Þjóðólfur - 15.11.1878, Blaðsíða 2

122
önnur forföli valdið stundum skaða, þótt þannig væri að farið,
en miklu optar mundi öllu farnast vel en nú á sér stað.
Hvernig fara Skotar að kaupa sláturfé hér við land? f*eir
senda gufuskip sín, og sjá um að allt sé undirbúið þegar þau
koma á ákveðnar hafnir eptir fénu. feir kaupa og flylja lif-
andi fé. þetta eiga vorir kaupmenn einnig að gjöra, en hætla
alveg við það verztunarlag, sem nú tíðkast. |>að er og ætlun
vor, að reynslan muni þegar hver vill geta kent þeim, hvað
þeim sé nauðugur einn kostur að gjöra ( þes^u efni.
Af slysum og fjársköðum, sem urðu ( ofviðrinu, er stór-
kostlegast tjónið ( Ásgarði ( Dölum, hrörktust þar í sjó út 300
fjár (af 400) og týndist allt. iVIenn tveir voru yfir fénu, og
komst annar af en hinn varð úti. Frá Görðum i Staðarsveit
urðu 0g úli tveir menn, sem vildu bjarga fé. Á Hreðavatni í
Mýrasýslu fórst fjöldi fjár, og sama spyrst víðar frá. þykir
þetta veður hafa verið eitt hið grimmasta, sam gamlir menn
muoa.
Bráðapestin geysar hér víða um suðurland og hvergi
meira en hér í nærstveitunum. þóttust menn og eiga þann
gest vísan, því grös fölnuðu og jörð spiltist snemma í hausti
sakir hélu og storma, en því olli fóðurb-restur, að menn drógu
að taka fé þegar á gjöf, sem er fullreynt að sé hið eina úr-
ræði þegar þannig hagar veðráttu ( hagaléttum sveitum, að
jörð verður banvæn en fé er veikt fyrir.
Skipið >Juno», kapt. Nielsen, sem eptir 50 daga ferð frá
Khöfn og voða hraknioga komst inn á Hafnarljörð eptir veðr-
ið, varð að lokum ákveðið strandgóss. Verzlunarstjóri Sveinn
Guðmundsson frá Borðeyri, sem móti farmi skipsins álti að
taka, kom hingað suður, en hvernig eða hvenær sá farmur kemst
norður, er mjög óvist. Er nú víða vöruskortur ( kaupstöðum
vestra, og hvergi fremur en á Borðeyri. Er mjög kvartað yfir
þvl — að oss finst með fullum ástæðum — að strandsiglinga-
skipið skuli ekki vera látið koma við á Borðeyri, sem bæði hefur
öTugga höfn og liggur inn í miðju landi. Að vísu er leiðin
inn á fjörðinn varhugaverð, en úr því öll önnur skip fara hana,
ælti valið gufuskip að komast hana l(ka. Krókur er að vísu
að koma þar víð, en það er einmitt sá krókur, sem með tím-
anum mun borga bezt ferðina. Að vísu vanlar að sögn mikið
á að Húnaflói sé nægilega mældur og markaður á sjókort, en
að því verði innan skams lokið, skyldu menn vona, ef herskipið
Fylla heldur því áfram með kappi. þetta, að Borðeyri verði
sjálfsagður viðkomustaður strandferðaskipsins næsta ár og
framvegis, vonum vér víst, að landsstjórnin hlutist öfluglega
til um.
Flindarllöld. 6. þ. m. áttu kaupmenn úr Reykjavík
og Hafnarfirði ásamt nokkrum bændum fund með sér hér í
bænum, til þess að undirbúa almennan fund síðar fyrir allar
sveitir við sunnanverðan fióann, til þess að þá yrðu ræddar
og samþykktar reglur fyrir betri fiski- og vöruverkun, svo og
í því skyni, að kaupmenn bindi fastmælum, að reyna til að
«sortera» fisk framvegis og borga eptir gæðum, um að fækka
«anleggjum», sem spillt geta fiskiverkun o. fl. Var nefnd
kosin til að undirbúa reglur í þessa stefnu, er Ieggja skal
fyrir fundinn, og voru þessir kosnir: Chr Ziemsen úr Hafn-
arfirði, Erlendur bóndi á Breiðabólsstöðum, Jón Stefánsson,
verzlunarstjóri Fischers, Geir Zoéga og Kristinn úr Engey.
Skal fundurinn haldinn hér í Reykjarík 7. desember og skulu
á honum mæta, þeir sem á fyrra fundinnm voru og að auki
2 menn úr hverjum hreppi hins nefnda héraðs að meðtöldu
Akranesi. J>eir H. Kr. Friðriksson, sem kosinn var til að
stýra fyrra fundinum, Jón Stefánsson og ritsjóri pjóðólfs voru
kosnir til að rita viðkomandi hreppsnefndum og undirbúa
fundinn.
8. þ. m. buðu þeir Árni landfógeti Thorsteinson, Einar
fórðarson og H. Kr. Friðriksson til fundar útvegsbændum
bæjarins; höfðu þessir menn verið kosnir fyrir bæinn til að
sitja á sýslufundi Gullbringu- og Kjósarsýslu, er framfór næstu
daga eptír, óg ræða áttí Veiðilagamál það, sem undirbúið
hefir verið í sumar, og ekki verður enn útkljáð fyr en búið er
enn samkvæmt lögum að halda almennan fund. Niðurstaða sýslu-
fundarins og þess aukafundar, sem haldinn var hinn 8., birt-
ist hér á eptir. Höfum vér ekki rúm til að ræða þetta mál
að sinni, enda virðist oss það nú komið í all viðunanlegt
horf, ef það spillist ekki úrþessu; þarf því ekki við að bregða,
að það hafi ekki verið rætt til hlýtar, en hitt er og víst, að
það er eitthvert hið mesta vandamál. Af reglunum sézt, að
sumir eru nú fallnir frá að takmarka með línum eða miðum
þau svið, þar sem net megi leggja, og erum vér nokkuð á
báðum áttum í því efni, einkum af því, að slíkar ákvarðanir
eru mjög svo viðsjálar meðan fáum eða engum er nægilega
ljóst, hvað hanu í því efni gjörir, eða hver afleiðing getur
af því orðið.
Á aukafundinum, sem H. Kr. Friðriksson stýrðí, og var
all-fjölsóttur, bar landfógetinn það upp, að þar sem nú væri
vakinn svo mikill almennings áhugi fyrir veiðireglum og vöru-
vöndun, ættu menn í þessum héruðum að sækja um styrk af
fé því, 10000 kr., sem þessi Qárhagsár er veitt til eflingar
búnaði og sjávarútvegi. Hann gat þess, að einn roaður fyrir
norðan hefði af fö þessu fengið 500 kr. skyrk til að geta ferð-
ast til Noregs til að kynna sér sjávar-atvinnubrögð þar. Af
nefndu styrktarfé mundi enn mega fá allt að 900krónum, og réði
hann til að menn skyldu fela sýslunefndinni á hendur, að biðja
landshöfðingja um styrk til siglingar — helzt til Noregs —
tveimur efnilegum mönnum er kynna skyldu sér veiðiaðferð,
vöruhirðingu og annað sjávaratvinnuveg viðvíkjandi hjá ná-
grannaþjóðunum. Hinir nefndarmennirnir úr Reykjavík og
fleiri studdu þessa tillögu. Einn fundarmaður réði til að
styrkur sá, sem ráðið var til að biðja um, skyldi ganga til
að eíla hér laxveiði í sjó, og kvað það mundi leiða til miklu
meiri ávinnings, en þótt menn væru sendir til þess að læra
veiðiskap af Norðmönnum, því af þeim mundu Sunnlendingar
lítið eða ekkert geta lært, sem hér yrði að bótum (?), bað hann
formann fundarins að bera það undir atkvæði, hvort styrksins
skyldi leyta til þess. Var það þá samþykkt en fyrri tillagan
felld, og fór það fjærri vorri skoðun, þar hverjum heilvita
Sunnlendingi hlýtur að vera auðsætt, að það er efling hins
almenna útvegs, þorskveiðinnar, sem líf allra er undirkomið,
og sem einmitt nú — eins og áður er sagt — er hæzt á
dagskrá, scm allsherjar nauðsynjamál. Að laxveiðina eigi að
efla, neitum vér ekki, en það er vor skoðun, að hitt málið sé
svo áríðandi, að ekki beri að sundra kröptum manna og á-
huga með nokkru öðru veiðispursmáli, sízt þeim, sem eptir er
að sanna, að almenningi geti orðið til verulegrar atvinnu.
fessi uppástunga var og ekki borin upp á sýslufundinum.
En tillaga landfógetans var borin upp, rædd og samþykkt í
einu hljóði, og nefnd kosin til að sjá um val sendimanna,
erindisbréf þeirra og utanför, ef styrkurinn fengizt.
Að margir meðal almennings búist við litlum árángri af
slíkum sendiferðum er nú vorkunnarmál; við nýjum opinber-
unum viðvíkjandi fiskidrætti og verkun á fiski þarf ekki að
búast. Samt ætlum vér því litla fé, sem landið kostar til
1 eða2 ára utanferðar handa 2 ungum efnismönnum prýðis-vel
varið. Ungir menn þurfa jafnan að rýmka hugsunarsvið sitt,
og í nágrannalöndum vorum er geysi mikið nytsamt og nýtt
að sjá og læra, svo hefir ávallt verið en aldrei eins og nú,
er atvinnulag og atferli þjóðanna tekur árlega stór-breyting-
ingum. Ættu efnaðir feður jafnan að kosta kapps um að
láta syni sína sigla til að sjá og kynna sér heimslífið, sem,
hvort vér viljum eða ekki, neyðir oss til eptirtoktar og til að
fylgja sínum stefnum og straumi. Heimskt er heimalið barn,
á enn almennt heima hjá löndum vorum, enda þótt margur
ósigldur sé sigldum fremri. Að mjög mikið ríði á, hverjir
sigli, er auðvitað, svo og því að erindisbréf þeirra séu skyn-
samlega samin.