Þjóðólfur - 05.04.1878, Síða 2

46
sept. og kemur á heimleiðinni við á Seyðisfirði og heim til
Khafnar 9. október.
— í greininni í 10. tbl. fjóðólfs um Oldnordisle lœsebog
efter Dr. L. F. A. Wimmer, undirskrifaðri: Þorleifur Jónsson
kand. phil., standa ýms frekyrði um þá Dr. Konráð Gúlason
og einkum um H. Kr. Friðriksson yfirkennara. Gleymdum
vér að taka það fram, að sú grein, eins og allar greinir, sem ,
fullt nafn stendur undir, eru alls ekki á vorri ábyrgð, heldur |
höfundarins. Vér skulum hreinskilnislega játa, að oss stend-
ur mjög svo á sama, hvort við skóla vorn er kennt að rita j-
ritbátt eða é-rithátt, af þeirri einföldu ástæðu, að vér vit-
um ekki hvor réttari er, og skoðum það sem smekks-atriði.
Orðin til H. Kr. Fr.: «auk margrar annarar fávizku», hefðum
vér og aldrei látið standa í blaði voru, ef vér hefðum veitt þeirn
eptirtekt í tíma. Vér höfum þá sannfæringu,^ að allir þeir,
sem eru að brjótast í að bæta og skýra þekkingu á máli voru
og meðferð þess, gjöri eins og þeir bezt geti, og ef svo er,
ber þeim sem betur þykjast kupna, að finna að með ástæðum
og með hógværð, en ekki með meiðyrðum né gersökum. Blað
vort, svo ófullkomið sem það kann að vera, hefur jafnan forð-
azt að meiða nafn eða orðstír einstakra manna, og munum
vér enn þeirri reglu fylgja, enda er óvíst, hvort vér séum því
óvaskari en aðrir menn, sem oss þykir meira fyrir en öðrum
að vega menn — með orðum. Kitstj.
Sálmabókin. 25. f. mán. hefur biskupinn yfir ís-
landi dr. Pétur Pétursson kvatt 7 menn í nefnd,
til að endurbæta messusöngsbók landsins, og eru þeir menn:
Björn prófastur Halldórsson á Laufási, séra Helgi Hálfdánar-
son prestaskólakennari, séra Matthías Jochumsson, séra Páll
JónSson frá Völlum (nú Viðvík), séra Stefán Thórarensen á
Kálfatjörn, Steingrímur Thorsteinson Og séra Valdimar Briem
á Hrepphólum. Nefnd þessi á fyrst að mæta í Keykjavík 5.
júlí næstkomanda. Segir í bréfinu að ætlunarverk nefndarinn-
ar eigi einkum að vera, að «bæta sálmabókina nýjum og góð-
um sálmum, kveða upp aptur suma af hinum eidri sálmum,
sem eru útlagðir, og menn vildu halda, og ef til vill, breyta
ilokkaskipaninni').
Frá Kómabor^.
Eg lofaði að senda þjóðólfi ofurlítinn fréttapistil frá
Kómaborg, en ekki grunaði mig þó, að eins mikið bréfsefni
mundi verða fyrir höndum og nú er hér í Ítalíu, þar sem
bæði Viktor konungur Emanúel og Píus páfi 9. eru dauðir.
Páfinn var reyndar orðinn gamall og ellihrumur, og jeg man
eptir að sagt var til Hafnar litlu fyrir jólin, að hann lægi
fyrir dauðanum, og átti eg von á, að fyrsta fregnin, sem eg
heyrði, þegar eg kæmi til Ítalíu, væri um lát hans. En karl
skreið saman, og hið fyrsta, sem eg heyrði í Ítalíu, var lát
konungs, sem enginn átti von á, því að hann var hraustur
og heilsugóður, og lá að eins skamma stund. |>að var í Genúa
10. janúar, að eg frétti lát konungs daginn eptir að hann dó;
eg hafði lengi ekki lesið nein blöð, og vissi því ekki af, að
konungur hafði verið veikur; mér varð gengið fram hjá klefa
einum, þar sem blöð voru seld, og þusti þar að múgur og
margmenni; heyrði eg þá, að sá sem blöðin seldi, kallaði upp:
«Vittorio Emanuele é morto» (Viktor Emanúel er dauður), og
varð mér hverft við. Á öllu sá eg, að hann var ítölum mjög
harmdauði; öll þau blöð, sem eg sá í Genúa, hörmuðu hann
mjög, og sama sá eg á rómversku blöðunum þegar eg kom
hingað. Er það og von, því að hann er einn af þeim, som
mest hefur unnið að sameiningu Ítalíu, og var alla æfi þjóð-
hollur konungur. Sagt var jafnvel að páfinn hefði viknað,
þegar hann heyrði sorgarfregnina og beðið fyrir sálu konungs,
og voru þeir þó engir vinir, því að aldrei gat Píus 9. gleymt
því, að Viktor konungur hafði svipt hann löndum sínum, og
tekið frá honum Kómaborg. Öðruvísi fórust líka klerkhollu
blöðunum Voce della Veritá og Osservatore Romano orð.
Sögðu þau að Viktori hofði hefnzt fyrir guðleysi sitt; hann
hefðifyrir skömmu haft góða von um, að páfinn mundi deyja»
og verið að búa sig undir að hafa sem mest gagn af því, efsvo
bæri að; en þá hefði guð ekki þolað honum lengur rangsleitn-
ina, og kallað hann burt *<mitt í hans syndum»! Aptur a
móti væri hinn heilagi faðir hraustari en nokkru sinni áður-
En blöð þessi þurftu ekki lengi um að hælast, því að Píus
átti holdur ekki langt eptir ólifað. Annars var það auðséð á
öllu, að Rómverjum hafði þótt vænt um konung sinn;
varð ekki gengið þverfótar húsa á milli, dagana sem hann stóð
uppi, án þess að maður heyrði einhvern bjóða mynd af hon-
um tilsölu, eða þá eitthvað annað sem minnti á hann, og mikih
aðsúgur var gjör að honum, þar sem hann lág á líkbörunuff
til sýnis. Ekki fór eg þangað, en aptur á móti keypti eg ein»
mynd af honum, sem mér þótti bera þess vott, að Rómverjai'
væri enn þá líkir því sem þeir voru í fornöld. f>essi myn^
sýnir uppstigningu Viktors Emanúels til himna, og taka þaf
ýmsir dauðir menn á móti honum, þar á meðal Cavour; hverj'
um dettur ekki í hug uppstigning Rómulusar til himna °o
keisaradýrkunin í fornöld ? Jarðarför konungs fór fram mcð
mikilli dýrð í Panþeon, hinu gamla musteri, sem Agrippa>
hershöfðingi Ágústs keisara lét gjöra 27 árum fyrir Krists
burð, en nú er haft fyrir kirkju; fengu ekki aðrir en «hinir út'
völdu» leyfi til að koma þar inn; en annars gekk líkfylgdiu
gegn um stræti bæjarins og var bæði stór og glæsileg, og voru
þó eklci aðrir í henni en nokkuð af hernum, helztu stórhöfð'
ingjar, embættismenn og sendimenn frá öllu landinu af ýmS'
um stéttum; en allur þorri manna stóð í götum þeim, scff
átti að fara í gegnum, og var þröng mikil, og allir gluggar
og gluggsvalir fullar af fólki. Umberto, sonur Viktors, hefur
nú tekið við völdum, sem lög stóðu til, en eigi er hann an»'
ar eins hugljúfi hvers manns og faðir hans var. Hann hefuí
svarið við kistu föður síns að feta í fótspor hans, og er eng'
inn efi á, að hann muni fara í líka stefnu.
£>að var um morgunin 7. þ. mán. að mér og nokkruö
öðrum Skandinöfum varð gengið vestur yfir Tíber, og genguu1
við upp á Péturskirkjuna miklu; ég hafði áður verið inni í
kirkjunni, og orðið hissa á því, hversu fjarskalega stór húu
var; en þegar ég kom upp á þakið á henni, gat ég þó enU
betur gjört mér grein fyrir og dáðst að því. J>akið er flath
og gnæfa stöplar upp úr því hér og hvar eins og hús, og ei'U
götur á milli, og sumstaðar gosbrunnar líkt og í bæjarþorp1,
Upp undir þakið er svo hátt, að þar gæti staðið undir turUi
sem væri nálega helmingi hærri en sívali turn í Kaupmanna'
höfn. Upp úr miðju þakinu og þó nær öðrum endanutf
gnæfir hæsti stöpullinn, og er það hvelfing, eins og himr
stöplarnir og jafnhá frá þaki, sem Panþeon í Róm er frájörðu-
Við gengum upp á stöpul þenna; er þar innangengt inn 1
hvelfinguna á 2 stöðum, bæði niður við þak og nokkru ofur’
og eru þar svalir allt í kring, að innanverðu og má þaða°
horfa niður í kirkjuna, ef mann ekki svimar. Efst uppi 5
stöplinum að utanverðu er víðsýni mikið, bæði yfir Róm
til fjalla, sáum við Soracte glöggt og hafði snjóað lítið eitt 1
það fjall, svo við gátum sungið með Hóratíusi:
Vides ut alta stet nive candidum-Soracte.
Líka blöstu við sabínsku fjöllin mcð Monte Gennaro, seö5
margir halda að sé sama fjallið og Hóratíus kallar Lucretih®’
auk þess volsisku fjöllin og albönsku fjöllin lengra tr.
hægri handar. Hins vegar sáum við niður eptir sléttum1’
rómversku (Campagna di Roma) allt niður til miðjarðarha^’
pað var fögur sjón, og eg gleymi henni aldrei meðan eg
Fyrir neðan okkur sáum við Vatíkanið, höll páfans, soin tíl
stærra en nokkur önnur liöll í heimi; eru í henni 20 hús®
garðar og 11000 herbergi, þar á meðal margir stórsalir 0
kapellur. En stærðin er ckki það eina, sem Vatíkanið h°
fram yfir aðrar hallir; þar er stærsta safn af grískum íþrótt^
verkum, sem til er í heimi, og þarf eg ekki að nefna önnur
þeim on þau, sem kennd eru við Belvedere (svo hcitir hú=*