Þjóðólfur - 14.04.1880, Qupperneq 1

32. ár.
Iíostar 3kr. (erlendis 4kr.), ef
borgast fyrir lok ágústmán.
Reykjavík, 14- april 1880.
Woriivömlunarmálið.
Samkvæmt undangenginni áskorun kaupmanna í £>jóðólfi,
var fundur haldinn 15. f. m. hér í Rvík af verzlunarmönnum
bæjarins og úr Hafnarfirði, ásamt ýmsum bændum hér nær-
lendis. Umtalsefnið var vöru- og einkum fiskverkunin hér
við Faxaflóa. Fundinum stýri H. Kr. Friðriksson yfirkennari,
R. af Dbr. Hann gat þess fyrst, að tilraunir manna í fyrra
til að bæta verkun fisksins hefðu þegar töluvert bætt álit hans
á Spáni, svo að efalaust mundi verð á vöru þessari óðara
batna ef þessari vöndun væri áfram haldið. Kom fundar-
mönnum því saman um, að brýna nauðsyn bæri til, að aptur
væru prentaðar reglur þær, er samþykktar voru 7. des. 1878,
og þeim útbýtt meðal alþýðu, og var ritstjóra pjóðólfs falið
það starf á hendur á kostnað kaupmanna. þ>ví næst benti
fundarstjóri á þann helzta galla, sem reynzt hefði á
fiskverkuninni í fyrra, og var hann sá, að fiskurinn hcfði
verið talsvert brenndur, eða roð hans stundum svo soðið
að strjúka hefði mátt af með höndum, og fiskurinn klofnað
að endilöngu beggja vegna með fram bakuggunum. Orsök
þessa er talin sú, að fiskurinn hefði verið breiddur um of
í fyrstu breiðslunum í miklum sólarhita, og pá látinn
liyyja of lenyi i senn uppílopt. í fundarskýrslunni, sem
útbýtt er ásamt hinum eldri reglum, er þetta vel tekið fram,
og menn minntir á, að láta vel allt vatn renna af fiskinum
áður en hann er breiddur til þurks, einkum í miklu sólskini,
og látinn ekki lengur liggja í fyrstu breiðslunum en 2^2 til
3 kl. tíma á roðið í einu, og sérstaklega sé hann breiddur á
klappir, eða þar sem enginn súgur kemst undir hann. Einn-
ig voru menn minntir á, að skera eigi of mikið í fiskinn, er
hann er flattur, svo og að afhöfða fiskinn betur, þannig að
hvorki roð eða hnakkakúlur spilli útliti hans, en þessa tvenns
hefði miður en skyldi verið gætt í fyrra. J>etta var hið helzta
sem tekið var fram um fiskverkunina. En eitt hefir fundinum
gleymst, sem enn mun þörf að brýna fyrir, þótt það sé bæði
tekið fram í fiskibók Jóns Sigurðssonar og líka í 1. gr. fisk-
verkunarreglanna frá 7. des. 1878, en það er, að menn skeri
hvern fisk, sem dreginn er, þegar á háls. fessarar
nauðsynlegu reglu er, að minnsta kosti hér í Rvík, ekki gætt
enn sem skyldi.
|>ess má geta, að einn fundarmanna, Guðm. fórðarson
bæjarfulltrúi í ltvík, tók fram, að eigi mundi þykja ósann-
gjarnt, að bændur, sem kaupmenn skoruðu á að vanda sína
vöru, skoruðu aptur á móti á kaupmenn, að þeir að sínu leyti
kosti kapps um, eptir því sem þeim væri það unt, að vanda
aptur á móti útlenda vöru, og benti á ýmsar vörutegundir (t.
a. m. leður), er einatt hefði reynst miður en skyldi. Kaup-
menn tóku vel undir það, en kváðu sig einatt vant við-
komna í því efni, þar fæstir þeirra keyptu vörurnar sjálfirer-
lendis, heldur yrðu að trúa öðrum fyrir því, en sjálfsagt væri,
að við hafa alla varúð í því efni.
Hvað þetta mál snertir í heild sinni og á báða bóga,
bæði hvað vöndun á innlendri ogútlendri vöru snertir, álítum
vér það eitt hið mesta nauðsynjamál almenning3 og enn mjög
skammt á veg komið. Eða hvað segja menn um vöruvönd-
un, kaup og sölu, á ö ð r u m vörutegundum, bæði erlendri og
innlendri? Af erlendri vöru má enn nefna sprittið og
sumt kram-ruslið, og af innlendri vöru má sérstaklega
nefna smjörverkunina og söluna á því af hálfu sveitar-
manna, og ísu- og smáfiskssölu sjávarbænda á móti. Almennt
er, að smjör, sem engar þjóðir nema skrælingjar mundu telja
ætt, er boðið og selt eins og góð vara, eða vel verkað smjör
Sé borgað að haustinu kostar árg. i< i.i„ 5
3 kr. 25 a., en 4 kr. eptir árslok.
væri. Og hins vegar er nú orðið almennt, að misjöfn ísa og
annar trosfiskur, er selt með gömlu þorskverði. Að selja
pundið af gráðasmjöri fyrir 60 til 70 aura pnd. og slæma ísu
fyrir 12 kr. vættina, það er engin saungjörn sala, enda er
engin afsökun í því, þótt þar mætist slæm vara slæmri. Menn
eiga að vanda vöru sína og síðan gjöra verðmun eptir gæðum.
Neyðin er enginn kaupmaður; þegar sjávarbóndinn þarf að
kaupa smjör og fær ekki annað en slæmt og illa verkað, kaupir
hann það, og eins kaupir landbóndinn trosfiskinn — eins opt
slæma vöru fyrir góða (peninga eða fé) eins og slæma fyrir
slæma. Með slæmri og óvandaðri vöru gjöra menn hinn mesta
skaða eklri einungis mannlegu félagi yflr höfuð, heldur og
sjálfum sér. Og þótt þeir, sem þetta skilja, séu án efa að
smáfjölga, að m. k. í sumum sveitum, ber mikla nauðsyn til
að vekja almennings áhuga í þessu efni, þ. e. á vöndun allrar
vöru, svo og meiri sanngirni í kaupum og sölum.
Veðráttan og vertíðin.
Hvað þýður og hlýindi snertir, má vetur þessi kallast annáls-
verður, eins og sýna veðráttuskýrslur vorar. |>ó hafa sjógæftir
verið stopular það sem af vertíðinni er liðið. Síðan fyrir mán-
aðamótin hefir verið mokfiski hér fyrir öllum innnesjum, þó
mest á Hafnarfirði, og eru þar komnir stórhlutir. Minni afli utar
og að eins nýlega byrjaður afli fyrir sunnan Garðskaga, ogaustur
með landinu. Trjáreki hinn mesti í Grindavík og í Selvogi, af
tegldum viði. J>ilskip héðan hafa þegar aflað rétt vel bæði
þorslr og hákarl. Frönsk fiskiskip liggja þessa daga mörg hér
á höfninni; eitt þeirra kom brotið, heitir Réunion, og skal
seljast með öllu tilheyrandi þ. 16. og 17. þ. mán. — 2. apríl
hvolfdi báti liéðan úr bænum í austan roki, rétt fyrir utan Akur-
ey; týndust 2 menn en 2 varð bjargað. Formaðurinn lézt, er
hét þórður Jónsson, ungur maður nýkvongaður; hinn hét
þorvaldur, frá Hurðarbaki í Reykholtsdal. Eptirtektavert er
tvennt við flesta mannskaða, sem verða hér við Faxaflóa:
flestir þeirra verða á siglingu (þessum báti hvolfdi með
bundnu skauti), og: enginn maður kann að bjarya lífi
sínu á sundi. Hve lenyi skal sú fyrirmunum yanya, að
unyir sjómenn lœri ekki sundtök?
Veðráttufar í Reykjavík í marzmánuði.
Fyrstu daga mánaðarins var hann ýmist á norðan eða
landnorðan, kaldur, opt hvass og 6. var blindbilur mest allan
daginn á austan landnorðan og hélst hann þar til sunnudag-
inn 7. að hann gekk í landsuður með rigningu og hefir síðan
mátt heita að hann einlægt hafi verið á austan landsunnan,
stundum hvass, stundum hægur með mikilli rigningu. 25.—28.
var hér opt logn og bjart veður, síðan aptur austan lands-
sunnan með nokkurri úrkomu. Síðan 8. hefir hér eigi sést snjór.
Síðan 10. hefir hér ekki frosið að undantekinni aðfaranótt
hins 13. þá var 2° frost.
Hitamælirinn var hæstur (um hádegi) 19. 8° R.
----- — lægstur (— —) 2. 5° —
Meðaltal um hádegi fyrir allan mánuðinn + 3,2°—
-----— á nóttu — — — + 0,5° —
Mestur kuldi á nóttu aðfaranótt hins 2. -f- 7£° —
Loptþyngdarmælir hæstur 26. 30,20 enskir þuml.
---- lægstur 31. 28,40 — —
---- að meðaltali 29,54 — —
Rvík */4—80. J. Jónassen.
Fæðing'ardagiir konnngs þ. 8. þ. mán. var
41