Þjóðólfur - 30.06.1880, Qupperneq 2

70
14. grein. (með breytingu sem gjörð var á aukafundi 21.
október 1870).
Ábirgðarkaupið er árlega 4V20/o þess verðs sem í ábirgð
er tekið, fram til 1. ágúst. Verði skipið haft til veiða eptir
þann tíma, skal við bæta Vk°lo. En sé skipið haft til ann-
ara ferða, sem einungis mega vera hér við land, þarf til þess
sérlegt samþykki félagsstjórnarinnar.
15. grein. Félagið bætir fullkominn skipreka, og ef skip
laskast, svo eigi verður sjófært. En þá borgar félagið aðgjörð-
ina hálfu minna að tiltölu, en algjört skipbrot, eður á skip-
um í fyrsta íiokki 3/s, á skipum í öðrum flokki %6 0g á skip-
um í þriðja flokki XU aðgjörðarinnar, ef skip eru í fyllstu á-
birgð. |>á skulu og, ef eigi næst til stjórnenda félagsins, ó-
vilhallir menn, þeir er bera skyn á málið, segja álit sitt um
það, eins og þeir vilja eið að vinna, hvort fært sé að gjöra
að skipinu, eða er það fullkominn skipreki.
16. grein. Félagið ábirgist skipin að eins frá 14. apríl til
14. septembermánaðar. En þó skip farist eða laskist á þessu
tímabili, þá tekur félagið engan þátt í þeim skaða:
a. jþegar ekki er á skipinu helmingur skipverja og þar á
meðal skipstjóri eða stýrimaður.
b. þegar skip liggur daglangt að nauðsynjalausu annarstað-
ar, en á góðri höfn eða legu.
c. fegar skip ferst fyrir hirðuleysi eða vangá eiganda. pó
nær þetta eigi til þess hluta í skipinu, er aðrir menn
kynnu eiga. En ef skip týnist eða laskast fyrir vangæzlu
annara, þá bætir félagið að vísu skaðann, en á aptur að-
gang að þeim, er tjóninu olli.
d. Ef skipstjóri eða útgjörðarmenn brjóta eða laska skip
sitt af ásettu ráði.
17. grein. fað, sem bjargað verður af brotnu félagsskipi,
er eign félagsins að jafnri tiltölu við þann hluta, sem fölag-
ið hefir tekið ábirgð á skipinu.
18. gr. Eigi skal félaginu skylt að lúka bætur fyrir skip-
tjón, fyrri en missiri eptir að tjónið er sannað fyrir félags-
stjórninni samkvæmt 15. grein.
19. gr. Ef eigi hrökkur sjóður félagsins til að bæta áfall-
inn skaða eitthvert ár, þá skal því, sem til vantar, jafna nið-
ur á félagsmenn að rjettri tiltölu við það verð, er þeir eiga
í ábirgð.
20. gr. Sá, er hafa skal atkvæðisrétt í málefnum félags-
ins, verður að minnsta kosti að eiga l/» í skipi. Enginn fé-
lagsmanna hefir rétt til meira en eins atkvæðis, hve mikið
sem hann á.
21. gr. Haö einhver félagsmanna hvorki greitt ábirgðar-
gjald sitt, það er greiða skyldi á aðalfundi næst áður, né sett
félagsstjórninni veð fyrir því, áður vertið byrjar, þá tekur fé-
lagið enga ábirgð á skipi hans, þó það farist, svo lengi sem
hann eigi hefir goldið það, er honum bar. En brjóti nokkur
lög félagsins því til hnekkis, svo að tveir þriðju hlutir félags-
manna samþykkja á aðalfundi, að hann sé félagsrækur, þá á
hann eigi tilkall til neins framar úr félagssjóði.
22. gr. Nú vilja einn eða fleiri menn ganga úr félaginu,
en það mega þeir að eins gjöra á tímabilinu millurn 14.
september og 14. apríl, og geta þeir þá innan eins missiris
fengið helming þess fjár, er þeir eiga óeytt í félagssjóði.
Kjósi þeir heldur að fá allt, er þeir þá eiga í sjóðnum, skal
þeim og gefinn kostur á því með þeim hætti, að greiddur sé
XU fjárins árlega í 5 ár, en enga fá þeir vöxtu af fénu, þeg-
ar það nemur minna en 100 rd. En sá, sem byggir að nýju
skip sitt, er hann hefir skilvíslega svarað ábirgðargjaldi í 5
ár eða lengur, og eigi á þeim tíma fengið neinn skaða bætt-
an úr féiagssjóði, hann skal innan eins míssiris geta heimt
að fullu það er hann á óeytt í sjóðnum, svo fraraarlega sem
hann enn vill vera í fölaginu með hið nýbyggða skip sitt.
23. gr. |>eir sem eitt sinn hafa gongið úr félaginu, eins og
gjört er ráð fyrir í næstu grein hér á undan, geta aptur f'eng-
ið inngöngu í félagið, en verða þá álitnir sem nýir félaglags-
menn og hljóta því að greiða auk ábirgðargjalds 2V2°/o sem
inngöugueyri.
24. gr. Allan þann ágreininger rísa kann millum há-
setaogskipstjóra, ellegar skipstjóra og útgjörðarmanna, og þeir
eigi geta orðið ásáttir um, skal bera undir stjórn félagsins, og
gjörir hún þá um málið. |>ó skulu þeir er hlut eiga að, eiga
kost á að bera málið aptur fram á aðalfundi, og ræður
þar afl atkvæða málalokum. Ef ágreiningur verður millum
embættismanna félagsins og annara félagsiasmanna, skal því
skjóta til aðalfundar og skera úr með atkvæðafjölda. En greini
stjórnarmenn félagsins á um eitthvað sín í milli, þá ræður
þar enn atkvæðamunur.
25. gr. Breyta málögum þessum á aðalfundi félagsins, en
þá skal stjórnin ætíð auglýsa fyrir fram, er hún kveður til
slíks fundar, hverjar breytinger við lögin verði upp bornar.
Eigi má þó breyta lögunum á þeim fundi, nema tveir
þriðju hlutir allra félagsmanna samþykki breytinguna. Nú
koma eigi svo margir til fundar, að breytingin geti orðið
löglega samþykkt, en þá skal stjórn félagsins kvcðja til ann-
ars fundar, og ræður þar einfaldur atkvæðamunur.
26. gr. (Samþykkt á aukafundi 21. október 1870).
Félagsstjórnin hefir vald til að vorja allt að 100 rd. á
hverju ári af félagssjóði til sjómannakennslu.
27. gr. Ábirgðar lög þessi skulu rituð í gjörðabók, sem
félagið á og skrifa allir félagsmenn nöfn sín undir þau. I>ing-
lýsa skal lögunum og nýmælum þeim, er síðan kunna verða
við þau gjörð. Prenta skal og lögin, og sér sjórn félagsins
um að nóg sé til af þeim.
Annar kafli þessara laga hljóðar um skyldur skipseiganda;
þriðji kaflinn um skyldur skipstjóra; fjórði kaflinn um skyldur
háseta og fimmti kaflinn er erindisbréf virðingamanna. jessa
kafla álítum vér miður þörf á að auglýsa að svo stöddu, en
1. kaflann prentum vér í heilu líki, því að hann er nauðsyn-
legt að yfirvega og að hafa kynnt sér, öllum þeim, sem skip
eiga og vilja láta sér skiljast hve þaríieg sé stofnun slíks fé-
lagsskapar. Síðar í sumar munum vér tala um fundarhöld
til framgangs þessu máli, en til þess tíma óskum vér að menn
vildu sem vandlegast athuga lög þessi; vér getum ekki betur
skilið, en að þau séu svo skynsamlega og þjóðlega hugsuð að
efninu til (forminu mætti breyta), að flestir greindir menn
verði að fallast á það fyrirkomulag sem þau mynda. Af árs-
reikningum hins eyfirzka félags (sem herra E. Laxdal hefir
gefið oss) sjáum vér að tala hinna tryggðu skipa hefir verið
síðan 1868, að það hófst, mest 35 (árið 1871), og minnst 25
(árið í fyrra); félagið skiptist í Eyjafjarðardeild og Siglufjarð-
ardeild og er eptirtektavert, að skip Eyjafjarðardeildarinnar
hafa fjölgað síðan félagið hófst, en fækkað í hinni úr 15 niður
í 6. Ein 5 skip hafa farist siðan ábirgðin hófst, öll að vér
ætlum úr Siglufirði. Ábirgðarupphæð beggja deilda var 1869
rúmir 33000 rd., en í fyrra nál. 90,000 kr., en árstekjur
félagsins (ábirgðargjald, aukaábirgð, inngöngueyrir, o. fl.) 1869
voru 317 rd., en fyrra rúmar 36000 kr.
Samkv. 22. gr. má skoða félagið som almennan sparasjóð,
og í annan stað sýnir sú grein, að hver félagsmaður missir
ekki heldur á sína innslœðu í sjóði félagsins með fullri rentu.
Slíkt félag er því verndar og sparifelag, og er oss ekki unt
að sjá, hverja ástæðu nokkur heilvita-maður getur fundið því
til fyrirstöðu hér á Suðurlandi, að stofnað sé sviplíkt félag.
Eins og áður hefir verið sýnt fram á, oiga Sunnlendingar hér
um bil jafnmörg skip og Norðlendingar, en að vísu stærri og
dýrari að jöfnuði, þeir stunda og mestmegnis þorskveiði, en
allt um það, virðist slíkt félag og mundi reynast alveg eins
hægt að hafa hér og alveg eins ómissanlegt, eins og fyrir
norðan.
(íripasýning Eyfirðinga. á Oddeyri fór fram 8. júní, byrj-
aði hún kl. 10 og stóð lil kl. 8. Við byrjun sýningarinnar
hélt síra Davíð Guðmundsson ræðu um tilgang honnar, síðar
um daginn mælti síra Arnljótur Ólafsson fyrir minni íslands
og síra Tómás Hallgrímsson fyrir minni kvenna. Á sýning-
unni var sýndur sauðfénaður, hestar og nautpeningur, ýmis-
legur iðnaður (vefnaður og hannirðir), og hafði komið mikið
til hennar af þess konar munum, aptur var fremur fátt af
verkfærum og smíðisgripum, engin skip eða veiðarfæri voru
sýnd. Til verðlauna var útbýtt 183 krónum. Allir munirnir
voru inni í húsi á Oddeyri, og 3 tjöld voru reist fyrir þá er