúka, nefnil.
J 50 pund að þyngd. Þegar við lögðum aptr af
stað, bjuggum við til sleða úr skíðum, og drógum
svo farangr okkar, og gekk þá betr. Áðum við
l>m miðnætti 3500 fet yflr sjó, grófum okkrdjúpa
snjógröf og sváfum þar rólega. Um nóltina hafði
frostið á termómetrinn orðið 20 stig (Cel-
Susl- Eptir 3 tíma svefn héldum við áfram. Ör-
æfajökull var nú horfinn á bak við landsuðrbrún
jökulsias, og fórum við því næst fram hjá hinum
tveim háu svörtu þúfum, sem eru þeir einu eld-
8ygir, sein sjást á suðrhluta Vatnajökuls. Um nótt-
lria hafði skorpa frosið á jöklinum, og gekk því
sfeðinn liðugt. Leið nú ekki á löngu áðr en við
eygðum t'jall í landnorðri frá »Göngu-fellum«; það
'ar hkt húsmæni að ofan, og kom okkr saman
l|m að kalla það »Vatnajökuls hús«. Skömmu
15. Oltt. 1874.
síðar eygðum við, hér um bil 2 strik austanvert
við slefnu okkar, eldgýg, og gjörðnm við þegar
lykkju á leiðina til að skoða hann. Sáum við að
þar var »gýgr í gýg» og voru veggirnir myndaðir
úr ýmsum fágætum steina-tegundum, sem hér er
ekki tími til að tala um. Ytri gýgrinn var fullr
af vatni, og nálægt þumlungs þykkr ís á. Vegg-
irnir voru 150 feta liáir. Eg gaffjalli þessu nafn
og kallaði I’áls fjall (eða fell) [Mount Patil), eftir
mínum röskva félaga. Hæðin yfir sjó 4500 fet.
(Framhald síðar))
— Nií er komib sklp til Álptnesingafjelagsins, faprandi mat-
viirn, kaffo, sjkur, hamp, færi, salt, o. s frr. Er þab því
vouandi, aí) menn einni fjolaginii, þanuig, ab ftlagsmenn hafl
fjórug vifskipti vih þaíi, og aí) nýir félagsmenn bætist viþ.
Felagií) þarf aþ leggja fram talsvort fé til lókningar fjrir
þennan farm, sem kominn er, enda er þab iíka vel bjrgt af
viirum, og mnn geta miblaþ nokkru til nýrra felagsmantia. En
nmfram alt þarf félagib ab standa í skilum viþ reiþara þese
í Kaupinannah5fn; hann 0 ab fá sina borgun í hanst, en nm
leib og fþlagsmenri borga þennan faim, sem nú er komiun,
þá borga þeir ab nokkro lejti tilliíg sín til uæsta árs, því ai)
niikib aí viírum þeim, sem nó orn komnar, og framvegis
koma í haust, t. a. m. salt, færi, hampr, netagarn, o. fl., koma
næsta árs verzlan til góþa.
Eg vildi nota þetta tækifæri til a¥) geta þess, aí) fari svo, a¥>
| félagsmenn fái ekki eins hátt veií) fjrir þá íslenzkn vöru, sem
I þeir 6endn ( sumar, eins og kaupmenu aþ orbi kvebnu gefa
j (hvab þó er óviit), þá er þah því ab kenna:
ijal félagsnnnn komn ivo dræmt me¥) vör-
u n a í snmar, aí) verib var í hálfn fjóríio viku aí) ferma
[, skiplb; þetta jók allan þann kostnaþ, sem leibir af skips-
italdinti: þar af leiddi og, afe saltflskrinii seldlst ver, en ef
hann hefbi komií) fjr til iiafoar.
2) a ¥> vúriimagnií) var s v o 1 í t i ¥). Ab samtöldum
öllum þeim vörum, sein félagsmenn létu: saltflski, har¥flski,
ull og lýsi vantafji mikiþ á, a¥> skipií) befbi fuilan farm, og
liggr þó í augnm oppi, að eius þarf a¥> borga fjrir hib ó-
notaba róm í skipinu. Ef félagif) ætti af) verka mefi nokkrn
afli, og met) von um hag, þurfa menu af) sýna því þann
álioga, ab þaf) hafl svo uiiklar íslenzkar vörur undir hönd-
nm, af) þafe geti selt þær þar 6em bezt gengur; en í sum-
ar kom svo lítif) inn til þess t. a m. af saltflski, a¥ ekki
nam því ab þaí) yibi sent til Spánar; svo lítib af ull, af)
ekki nam a¥) senda þaf) til Englands.
Eg enda þessar línur í þeirri von, a¥ íélagsmenn hljnni
ufi félaginn, og þó aldrei nema stórbændrnir sumir hverir
geti á kostnaf) fátæklinganna pint út úr kaupmönnum sömu
efie líka prísa, og félagib í ár getr áunnif) eínum meflimtmi,