Þjóðólfur - 02.11.1878, Blaðsíða 3

119
afli, og fólk varð að svelta. Nú er þilbátaveiði byrjuð hér á
eyjum, svo að úr þessu má vænta þess, að niðjar vorir muni
geta sótt aflann eins þar sem lengra er að leita hans og
keppst við nágranua vora, Hjaltur og Skota, í slað þéss er
áður tíðkaðist, að vorir landar urðu að svelta meðan hinir
fylltu skip sín íleirum sinnum á ári hverju á grunnum, sem
ekki liggja lengra en 10 til 12 vikur undan eyjunum». Að
endingu minntst höf. aptur á verzlunina og vill ínnræta löndum
sínum, sem virðast ala frá gamalli tíð töluverða torlryggni til
kaupmanna, þá skoðun, að allar frarnfarir, allur uppgángur at-
vinnuvega og ekki sizt auknar samgöngur, sjómenska og sigi-
ingar hljóti eptir eðli sínu að vera verzlunarstétt hvers lands i
hag og festa rækt hennar og virðingu við allt félagið og fyrst
og fremst við bændastéttina; á Færeyjum séu og kaupmenn yflr
höfuð að tala fremur þjóðlegir og styðji drjúgum almenn vel-
ferðarmál, enda leggur sú stétt að tiltölu mest fé til almennra
þarfa. Með verzlunarfélögum bænda (Forbrugsforeninger), sem
sumir eyjarskeggjar vilja reyna að koma á, kveðst höf. grein-
arinnar ekki þora að mæla. Að vísu álítur hann að þau
stundum gætu greitt fyrir verzlun meðal áreiðanlegra efna-
manna; en auk þess sem stjórn slíkra íélaga fari mjög opt
út um þúfur, einkum á tæpum verzlunartimum, þegar kaup-
menn sjálfir mega gjalda alls varhuga við, að þeir haldi fé
sínu, þá álitur hann að fátækir menn muni þykjast litlu eða
engu Bof^nari fyrir slík félög, þegar farið yrði að reyna þau.
Vér höfum haft þessa grein svo fjölorða sökum þess að
oss finst í frásögninni á högum Færeyinga margt af vorum
eigin högum bregða fyrir eins og í spegli oss til lærdóms og
leiðbeiningar.
— fjögrejf^lan í IjOndon. í fyrra töldust lögreglu-
mennirnir í þessari miklu borg 10500 manns, og var þó lög-
regluliðið í City ekki meðtalið, en City er hin forna Lundúna-
borg, og búa þar flestir kaupmenn borgarinnar, og hefir sá
hlutinn stjórn út af fyrir sig og ýms forn einkaréttindi í frá
miðaldatímum. Nálægt 78 þúsundir manna voru fángaðir, og
meir en tveim þriðjúngum þeirra hegnt, meðal þeirra tólf
hundruð 54 innbrotsþjófum. Af slysum fórust á borgarstræt-
unum 120 manns, en nálægt 3000manna fengu moiðsli. Flestir
sköðuðust við að verða fyrir vögnum. Yfir 5000 börn og á
þriðja þúsund fullorðinna týndust; af þeim fundust þó aptur
öll börnin nema 53, og 153 fullorðnir.
— Bithöfundalaun á Englandi eru stundum ótrú-
lega mikil: skáldkonan George Elliot (Mrs. Lewes) fékk fyrir
rómaninn «Romola» 144þúsundkr. Thaekeray fékk í nokkur ár
36 þúsund kr. árlega fyrir að seinja skáldsögur handa tímariti
einu í London, og að auki fekk hann 10 pund (180 kr.) fyrir
hverja blaðs. Skáldið Tennyson hefir opt fengið pund fyrir línu
hverja. Fyrir hverja örk sem samin er og send tímaritum á
Englandi, gefa ritstjórarnir venjulega 375 kr.
— Gautaborg. 10. f. m. voru 6 menn valdir fyrir þá
borg til ríkisþings Svía; einn af þeim var dr. S. A. Iledlund,
útgefari Gautaborgartíðindanna.
— Danmörk á Parísarsýningunni. Mesti Qöldi
gripa var, eins og áður hefir verið sagt, sendur frá Danmörku
til sýningarinnar. Af verðlaunum, sem dönskum mönnum var
búið að ánafna af sýningarstjórninni, dæmdust: ein stórlaun
(grand prix), 8 heiðursskrár, 7 gullmedalíur, 52 silfurmedalíur,
71 eirmedalía og 74 «heiðrandi umtal» (mention honorable).
— í suðurríkjum Bandafylkjanna hefir gula drepsóttin geys-
aði í haust með allra versta móti, farið á fám dögum borg
úr borg, fólk flúið undan þúsundum saman, en samt sem áð-
ur hefir fólk falliö hrönnum saman. Áður hefir sótt þessi sjaldan
grandað svörtum mönuum, cn nú liafa eins negrar sem hvítir
menn sýkst af henni og dáið. Til allrar lukku geysar sýki
þossi aldrei nema í vissum (heitum) löhdum.
— prófessorarnir Sliemann 0g Adler, sem hin síðast-
liðnu ár hafa verið að grafa eptir fornmonjum á Grikklandi á
kostnað Ifióðveerja, hafa smámsaman fundið ótal merkilegar
fornleifar af listaverkam Grikkja; eru afsteypur af fundunum
í gipsi jafnóðura sendar heim t.il fýzkalands, því hlutina
sjálfa má ekki lengur flytja úr landinu. Merkilegastur er út-
gröptur hins víðfræga Seifs-musteris í Olympíu. fykjast menn
nú nokkurn veginn skilja hvernig það var í lögun; það sjá
mcnn og, að þar hefir engan vegin allt smíði verið með sama
hagleik gjört, því þar finst margt scm er mjög ólíkt handlagi
Praxiteless og lians samaldarmanna. Hefir Adler í ráði að
láta þar reisa nýtt Seifs-musteri eptir hinu forna lil sýnis og
til geymslu hinna miklu nýfundnu listaverka.
— «Barbariskur» dómur. Dáti nokkur í Kaupmanna-
höfn hafði nýl. orðið sundurorða við yfirboðara sinn, þar sem þeir
hittust á veitingastað, og urðu úr ryskingar. Samkvæmt hin-
um gömlu og grimmu herlögum var dátinn síðan dæmdur
til að þola eitt hundrað og fimmtíu keyrishögg, og þar á of-
an 30 daga fangelsi við vatn og brauð! Mundu ekki slík lög
þykja hörð á voru landi? Annars tala nú nálega öll vinstri-
blöð á Norðurlöndum um þetta og því um líkt «barbarí», sem
enn er í lögum Dana, Svía og Norðmanna, og skora á þing
og þjóðir, að fá hinum beimsku- og þrælslegu heragalögum
breytt, svo að frjálsum þjóðum sæmi. Ættu og allir heilvita
menn nú á tímum að vita — ekki sízt norrænar þjóðir — að
barsmíði og önnur ærumeiðandi grimdarmeðferð við únga
menn, er hin andstyggilegustu ólög og fásinna. Slíkur skræl-
ingjaháttur var fjærri hugsun og skaplyndi vorra drengilegu
forfeðra, og lék þó það orð á, að þeir kynnu að þjóna konung-
um og öðrum herstjórum; þeir kunnu að vísu að drepa menn,
en að húðfletta menn kunnu þeir ekki. jpegar löggjafar
Bandaríkjanna eitt sinn ræddu um, hvort barsmíði skyldi við
hafa við heraga hjá sér, æpti hinn spaki dr. Channing svo að
allir sem heyrðu hrukku við: «Hvað þá, Ameríkumenn: berja
m e n n !»
— Ofviðri. Dagana frá 21. til 26. f. mán. dundi yfir
eitthvert hið mesta afspyrnu-veður, sem menn muna; það stóð
norðan og útnorðan. Að kvöldi hins 22. rak hér upp í strand
skonnortan «Helene frá Hamborg», sem bafði flutt vörur til
Siemsens konsúls. Menn björguðust á skipsbátnum, með því
fjöldi manns stóð í fjörunni og tók í raóti. Annars eru hér
nálega engin bjargarúrræði til ef líkt eða lakara ber að hönd-
um. Skipið brotnaði mjög í botninn og skemmdust þær vörur,
sem í því voru, en þær voru ekki mjög miklar. Skipskrokk-
urinn með siglntrjám og reiða var seldur við uppboð fyrir
865 kr. (Hendr. Siemsen). í veðri þessu urðu ýmsir skaðar
hér í bænum, bátar og eitt eða fleiri skip fuku eða brotnuðu,
svo og útihús, þök og þil; skaðar hafa og orðið víða um nær-
sveitirnar á heyjum, húsum og skipum (1 skip fauk á sjó út
frá Móum og annað frá Leirárgörðum; timburstofa brotnaði
á Leirá, o. s. frv.). Fyrir norðan land ætla menn að rok
þetta hafi mörgum orðið að skaða, en einkum ugga menn um
skip þau, sem annaðhvort hafa legið á misjöfuum höfnum, eða
hreppt vcðrið nærri landinu.
— Skipakoma: Skipið «J u n ó» kapt. Nielsen, er
fara átti til Borðeyrar, hleypti inn á Hafnarfjörð eptir ofviðr-
ið; það er bilað mjög, og er búizt við, að það verði strand-
góss.
— í gær kom hér til hafnar «Gylfi» hið nýja skip þeirra
dbrm. G. Zoega frá Færeyjum, eptir 16 daga ferð. f>að mætti
ofviðrinu við Dyrhólaey og rak það 30 vikur til hafs, uns
storminum slotaði; hafði veðrið verið aftakahart, en þó komst
það af með heilu og höldnu.
— P ó s t s k i p i ð «P h ö n i x» lagði af stað 18. f. mán.
með því sigldu: fröken Jarðþrúður Jónsdóttir, Péturssonar há-
yfirdómara, til Khafnar; verzlunarm. Hansen til Færeyja, og
Mr. Locke, enskur ferðamaður.
— P r e s t v í g s 1 a. 13. f. mán. var kand. theol. Jóhann
L. Sveinbjarnarson (frá Skáleyjum) vígður aðstoðarprestur
Danícls prófasts Halldórssonar á Hrafnagili.