Þjóðólfur - 27.11.1880, Blaðsíða 1

Viðankablað við fftjóðólf.
XJmbnröarskjal irá, Ueiersen & Co.,
vj elasmiöam.
rafnrmagns-
llikaleyi í Bcigíu,
í 20 ár.
í Frakldandi, í Danmörku,
í 15 ár. í 5 ár.
í Svíaríki,
í 6 ár.
í Norvegi,
í 6 ár.
Fyrir sjúklingaB
Öllum hefur þótt mikið koma til hinnanýju rafurmagns-
vjela, sem vjer höfum smíðað og sem vjer höfum einkaleyfi
fyrir í mörgum löndum. |>ær hafa því náð að breiðast út um
fflörg lönd sökum þess, hversu ágætlega sjúklingum hefur að
fullu batnað mý-margir sjúkdómar, sem eigi hafa viljað undan
láta. far eð vjer þykjumst sannfærðir um, að vjer með þess-
um vjelum höfum beint vísindunum nokkuð áleiðis og þar eð
vjer innilega óskum þess, að almenningur hafi sem bezta
fryggingu fyrir því, að vjelar vorar sjeu bæði góðar og gagn-
Iegar, þá höfum vjer látið fjölda af ágætum læknum, bæði
hjer og erlendis, rannsaka þar og reyna. J>essir læknar hafa
eigi að, eins rannsakað þær á vísindalegan hátt heldur hafa
Þeir einnig á verklegan hátt reynt verkanir þeirra og því er
Það, að almenningur getur því fremur haft stuðning af reynsl-
unni, sem er því meira varið í, sem hún er byggð á verulegri
vísindalegri rannsókn og skoðun.
Meðal hinna mörgu lækna skulum vjer að eins nefna
þessa:
Ðr. med. etazráð Larsen, fyrrum yfirlæknir á alm. spítalanum,
af Dbr.; Dr. med. conferenzráð Lund, líflæknir Kristjáns
konungs hins 9., C. af Dbr. og Dbrm., R. af Stanilausorðunni,
Norðurstjörnunni, Sverð- og st. Ölafsorðunni; Dr. med. próf.
Melchior, læknir á blindra spítalanum, R. af Dbr. og Vasaorð.
Dbrm.; Dr. med. Ravn, yfirlæknir við Communespítal., R.
af Dbr.; Dr. med. etazráð Schou, líflæknir konungshirðar og
líflæknir ekkjudrottningarinnar, R. af Dbr., Stanilaus- og
Frelsara-orðunni; Dr. med. With, próf. við Kaupmannahafnar
háskóla og yfirlæknir við Friðriks spítala; Dr. med. Winslöw,
yfirlæknir í Naskov; Dr. med. Hansen, Physicus í Gram; Dr.
med. Budde, lögreglulæknir í Kristjaníu, líflæknir hjá Karli
konungi 15. R. af st. Ólafsorðunni; Dr. med. Jcbe, spítala-
læknir í Friðriksstað; Dr. med. Langell, yfirlæknir við spítala
í Gautaborg; Dr. med. Lamm hefur í læknafjelaginu í Stokk-
fiólmi sýnt vjelar vorar og hrósað þeim mjög.
Allir þessir læknar, sem vjer nú höfurn nefnt, og sem
Mlir eru ágætir læknar og vísindamenn, hafa gofið oss skriflegt
vottorð sitt, að vjelar þær, sem vjer höfum smíðað, hafi í sjer
fólyid miklu rneiri krapt en allar aðvar vjelar, sem hafð-
ar eru til að lœkna r/iptveiki.
Hvað snertir brúkun vjelanna, þá skulum sjor benda á
leiðarvísir, sem þeim meðfylgir, en viljum bæta því við,
of einhver skyldi vilja fá nákvæmari skýríngar, þá skulum
vjer fúslega þegar í stað láta þær í tje, ef menn í því efni
v% snúa sjer að okkur.
Hvað nú þessu næst snertir sjúkdóma þá, sem reynslan
er búin að sýna, að vjelar vorar eru ágœtt meða.1
Þá skulum vjer strax taka það fram, að oss kemur ekki til
u?ar að taka eins djúpt í árina eins og sumum af þeim mönnum
e Ul' Verið hætt við, sem fást við lækningar með rafurmagni,
Par sem þeir hafa álitið, að lækna mætti alla sjúkdóma með
anrinagnj. þag hefur sumsje farið fyrir þessum mönnum líkt
nátsem orðlð svo hrifnir af hinum undrunarverða
jj urukrapti, rafurmagninu, sem landi vor, ágætismaðurinn
• • Örsted, fann, að þeir hafa haldið, að nú væri eitt als-
fundið, sem læknað gæti allar meinsemdir og alla
J ma og vesöld, sem ásækir manneskjuna. J>egar vjer
1 öljum upp rajög marga sjúkdóma, sem vjelar vorar eiga
við og sem þær annaðhvort hafa lceknað eða að miklu leyti
linað, þá biðjum vjer þess vel gætt, að sumpart er tala og
nafn sjúkdómanna óendanleg, sumpart er það, að meðal hinna
ótölulegu sjúkdóma eru eins og öllum gefur að skilja mjög
margir, sem vjelar vorar eigi hafa getað haft þau áhrif á, að
þær hafi getað hrifið herfangið úr greipum dauðans. Vjer
skulum nefna:
Ákafur hfífnðverkur, tannverkur, allskonar yiytar-
verkir hvar sem er, mjöy maryir lanyvarandi sjúkdómar,
svo sem yiyt, verkir i mjöðmunum, krampi, hjartsláttur,
móðursýki, skemmd meltiny, þá er blóðið sœkir til höf-
uðsins eða brjóstsins, í stuttu máli, allir sjúkdómar, sem
orsakast af stöðvun eða skakkri rás blóðsins. Af þess-
um sjúkdómum lækna vjelar vorar suma þegar í stað, sumir
læknast algjörlega eða skána mikið 12—24 stundum eptir að
vjelin hefur verið viðhöfð, og svo má segja að vjelarnar lækni
ofannefnda sjúkdóma algjörlega, sjeu þær við hafðar um nokk-
urn tíma, og er þetta bæði einfalt og kvalalaust meðal.
Meðal þeirra sjúkdóma, sem ganga má með vísu að, að
nuddunar-rafurmagnsvjelar vorar lækni skulum vjer telja:
1. þrálátir yiytarverkir, hvar sem er.
2. GylUnœð, hvort heldur úr þeim blæðir eða eigi, hvort
sem heldur hún er sprottin af teppu á portœðinni
eða af lanyvinnum veikindum í innýflunum, hjartanu
eða hmyunum. Læknar leitast optast við að lækna gyll-
inæð með því að auka rás blóðsins og efla hreifing kvið-
arvöðvanna og innýflavöðvanna með leikfimisæfingum, með
því að drekka mikið af vatni o. s. frv., en það er degin-
um ljósara, að meira fjör og lífsafl færist í hin ýmsu
líffæri þegar vjelar vorar eru viðhafðar.
3. Giytarverkir, sem koma með köílum eða einstöku sinnum.
4. þeyar blóð fyllist um of í hárœðarnar og þegar bólgur
verða afleiðingin, þegar blóðið stígur til höfuðsins, floggigt,
æðahnútar í ýmsum pörtum líkamans o. s. frv.
5. Geðveiki (hypokondri) og hinir ýmsu sjúkdómar, sem af
henni leiða: meltingarleysi, taugaveiklun o. s. frv.
6. þeyar einhver virðist dauður en líf felst með honum
annaðhvort án þess að tiliinningartaugarnar sjeu magnlaus-
ar eða eigi, og einkum þegar nýfædi börn virðast andvana
en líf felst með þeim.
7. Heyrnardeyfð, suða fyrir eyrum, taugaveiklun, augnverkur,
kalda, hjartsláttur, magnleysi og mjög margir aðrir sjúk-
dómar, sem minna er í varið og sem of langt mál yrði
hjer að tilgreina.
J>ar eð vjer nú í mörg ár eingöngu höfum fengist við til-
búning rafurmagnsvjela til læknisbrúkunar, vjelar, sem almenn-
ingur á hægt með að viðhafa í mörgum þrálátum sjúkdóm-
um og þar eð vjer höfum haft leyfi til á flestum spítölum
norðurlanda, að viðhafa velar vorar, þannig meðal annars á
Sahlgrenska spítalanum í Gautaborg, þar sem vjer í 2 ár (1868
—69) liöfum aðstoðað, þegar viðhafa hefur þurft rafurmagns-
vjelar, þá höfum vjer á degi hverjum haft tækifæri til að sjá
og reyna verkanir vjela vorra; það er óþarfi að takaþaðfram,
að þær hafa reynst ágætlega, þar sem þær á stuttum tíma
hafa gefið mörgum sjúklingum aptur heilsu sína, eptir að út-
sjeð var um það, að meðöl lækna gætu dugað; það er vita-
skuld, að vjer höfum fengið verklega reynslu hvað snertir hina