Þjóðólfur - 23.04.1878, Side 2

54
Jönd þcss ríkis með aga og uppþotum óðara en þeim og Eúss-
um ber eitthvað á milli.
Hinn rússneski her sat enn í herbúðum sínum í San
Stefano (nálægt Miklagarði). Abdul Hamid soldán og Nihulás
stórfursti veittu hvor öðrum heimsókn í f. mán., og fögnuðu
hvor öðrum með stakri kurteisi. Skömmu síðar hélt soldán
dýrðlega veizlu í höllinni Dolma Bagtsche og bauð stórfurst-
anum og helztu hershöfðingjum Eússa (keisarinn hefur verið
heima í Péturshorg síðan snemma í vetur). Að lokum veizl-
unnar gaf soldán þeim Nikulási stórf., Gúrko og Skóbeleíf
hverjum stórkross Ósmansorðunnar. J>ar hittust þeir kapp-
arnir Skóheleff og Ósman pasja og þakkaði hvor öðrum fyrir
síðast. J>að voru þeir, sem mest hömuðust hvor gegn öðrum
í Plevna-orustunum miklu. Gúrkó er frægastur íýrir hernað
sinn í Balkanfjöllunum. — Kringum allt Svartahafið er kapp-
samlega unnið að allskonar landvörnum og vígvélum. Eúm-
eníuríki er mjög óánægt við Eússa, er þeir ekki heimtu nein-
ar bætur fyrir þá af hendi Tyrkja. Uppreist gegn Tyrkjum í
Sýríu, og víðar í Asíu eru þegnar þeirra fullir óróa.
llaninörk. Bíkisþinginu var sagt slitið 30. f. mán.
á venjulegan hátt. Hafði það þá staðið 181 dag, og þar af
átt 141 vinnudag. Hin nýju fjárlög gengu róstulaust lögleið
gegnum báðar deildir og fengu undirskript konungs 29. f. m.
— Atvinnuskortur og ólag í verzlunarviðskiptum þykir fara
æ vaxandi í flestum löndum Evrópu og Ameríku.
— í «B e r g e n s p o s t e n» 22. marz 1878 segir svo: «ís-
lendingar í Kanada. í blaði einu, sem kemur út í Kanada,
er skorað á menn, að hjálpa hinum íslenzku nýlendumönnum
á Gimli, Keewatin, Kanada, þar eð yfir þeim vofi hungurs-
neyð, eða jafnvel hungursdauði, af því að þeim hafi brugðizt
bæði uppskera og fiskiafli. J>á skortir hvorttveggja bæði föt
og fæði. I blöðum þeim, er út koma í Chikago, eru þeir
Skandinavar, sem þar eiga heima, beðnir að hjálpa íslending-
um». Fróðlegt væri að vita hvað satt er í þessari fregn.
Kapt- (oghill kemur með næsta póstskipi, og
ætlar á venjulegan hátt að halda hrossamarkaði; þó lætur
hann í veðri vaka, að hann ekki ætli sér að kaupa jafnmörg
hross og í fyrra.
j^r* f» I 1 j n s k i p. (Aðsent). Vilji einhver á-
reiðanlegur maður við Faxaflóa kaupa þiljuskip til fiskiveiða
og skuldbinda sig til að halda því út næstkomanda sumar,
getur hann fengið allt- aðtvö þúsund króna peninga-
lán gegn fullkomnu jarðarveði og 4°/o árlegum vöxtum. Sá
sem vill sæta þessu, umbiðst að senda innsiglaðan seðil á
skrifstofu fíóðólfs fyrir lok yfirstandandi vetrarvertíðar með
nafni lántakanda og öðrum löglegum skilríkjum, en seðillinn
sé merktur: p i Ij u slt i p.
Ehlgosið. Eptirfylgjandi skýrsla hefur oss nýlega
verið scnd:
„A8 morgni hins 21, p. m. ld. 4 lögSum við Stefán söðlasmiður á
Yarmadal, og Hannes bóndi á Haukadal, upp frá Næfurholti og komum
kl. 9'/2 fram á eldstöðvarnar. Aðalðpprásin er norðan undir svo kölluð-
um Krakatindi, sem er einstakur klettahnúkur her um bil 1 mílu í
austur frá Heklu í dalverpi eigi all-litlu, er liggur til norðausturs, og
takmarkast af Heklu að vestan, grasleysufjöllum og Kauðafossafjalli að
sunnan, en aö norðan af öldum eigi all-litlum, er nefnast einu nafni
Krakatindsöldur; aðalupprásin er í öskjumyndaðri öldu, elcki mikilli, en
víðar hefur komið upp eldur í öldum þeim er liggja til suðvesturs frá
aðalgígnum, sem allar eru aubsjáaniega gömul eldvörp. Ekki var nú
eldur uppi nema í aðalgígnum, og virtist hann þó vera í rénun. Hraun
hefur runnið afarmikið úr gígum þessum, og hefur meginhluti þess
runnið til norðausturs eptir áðurnefndu dalverpi æði-langt, en ekki er
það mjög breitt. En síðan hefur það skipst um ölduskarð tíl norðurs
nibur á láglendi, og er þar orðið afarmikill fláki, er með öllu hefur af-
tekið hina skemmri leið á Landmannaafrétt, en allt voru það áður hraun
og sandar, en hvergi graslendi som teljandi sé; lítíð var að sjá af vikri
eða ösku, nema rétt í kringum eldstöðvarnar, þar var þaö æði mikið.
pó að jarðskjálftarnir að kveldi hins 27 f. m. yrðu víða all harðir,
hafa þeir þó að líkindum hvergi orðið eins voðalegir og í Næfurholti,
sem er næsti bær við Heklu og er það þakkað því, að þök og veggir voru
freðnir, að ekki varð stórskaði á húsum, þó hrundi baðstofugaflinn, en
mjólk og annar lögur spilltist, blöð og bækur og allt som lauslegt var,
flaug sem drífa, en allir brothættir munir höfðu verið bornir út á víð-
an völlj þegar fyrst varð vart við kippinn.
Selalæk 24. marz 1878.
Br. Stefánsson*.
Eptirfylgjandi yfirlit yfir eldgos þetta, sem nú virðist held-
ur í rénun, höfum vér samið eptir bréfum og skýrslum ýmsii1
sjónarvotta, og nefnum vér helzta þeirra þá herra: Tómos
lækni Hallgrímsson og P. Niehen verzlunarmann á Eyrarbakka,
er síðast (3. og 4. þ. m.) skoðaði eldstöðvarnar og komst alla
leið í kringum þær.
Út frá rótum Heklu ganga til austurs norðausturs hálsaf
2, hinn eystri (Eauðfossafjöll) hærri en binn vestari;
þeirra er lægð eða grunnur dalur nál. '/2 míla á breidd, °S
hallar þeirri dæld dálítið i' landnorður þar til hún í þá átt
takmarkast af öldum nokkrum, sem ná að svo kölluðum Vala'
hnúkum austanverðum, og aðskilja dældina frá farvegi Helhs'
kvíslar; dældin er því ekki opin nema í vestur, það er að
segja milli Valahnúka að norðan og norðurenda vestari háls'
ins að sunnan. í dældinni sem er 2 mílur á lengd var áður
gamalt hraun, en að sögn engvir gígir. Nú má sjá þar marga
gíga af ýmsri stærð, og liggja þeir allir í beinni línu austan
til í einni dældinni frá V.S.V. til A.N.A, og sker þessi b'na
hér um bil miðbik Heklu; þeir standa þétt, en 2 þeirra eru
mestir, annar þeirra stendur norðanundir Krakatindi, sem er
hnúkur allhár, einstakur vestan undir Eauðfossafjöllum, tæpa
mílu í austur landnorður frá Heklu; þessi gígur er stærstuv
og í honum hefur lengst brunnið, þar til að um mánaðainót'
in, að hinn stóri gígurinn, sem er nyrztur allra, tók við af
hinum, en bæði áður og eptir það hafa þó fleiri gígir sézt
brenna í einu. Úr gígurn þessum hefur nú runnið allmikið
hraun, sem breiðir sig eptir endilöngum dalnum frá Valahnúk-
um að norðan og á að gizka Vb úr mílu í útsuður frá Kraka'
tíndi, og er þessi hraunhali að líkiudum sá elzti partur þessa
hrauns. Breidd hraunsins er mjög misjöfn, því víða myndast
í því víkur og nes; breiðastur er nyrzti þriðji partur þessi
liæð þess er mjög misjöfn, frá 10 allt að 100 fetum. Hraunið
er að lit líkt öðrum Hekluhraunum, mjög dökkt og næstuff
svart. Sumt af hrauninu er nú að mestu kólnað, t. d. suð-
urhalinn, en sumstaðar er það enn glóandi, og standa þar blá'
hvítir gufustrókar langt í lopt upp. Yíða um hraunið má sja
hvíta bletti sem nýfallinn snjór væri, og orsakast þeir mest'
megnis af salmiaki, sem við hitann að neðan rýkur upp sem
loptefni ou þéttist aptur við kuldann og festir sig á hraun-
steinum eða vikuröldum; aðrir blettir eru gulleitari að $
(brennisteinn) eða grænleitir (t. a. m. chlor-kopar) 0. s. frV>
Enga sérstaklega lykt er að finna, t. d. af brennisteinsefnuih
0. s. frv. Svört aska er allmikil í og kringum hraunið, sune
staðar hefur hún myndað öldur, þannig eru t. d. gígöldurnar
mest myndaðar af henni.
Hvað snertir afleiðingar þær, sem fyrirsjáanlegar eru a‘
gosi þes3u, hafa menn von um, að þær muni að litlum skaÓa
verða, þar öskufall hefur ekki orðið að mun á afröttiuum, seI)1
og mest megnis liggur austar en eldsvæðið.
I’óslferðirnar milli íslands og Danmerkur.
í ísafold 4.—6. tölublaði þ. á. stendur einkar vol sanlll__
grein merkt («7—13») um póstferðir milli íslands og Dalj'
merkur. pessari grein erum vér að öllu leyti samdóma, en,
höfðum vér hugsað oss aðra grein í líka stefnu. Kemur n'1
nú, og tökum vér fyrst um sinn einkum eitt atriði fram, se
í áminnstri grein helzt vantaði áherzluna. «
Svo mjög sem menn á öllum ársins tímum hljóta
finna til þess, hversu land vort er afskekkt og einangrað »r
hinum öðrum heimi framar en nokkurt annað land á ^inefflX
inum, þegar undan skilið er Grænland, sem nær því einSeI)"r
er byggt af Skrælingjum,þáerauðvitað,að einangrunar þessa t
gætir mest um vetrartímann, þar sem hins vegar sumaria ^
eru talsverðar samgöngur milli íslands 0g annara landa ®
seglskipum og fáeinum gufuskipum, er sækja hingað í veI y
únarerindum, hverra samgangna vér eins mundum njota,
engar póstferðir væru, og játa þó allir, að sumarpóstferöi ;
sé alveg nauðsynlegar og ómissandi. Hvernig getum ve ^
lengur eirt þessu ástandi, sem nú er, að vera alveg samba
lausir við önnur lönd og fréttalausir um það, sem Þar 9.. njr
um fulla 3 eða 4 vetrarmánuði ? |>egar samgöngunum ^.
í nóvembermánuði, er eins og lífsrásin slitni, fjönö ialb gt j
þá er að vissu leyti eins og vérskríðum í hýði og }eS& ^ og
dvala, ofurseldir dimmu og drunga skammdegisins, ajrjr
«einsetumennirnir á Spitzbergen,» óvitandi um aðra 0