Þjóðólfur - 12.06.1878, Blaðsíða 2

74
Kaffa-þjóð, er enga yfirdrottnara þola og hafa gjört árásir á
þegna og bandamenn Englendinga. Deyfð í verxlun og atvinnu
fer enn yfir löndin og veldur raunum og tjóni bœði auðgum
og snauðum. A Englandi gjörðist oskrúfa» mikil (verka-upp-
sögn) á dögunum; afsögðu baðmullar-verkamenn að vinna, ef
laun þeirra yrðu lækkuð, sem eigendur verksmiðjanna höfðu
áformað. Urðu úr því illdeilur og áflog, svo herlið varð til
að kalla. Sættust verkmenn að lokum á það, að missa 5 af
bundraði (í stað 10, sem ætlað var) af launum sínum. í
Vesturheimi er þó atvinnutruflið einna ísjárverðast; ætla menn
að þar muni brjótast út verkmanna-samsæri líkt og í fyrra,
og verði það, eins og spáð er fyrir, miklu svæsnara, má kalla
það innanlands styrjöld fulla. í Ameriku er margt frábreytt
því, sem lenzka er í Evrópu: þar t. a. m. deila menn ekki
einungis um auð, metorð og mannfrelsi, heldur deila þar flestir
kynflokkar mannkynsins; þar er nýr og risavaxinn vígvöllur,
háður hvítum mönnum og svertingjum, rauðum mönnum og
gulum Mongólasæg, er streymir inn í álfuna yfir kyrra liaflð.
— ÚrDanmörku var allt tíðindalítið, tíð góð, en dauf'
verzlun og atvinna. Deila vinstri manna fer þar æ vaxandi, og
virðist Holsteinsflokkurinn bera sigur úr býtum á hverjum fundi.
— Díana kom aptur 5. þ. m., og varð að snúa aptur
norður við Melrakkasléttu sökum ísa, og komst við illan leik
aptur vestur fyrir Horn, skyldi forðafólk það, er ætlaði til
Seyðisfjarðar, eptir á ísafirði, og bíður það til þess skipið fer
hcðan aptur þann 15., er Díana reynir til að fara sama veg aptur.
— Innlendar fréttir. Veðrátta hin fegursta og
stilltasta nú fullar 3 vikur, en aldrei úrkoma, og spilltist því
mjög úr þessu jörð og grasvöxtur, ef ekki skiptir um. Er
þetta hrein og bein hafísveðrátta, þótt furðulítið beri á frosti
og kulda. Sama veðrátta gekk nyrðra fyrir hátíðina, nema
þokur tíðari þar og kuldi meiri. Um uppstigningardag var
þar víða sárlítill gróður kominn og vor orðið hart ogkalt; hef-
ur og töluvert fallið af hrossum einkum í Skagafirði. Af sigl-
ingu til norðurlandsins var og ekki gleðilegt að frétta, er Dí-
ana fór þar um: í Húnavatns- og Skagafjarðarsýslum hafði að
eins ein jagt komizt inn (á Skagaströnd); aptur voru nokkur
skip komin á Akureyri, en tvö voru löskuð af ís. Tvö skip
þeirra Gudmanns og Steinckes, saltskip, og timburskip höfðu
strandað í ísnum, og engu orðið borgið af, en menn héldu lífi
með nauð og hrakningum, utan stýrimaðurinn af öðru. priðja
skipsins sömu verzlunar var og saknað, hjns gamla, farsæla
skips «Herthu». Yms skip, sem ætluðu norður um Horn, hafa
legið á ísafirði, en önnur verið á hrakningi í ísnum, og er
það hið mesta neyðarlíf. Enn er eitt skip, sem farizt hefur í
ísnum: Abelone tll Skagastrandar. fað fórst 28. apríl útifyrir
Héraðsflóa, og björguðust skipverjar til lands 10 mílur sjávar
á báti frá skipinu.
AflabrögS. Á Eyjaflrði hefur í vor verið annálaverður landburður
af fiski; en óvíða annarstaðar kringum iandið mikil aflabrögð; hér syðra
aflaðist pó allvel vikuna fyrir Hvítasunnu.
— Settir einbættismenn. 3. þ. m. setti lands-
höfðingi Jón ritara bæjarfógeta í Keykjavík, og 6. þ. m. Guð-
mund Pálsson yfirréttarmálsfærslumann sýslumann í Kjósar-
og Gullbringusýslu.
Prófastar settir af biskupinum yfir íslandi 6. þ. m. í
Barðastrandarsýslu: séra Steingr. Jónsson í Garpsdal, í Suður-
pingeyjarsýslu séra Bened. Kristjánsson á Grenjaðarstöðum.
Oveitt embactti. Bæjarfógetaembættið í Keykja-
vík, laun 3000 kr. og 1000 kr. í skrifstofukostnað. Sýslu-
mannsembættið í Gullbr.- og Kjósarsýslu, laun 3000 kr. Em-
bætti þessi eru auglýst 30. f. m., en 11. ágúst verða bónar-
bréf um þau að verða að vera komin til ráðherrans.
— Graí'arós. Gránufélagið hefur nú keypt 6. verzlun-
arstaðinn, Grafarós, og rekur því verzlun í öllum sýslum fyrir
norðan og austan land, utan í Húnavatnssýslu, og má nú kall-
ast mesta verzlun á íslandi. Hefur hinn duglegi og vinsæli
kaupstjóri félagsins 10 eða fleiri vöruskip í förum í sumar
milli landa og hafna. Má nærri geta að slíkt félag þurfi val-
inn erindsreka og vandaða og duglega verzlunarstjóra, enda
vantar það hvorugt til þessa.
— Gnf'iiskipsferðir Mr. Slimons. «Cumbrae»
heitir skip þessa ötula verzlunarhúss, 621 tons, með 130 hesta
afli, og hið bezta skip; á það að ganga átta sinnum milli Skot-
lands og íslands í sumar; tvær fyrstu ferðirnar flytur þa®
einungis vesturfara og ferðamenn, og kemur fyrst til Borð-
eyrar 27. júní, og fer þaðan norður á Akureyri, Húsavík, svo
á Seyðisfjörð og þá heim. 2. ferð til Kvíkur 10. júlí og það'
an til Austfjarða, Beru- Seyðis- og Vopnafjarðar, og sigli1'
þaðan 16. júlí.
Hinar ferðirnar skulu síðar auglýstar.
blen/.kir búfræðinsfar. Kú um nokkurra ára
tíma hafa ekki svo fáir íslendingar notið náms við hinn dug'
lega búnaðarskóla á Steini við Björgvin í Noregi. Á ísa-
firði var á dögunum nýkominn efnilegur búfræðingur þaðan,
ó r ð u r, sonur hins nafnkunna stórbónda og dugnaðarmanns
Jóns Halldórssonar á Laugabóli. Hafði hann verið við nefnd-
an skóla 3—4 ár, og fengið mjög ágætan vitnisburð, og þann
bezta, sem þar hefur gefinn verið. Gat hann og þess, að
kennarar sínir — er hann lofaði mjög — hefðu sagt, að þeir
teldu íslenzka pilta meðal sinna beztu lærlinga. Meiri hluti
þeirra, sem héðan af landi læra þar og hafa lært, eru af aust-
urlandinu. Annars þurfum vér að útvega oss betri skýrslur
um skóla þennan, ef ske mætti, að það vekti almennari hvöt
til að senda fleiri unga menn þangað til náms.
Ferð með Diönn.
Að ferðast á ekki saman nema nafnið, því hinn mestí
munur er á, hvar og hvernig menn ferðast. Eg hef áður
stígið fœti á 6 lönd, önnur en vora ísafold, og þótt eg bafi
lítið séð af þeim og sjaldan ferðast sem ferðamaður, þori eg
að fullyrða, að flestum sönnum ferðamönnum, þ. e. mönnuffl
með sál og tilfinningu, þyki eins mikið í varið að ferðast hér
um land eins og um nábúalönd vor, einkum cf farið er með
gufuskipi. «ísland er land — segir Mr. Bryce nokkur — án
vega og vagna, án borga, hótella og (stein)húsa, án akra og
skóga, og þó er ómaksins vert að ferðast þar». J>að er víst
að eg þekki engan sem iðrað hefur, að hafa séð og kannað
hólraa vorn. En úr því land vort vantar sve gjörsamlega auð
og hægindi annara landa, hvað dregur þá hingað ferðameno
og fullnægir kröfum þeirra og eptirvæntingu? Hvað annað en
hið nýstárlega og margbreytta, sem land og loptslag fram'
býður? í fæstum löndum er fjölbreyttara landslag, hreinna
himinlopt og fínni litabrigði og ununarfegri en hér á landi, og
það eru einmitt þessar einkunnir, sem sannir ferðamenn meta
mest. En það er mesti munur livar og hvernig menn ferðast.
svo og hve nær á ári, og hvað ferðalög (til skemmtunar) her
á landi snertir, þurfa menn fyrst og fremst að kunna að ferð'
ast, en til þess heyrir ekki einungis að kunna að vera reið'
maður á landi og sjómaður á sjó, heldur einkum að kunna
að njóta og meta það sem fyrir augun ber. Hið fyrnefnd3
kunna miklu lleiri en hið síðarnefnda. En kunni menn hvoú
tveggja í nokkru lagi, þarf síður ráð að kenna, hvar og hvernig
ferðast skuli, hver ferðast þá eptir sínum högum og munuiHt
eins og kostur er á. En viðvæningar ættu ekki að byrja sío
ferðalög á langferðum, heldur koma sér fyrst reglulega í stöf'
unina með smáferðum og taka epti reynslu eldri manna'
Hvað tímann snertir gjörir enginn að gamni sínu að ferðast
hér um land nema um sumartímann. Eg bendi á þetta mcð
tilliti til þess sannleika, að það að ferðast, eða að kunna
ferðast, er list sem læra þarf og sem of fáir landar vor11
kunna, enda þótt þeir þoli þrautir og vosbúð á ferðum manúa
bezt. Eg vildi og einkum benda á það ferðalag, sem í d '
löndum er þegar orðið gamalt, en hér er nýnæmi, og það eíU
ferðalög með gufuskipum. Að þau ferðalög eru jafn hæg selJ1
skemtileg þegar vel gengur vita allir, en þó er ýmislegt atbng'
andi við þær fyrir landa vora þegar þeir reyna það í fyrS^
sinni; og skal eg enn lengja inngang ferðasögunnar og tn£
fram fáeinar bendingar handa slíkum. Menn verða fyrst a
muna optir því, að menn forðast moð útlendum mönnum
eptir settum og siðuðum reglum, cr í engu má út af hclU’
menn verða að vera komnir um borð í tæka tíð (en ekki y
með farbréf og farangur. Á skipinu verða menn að hirða v