Þjóðólfur - 15.11.1878, Qupperneq 3

123
Á fundi sýslunefndar Kjösar- og Gullbringusýslu, 9. nö-
veœber þ. á., þar er og voru mættir 3 menn úr Reykjavík,
kosnir af bæjarstjörninni þar, var samþykkt svo látandi
FRUMVARP
til samþykkta um ýmisleg atriði, er snerta fiskiveiðar á opn-
um skipum í Kjósar- og Gullhringusýslu, að Reykjavík með-
taldri, suður að Garðskaga.
I. gr. Lóðir fyrir þorsk og ísu má eigi hafa til veiða á
sVæði því, sem samþykktin nær yfir, frá veturnóttum til loka
vetrarvertíðar; þó má eigi frá því viku fyrir Jónsmessn til þess
12 vikur eru af sumri lóð leggja á hinum svo nefndu hraun-
miðum í Faxaflóa, sem hér eru nefnd:
1. |>úfuáll. 2. Sandhali og Marfló. 3. Böðvarsmið.
Brot á móti grein þessari varða sektum allt að 30 krón.
(Skýring: 1. Álptaskarðsþúfa miðast við Akrafjall, og Reykja-
borg við Lágafellshamra. —
2. Hamarinn á Hólabrú miðast þar til vestur Flá-
skarð, og hins vðgar Sandhalahnúkur við Nes-
stofu þar til Reykjaborg, eða svo kallaður klett-
ur, ber yfir Bakka á Seltjarnarnesi.—
3. Hamarinn rainni miðast þar til dýpra Skarðið
ber að Akrafjalli, og hins vegar Miðahnúkur yfir
Nes-stofu, og þar til Reykjaborg ber yfir Bakka
á Seltjarnarnesi.
2. gr. Enginn má af ásettu ráði leggja net yfir net ann-
ars manns, heldur skal þess gætt að minnst 10 faðma bil sé
á milli. Brot á móti þessari ákvörðun varða sektum allt að
20 krónum.
3. gr. Ef tilsjónarmönnum þykir þess við þurfa, skulu
þeir skipa fyrir hver í sinni veiðistöðu, í hverja stefnu al-
menningur skuli leggja net sín. Gildir sú skipun eigi lengur
en mest eina vertíð í senn, og skal hana þá birta formönnum
með vottum eða á annan jafngildan hátt. Brot gegn þessari
skipun varða sektum allt að 10 krónum.
4. gr. Enginn má draga upp þorskanet á nóttu, frá sól-
arlagi til sólaruppkomu, nema þau hjá almenningi í þeirri
veiðistöðu hafi legið óhreifð í sjó meira en 2 sólarhringa, eða
aðra brýna nauðsyn beri til. Brot gegn þessari ákvörðun varða
sektuin allt að 50 krónum.
5. gr. Öllum þeim, sem til fiskjar róa, skal bannað að
grýta í sjó grjóti því, er til seglfestu hefur verið notað, nema
brýna nauðsyn beri til. Brot gegn þessu varða sektum allt
að 10 krónum.
6. gr. Bannað skal að flytja háf í land, heldur skal rista
hann á kvið, og kasta honum út, en þó má taka úr honum
lifur alla. Brot á móti banni þessu varða sektum, er svara
5 aur. fyrir háf hvern, sera á landi er fluttur.
7. gr. Sýslumaður skal eptir uppástungu hreppsnefnda í
hverjum hreppi skipa tilsjónarmenn í hverri veiðistöðu svo
marga, sem þörf er á, til að halda vörð á því, að samþykkt-
um þessum sé hlýöni sýnd. Skulu tilsjónarmenu þessir fá
skipunarbréf frá sýslumanni og erindisbréf, er þeir eigi eptir
að breyta.
8. gr. Kostnað við eptirlit á, að samðykkt þessari sé
fylgt, skal greiða úr hlutaðeigandi sveitarsjóði, eða bæjarsjóði.
— Úr bréfi frá Englendingi: «í landafræðiskveri
handa böruum, sem eg sá í London í fyrra, stendur þannig
um íslondinga: «£>eir eru óþrifin þjóð, og þvo sér aldrei úr
vatni». fetta þótti mér hart að heyra, og á ferð minni í
sumar til norðurlandsins gjörði eg mér far um að taka eptir,
livað satt væri í þessu. Mér varð brátt full-ljóst, að dómur
bókarinnar var bæði klúr og ýktur, eg sá íslendinga optlega
þvo sér, enda er hreinlætið líklega eitt af því, sem miðar á-
fram meðal landsmanna yðar. Samt verð eg hreinskilnislega
að játa, að þeir standa töluvert á baki alþýðu í sumum öðr-
um löndum hvað raargs konar þrifnað snertir, einkum alla
brúkun gdðs vatns og góðs lopts — en af hvorttveggja þessu
eiga þeir mikla blessun — svo og í meðferð á matvætum, með-
ferð á líkama sínum, mcðferð á húsdýrum, og — ekki sízt —
meðferð áúngbörnum. Eptir fornsögum yðar að dæma, hafa
forfeðuryðar verið hin mesta skarts- og þrifnaðar þjóð; þeir hafa
jafnaðarlega haft laugir og baðhús á heimilum, tíðkað sund
og allskonar líkamaæfingar, fimleiki og leiki, sem allt eflir
ekki einungis heilsuna, heldur og fjör, smekk, anda og lífs-
gleði hvers manns og hverrar þjóðar. Handlaugar tóku menn
þá ætíð fyrir og eptir máltíð og breiddu dúk utidir hvern
disk, og sýnir það fegurðartilfinning alþýðu. Að hinir f'ornu
almennu leikir skuli hafa dáið út hjá yður, er sorglegt, því ef
nokkur þjóð þarf þess konar skemmtana við, þá eruð það þér.
Eða, því eruð þér þau börn, að taka ekki slíkt upp aptur? Á
Englandi eru nógar skemtanir, enda dagar lengri og bjart-
ari en hjá yður, en láng beztar skemtanir vorar eru enn í
dag þær sömu, sem feður yðar, hinir riddaralegu kappar og
skáld, tíðkuðu: jeg meina allskonar veð- eða kappleiki, t,. d.
glímur, hlaup, knattleiki, at, sund, skilmingar, skot, reiðir,
lilaup. Hvað gjöra — jeg vil segja: hreppstjórar og helztu
bændur eða þeirra synir þarfara á vetrum, þegar allt yðar
fólk er, eptir því sem þér segið, nálega atvinnulaust hvort
sem er, en að bjóða nábúum sínurn til slíkra funda á ís eða
sléttum; ætti þá kvennfólkið eins og í fornöld að sitja hjá,
°g geyma sigurlaun handa þeim, sem afrek innu í kappleikn-
um. (Sigurlaunin mættu svo lítil vera sem vildu) Skrif-
ið þér um þetta opt í blaði yðar! Að æfa líkamann, það
er: lipurð hans, krapt, fegurð og fjör, það er meira vert en
margur heldur, enda heyrir nú slíkt allstaðar til góðs uppeldis,
Eitt af hinu leiðasta, sem jeg sá á íslandi, var meðferð á
hestum, og í engu landi í heiminum sér maður þann ósið,
sem bændur ykkar hafa þegar þeír flytja naut í kuupstað: þá
binda þeir þau í taglið á hestinum!! Kunna þeir ekki að
reka naut? eða sjá þeir ekki, hve háskaleg kvöl það hlýtur
að vera fyrir hestinn, að draga ólmt naut, sem á alla vegu
rykkir í hann að aptan? J>ví er ekki þetta bannað af yfir-
völdum ykkar? Eins or ljótt að sjá host látinn þannig draga
annan host, sem rykkir. Kunna íslendingar ekki að reka hesta?«
Srýr alfúnffismaður var kosinn í Strandasýslu í f. m
í stað Torfa sál Einarssonar: Kand. Björn Jónsson, rit-
stjóri »ísafoldar». ________
(Aðsent). Miklir listamenn eru þeir heri ar Strandamenn og
Skagfirðingar, er þeir velja tilþings: þarna kjósa þeir 2 — segi
og skrifa tvo — skrifara landshöfðingjans. Aptur hafa
bæði þeir og aðrir landar séð sköruglega fyrir því, að engin
hræða skuli á þingi sitja, hvorki úr handiðna- né kaupmanna-
stéttinni. Hrólfur.
Jflannslát.
•j- 8. þ. m. andaðist að J>ingvöllum við öxará séra <<iímon
D. Beck, eptir viku sjúkdómslegu, 64 ára gamall (f. 1814).
Hann var vígður árið 1840, en fékk Júngvelli 1844 og þjón-
aði þeim til dauðadags; hann var og prófastur, í Árnessýslu
um nokkurn ára tíma. Séra Símon var jafnan talinn sannur
heiðursmaður, staðfastur mjög, hógvær og grandvar, skyldu-
rækinn embættismaður og hinn mesti ráðs- og reglumaður í öllu.
Jijóðmenntun.
HvaS sé mark í mannlífs bygð?
Mentun jöfn með frclsi trygð.
Frchi, jafnrítti. fessi orð hafa hljómað allt í frá fæð-
ingu þeirra manna, sem nú eru komnir af fótum fram, og alla
þeirra æfi hefur heimurinn leikið á reiðiskjálfi sakir þessara
hugsjóna. Huudruðum þúsunda saman hafa menn látið lífið
fyrir þær. Og hver er árángurinn orðinn? Hann virðist
flestum vera harðla lítill í samanburði við allt, sem í sölurn-
ar hefir verið lagt. Leiðángur mannkynsins að marki full-
komnunarinnar er lángur og strángur: óðara en ein borg er
brotin, rís önnur við á næsta leiti; óðara en ein torfæra er