Þjóðólfur - 04.05.1877, Blaðsíða 2

58
vildin getur gjöst menn einræna og illgjarna. Um sættir er
sjaldnast að tala, heldur að eins um sigur og ósigur. Hægri
menn þýða svo grundvallarlögin, að stjórn, landsþing og fólks-
þing skuli ávallt liaga svo atkvæðum sín í milli að svo líti út,
sem þetta þrent sé eitt vald, eða þrír aðilar jafnir, sem ávalít
leiti samkomulags. Á þessari pólítík trúa hinir hægri að hvíli
heillog hamingja ríkisins; hinsvegar segja þeir að stefna vinstri
manna leiði sjálfsagt til liinnar verstu tegundar aflýðveldis-
stjórn (höfð-atölustjórnar). Og eflaust er það víst, að hin
danska alþýða á langtí land til að fá þá menntun og það göfug-
lyndi, sem fjöldinn — ekki fáeinir eingöngu — verður að hafa
nað 1 hverju lýðveldi. Menning hinnar dönsku slþýðu er enn
á æskuskeiði, enda hafa hin miklu fjörbrot, sem fólkið hefur
logiðí, gjört það æstara, en varla ráðfastara, en það var áður.
£jóðin á fagurt land og fræga sögu, en iandið er sett eins og
þrætublettur svo hún býr á ófriðarstöðum, og því er hægra að
lieimta þar en fá þau friðar- og frelsis skilyrði sem á þarf að
^yggja.
— Húnavatnssýsla er af konnngi veitt Lárusi P. Blöndal
sýslum. í Dalasýslu.
— Skiptrandogmanntjón. 29. f. m. kom Ólafur
hóndi I álsson austan frá Höfðabrekku hingað suður með 2
skipbrotsmenn danska, skipstjóra og stýrimann. Segja þeir
þessi sorgartíðindi: Snemma morguns á 2. dag Páska rak skipið
»>Reykjavík» skipst. Jemen áland í ofviðri því, er hófst þá daga-
það vara ustarlegaáMýrdalssandi. Skipverjar komust alliráland
frá brotnu skipinu. Veður var afskaplegt með frosti og kafaldi
en menn ókunnugir og staddir á eyðiströnd fjærri mannabygð’
Lögðu þeir þegar af stað til að leita bygða. |>eir voru G saman
og naðu að ems tveir að halda lífi (þeir áðurnefndu) og kom-
ust eptir 38 klukkutíma hrakning að Höfðabrekku. Ueir sem
uti urðu voru: Hákon Bjarnason kaupmaður frá Bíldu-
dal, eigandi og reiðan skipsins; S i g u r ð u r G u n n 1 ö g s
so n söðlasmiður frá Eyrarbakka - liann sigldi í fýrra héðan
með konu smm, og varð hún eptir í Khöfn 2 skipverjar
danskir. Hákon kaupmaður hafði farið votur og lítt klæddur
frá skipmu og varð þvi fyrstur yfirkominn, gekk þó óstuddur
þar tl! hann hn«g niður örendur. Sigurður lifði þeirra lem-st
en heir> sem at komust, voru bezt búnir við kulda. Skipið meö
hmum skemda farmi var selt við uppboð, og mennirnir jarð-
aðir, og beið skipstjóri þar eystra uns því öllu var lokið Há-
kon Bjarnason var um 50 að aldri; hann var mikilmenni að
flestu atgjörvi, og hafði sjálfur hafið sig til menntunar, auðs
og yfirburða Eynr nokkrum árum síðan keypti hann verz-
unarstaðinn Bddudai; bíður þar nú sorgarfregnarinnar húsfrú
hans, Johanna |>orleifsdóttir (prófasts og riddara Jónssonar í
Hvammi með 5 börnum. Að þeir tveir dönsku menn skyldu
komast hfs af og meiðslalítið til mannabygða yfir vatns-
foll og alveg ógeng klungur, þykir annálsvert. Er vaskleik
kaptemsms einkum viðbrugðið; hann var ávalt fremstur og
s uddi eða bar felaga sína meðan auðið var. Hann var nál
alheill en styrimaðurinn var kalinn mjög og að þrotum kom-
mn. peir ern báðir nýlega þroskaðir menn.
d^Jafnaðarsjóðsgjaldið ■ suðuramtinu er ákveðið 38 aurar.
Ept“’ tlhP*lum 'andshöfðingja hefir ráðgjafinn úrskurð-
— ***«■*«««. .v*,
tí&f' Eerðum Diönu á ekkert að breyia ( ár.
.. »«<»*>««< íranskra ÍÍNSiin,an,,
Ar islenzkum skipstjóra heyrðum vér í <>*,,• i •
sögu, sem hann hét oss ineð \ottum að sanna: y pJan 1
þaim 28 I. m. var nefndur skipstjóri við hák-irlavpiftnr
ram nndan borlakshöl'n, og leysti uþp sama dag 0„ sjK|dj ut
fioarm heim a leið vestnr um lteykjanes, laldi hann bá á eið
s.nni vestur imdir nesið f„l| fjömiiu frönsk skip ervoruaS
frá hndiZ^T^fUVeH 1 l(mdhdyi °9 SWn ^kilengra
L , * er\ Á viku. I'ennan sama dag var g0it veðnr' o»
!nni í htfn SkÍP °g bœði hin íröniku hér 1 nmkiudum
f nafni almennings skorum vér á yfirvöld vor, að baö
þegi ekki yfir þe*sum umkvörtunum, heldur skori á téð her-
skip, að gjöra skyldu smu í stað þess. að liggja hér sýnt og
heilagt kyr inni á Reykjavíknrhöfn. Að Frakkar brjóli dagiega
lög á oss, er öllum kunnugt, og að ágangur þeirra á fiskimið
spilii veiðiskap innlendra, já eyði lionum og kollvarpi með
öllu innan skamms ef þessu er leyft að fara fram, þykir öH"
um almenningi nálega bersvnilegt mál.
24. f. m. andaðist einn af bæjarins heiðarlegustu borg'
tirum, faktor Christen Ziemsen, eptir nokkuð langa sjúkdótnS'
legu. Hann var fæddur á Jótlandi 1809 ; kvæntist 1840 sinni
eptirlifandi konu, Johanne Christine, systur Havsteens stór'
kaupmanns i Iíhöfn. I>au áttu saman G börn, sem öll lif;l-
Af þeim eru 2 synir hér á landi fulltrúar við verzlanir 1>. C-
Knudtzons. Zimsen naut ávalt stakrar virðingar og traosts
sem verzlunarmaður. og þótli í öllu hinn háttprúðasti sæmdaf"
maður. Heimili hans hefir jafnan verið sönn fyrirmynd 1
þessum bæ, að allra rómi. Hann kom hér til lánds árið 1853
og hefir síðan staðið fyrir verzlun rnágs síns hér í Reykjavík-
Bref frá býia íslandi: Pegar eg skrifaði seinast heim í lok
janúarmánaðar, var bóluveikinni að mestu útrýmt; og farið að
vakna upp fjör og hf til Iramkva'mda I ýmsurn greintim. Sið*
an hefnr allt farið batnandi, bólan alveg rokin af mönnum, vaxið
fjör og áhugi til að búa í haginn fyrir framliðina og það ekki
einungis að því leyti er snertir ytri líkamleg kjör, heldtir einnig
í tilliti til sljórnarfyrirkomiilags og almennrar uppfræðingai'-
IJr bólunni dóu nokkrir, eptir að eg sknfaði seinast, sem veikif
voru þá; samtals hafa dáið 90 úr þeirri sýki, þar af 9 af hin-
um eldri nýbýlingum, en nú fagna landar yfir að þeim ófógnuðí
er lokið. í janúarmánuði var byrjað að halda fundí til að ræða
um þarfir og gagn nýlendunnar, og hefur þeim siðan verið
haldið áfram. Þar var fyrst og fremst rætt um að koma á regiu"
bundinni nýlendustjórn, nefnd var kosinn til að semja frnni'
vaip til bráðabyrgða samþykkta. Álit hennar var siðar rœtl á
fundum, og almenn stjórnarskrá (sem rcyndar er að eins til
bráðabyrgða) samþykkt á ftindi 5. dag febrúarmánaðar. Uelztu
atriði hennar eru : Nýlendan skal skiptast í 4 bygðir sem nefnast:
V iðirnesbygyí) syðst, þá Árnesbyggb, og Fljótsbyggð norðast á
meginlandi, Mikleyjarbyggð, eyjan f Winniheyvatni í austurfrá
Mjótsbygð. Allar byggðirnar til samans nefnast þing. Fimifl
manna nefnd skal kosin til að hafa á hendi stjórn og umsjá
í hverri byggð samkvæmt þeim ákvörðunum sem stjórnarskráin
liltekur og lög sem seinna knnmt að verða selt samkvæmt lienni.
1 ormenn eða oddvitar (o: þeir sem hafa flest atkvæði) mynda
til samans þingráð, sem liefur yfirstjórn á bendi í nýlendunni-
horseta þingráðsins kjósa byggðarnefndarmenn jafnfljótt sein
þeir eru sjálfir kosnir. Kosningarrétt og kjörgengi hefur hvei’
sá sem er 21 árs og hefur óflekkað mannorð; en þingráðsstjóri
eða forseti þingráðsins getur einungis sá verið, sein |vel er að
ser 1 enskri lnngu- 14. febr. voru byggðanefndir kosnar-
Annað hið helzta mál sem rætt hefir verið var tim að stofna
félag til menntunar íslendingum í Amerfku. það mál er nú
komið í gott horf. Felagið er myndað og nefnist Prentf'elad
Nýja Islands og lög samin fyrir það. það er hlutafélag; hUit»'
bréfin eru öll keypt mest af löndum I Nýja íslandi, en auk
þess hafa ýmsir landar, sem búa hér í Bandarikjunum keýP1
hluti. 1 sljórnarnefnd félagsins voru kosnir Sigtryggur Jónaí''
son, hriðjón Friðriksson og Jóbann Briem; þeir eru í undir'
búningi með að kaupa prentsmiðju austan úr Bandaríkjum, e0
nú stendur á því að steypa stýlana (ð og p) sem íslenzkan hefn'
fram yfir livert annað mál heimi. þegar prentsmiðjan er fengh’
verðnr byrjað að gefa út vikublað sem lieita skaí Framfa'’*>
Eins og nafnið bendir til, verður stelna blaðsins að fræða
um hitt og þetta sem lil framfara horfir, það er ætlast til að
það verðí almenns menntanda efnis, um hiigmyndir seinni tíUJii,
sem ryðja sjer til rúms, um helztu atburði sem nú gjörasl 0c
séistaklega lia'ðandi nm búnaðarháttu og fiskiveiðar í vötnl111
hér í landi, auk þess sem það mun hafa að færa fréttir úr
lendunni um allt merkilegt er þar gjörist. Slíkt blað gí®1' 'er‘
einkar fróðlegt fyrir íslendinga hcima á Fróni, og ómissandl
fyrii þá sem er annt um að vita hvernig landar hér f®|-a
lifið. Við mynnið á íslendingafijóti er búið að mæla út seI'
slakt svæði, þar sem líklegt þykir að borg muni rísa Þe^a'
fram í sækir. þar hagar þannig til að mjólt sandrií geng111
j