Þjóðólfur - 29.11.1883, Blaðsíða 1

ÞJÓIÓLFB.
XXXY. árg. Reykjavík, Fimtudaginn 29. nóvbr. 1883. 42
Nýjar Ibækr.
Collins’ Library Dictionary. 10 Kr. 50 Au.
Websters Improved. Pron. Dict. 2 Kr. 50 Au.
Collins’ Pronouncing Dict. 1 Kr.
Websters Pocket Dict. 50 Au.—Allar í bandi.
Bulver: Paul ClifFord 50 Au.
— : Ernest Maltravers 50 Au.
— : Alice. or Xhe Mysteries 50 Au. Allar
— : Night and Morning 50 Au. kápu.
— : Engene Aram 5O Au.
— : Last days of Pompeii öo Au.
Robin Hood 2 Kr. 50 Au. og I Kr. í glt. bandi.
Robinson Crusoe. I Kr. 50 Au. gylt i sniðum.
Marryat’s Novels. Compl. í 4 bíndum í skrautb. 10 Kr.
J. Stuart Mill: On Liberty I Kr. 40 Au. gylt b.
..........— : On representative Government 2 Kr.
Veggkort yfir allan heiminn, ferniserað á stokk-
um b Kr. 50 au.
ión Ólafsson.
Frá útlöndum.
Bretland og írland. — í byrjun
septembermán. geysuðu feykistormar
yfir írland, og eyddist við það mest-
allr uppskeru-afgróði í syðri helming
landsins. þ>ykir uggvænt, að af þvi
muni leiða hallæri og hungr, og þá
auðvitað vakna með þvi ný óöld og
œsingar. — Snemma í sama mánuði
andaðist prófessor Varley, er lagði inn
fyrsta málþráð rmlli Englands og Ame-
ríku.—Sunnud. 16. sept. hélt þjóðvinafé-
lagið irska (national liga) mikinn alls-
herjarfund, og voru þar saman komn-
ar þrjátíu þúsundir manna. Var það
fundarályktun, að krefjast þess að fá
sérstakt þjóðþing í írlandi, alveg eins
og Canada hefir nú. — 4 dögum þar á
undan héldu áhangendr Bradlaughs fund
með sér fjölmennan í Lundúnum. Var
þar ótölulegr grúi fólks saman kominn,
og var það í einU hljóði ákveðið, að
þá er parlimentið kæmi saman næst,
skyldi það ekki í rónni látið, fyrri en
það hefði leyft Bradlaugh aðgöngu að
sæti sínu á þinginu. — 24. sept. varð
sá atburðr í vopnabúrinu í W’oolwich
að kviknaði í rakettu- (0: flugelda-)
smiðju og flaug húsið í loft upp, en
rekettur héldu á fram aM' springa og
fljúga t loft upp í nokkr^-klukkutíma
á eftir úr rústunum ; flugV rúma mílu
danska (5 míl. enskar). ’fí'leiri hús
skemdust, og er tjónið metið als um
35 þús. krón.; auk þessa biðu tveir
menn bana. — Snemma í október kom
til Dýflinnar á írlandi víxilbréf upp á
62,558 kr.; var það tillag frá írum í
Chicago til samskotanna handa Parnell,
þjóðfrelsisskörungi íra. Samskotunum
á að vera lokið í desbr. þ. 4.; og hefir
þeim miðað svo vel á fram, að sam-
skotanefndin væntir þess, að þau þá,
með því sem vœntanlegt var frá Ástra-
líu, muni mena um 750 þúsund krón-
um.
Spánn.—Frá uppreistinni þar er það
að segja, að hún er nú með öllu kæfð.
Meðan á henni stóð, voru friðhelgislög,
svo sem títt er á ófriðartimum, úr gildi
numin, en Alfonso konungr hefir nú lýst
þau í gildi aftr um alt sitt ríki. fað er
eftir honum haft, er hann var á ferð i
Corunna'skömmu síðar, að ekki ætlaði
hann í þetta sinn að gefa upp sakir þeim
fyrirliðum úr hernum, er þátt hefðu
átt í uppreistinni. Síðast er uppreist
var, hefði öilum þeim fyrirliðum, er í
henni höfðu átt þátt, verið gefnar sakir
upp, og hefði það nú sýnt sig, að það
hefði þann einn árangr borið, að þeir
hefðu nú verið að fúsari til uppreistar
aftr; en á það lagið skyldi nú ekki
aftr gengið.
í Septbr. lagði konungr í utanferð,
þá er hann hafði vel friðað sitt ríki,
og fór fyrst á fund Jóseps keisara í
Austrríki. Fór Jóseppr keisari ásamt
Rúðólfi keisaraefni og þrem erkiher-
togum á móti honum til járnbrautar-
stöðvanna , tók honum með inum
mestu virktum, ókheimmeð honum til
hallar þeirrar, er konungi var ætlað
í að búa, meðan hann dveldi þar í borg,
og fagnaði honum ið bezta. f>að var
inn g. dag sept. að hann kom til Vín-
arborgar, og sat hann þar viku fulla í
miklu yflrlæti. J>aðan hélt hann svo
sinnar leiðar til Berlinar á fund Vil-
kjálms keisara. Var honum þar engu
miðr fagnað enn í Austrríki, enda ætla
menn það undir ferðinni búið haf að
leita vinfengis við báða keisarana og
tengja trygðir við ríkja-samband það,
er J>ýzkaland og Austrríki eru fremst
í talin og ítalia er með í, og er svo
talið að Spánn sé nú i það bandalag
genginn. En bandalagið er annars alt
stofnað móti Rússum og Frökkum, þvi
að Rússar eru jafnlitlir vinir Austrríkis-
manna sem F'rakkar f>jóðverja. — Nú
er þess að geta að sá er siðr konunga
og keisara, þeirra er í vinfengi eru, að
þeir veita hver öðrum foringjatign yfir
flokki nokkrum í her sínum, og er það
sæmdarmerki. Nú ber svo til, að riddara-
flokkar þeir, er þjóðverjar kalla TJhl-
ana1, eru í' þeirra liði. Sá er einn úl-
anaflokkr J>jóðverja, er skipaðr er slés-
víkskum mönnum, og liggr sá herflokkr
í Metz, en sú borg er i Lothringen, er
jþjóðverjar tóku af F'rökkum 1871, og
á hann að halda landsmönnum í skefj-
um, því að þeir una illa hernámi lands-
ins og eru Frökkum sinnandi. Vil-
hjálmr keisari gjörði nú Spánarkonung
að foringja þessa úlanaflokks. En svo
stóð á, að ferð Alfonsós konungs var
til Parísar heitið, er hann fœri frá Ber-
linni. Á vorum dögum flýgr hver við-
burðr er tíðindum þykir sæta, í einu
vetfangi á rafrmagnsvængjum út um
heim allan, enda flaug fregnin um þetta
til Frakklands samstundis, og ýfðust
mjög blöð æsingamanna, og þó mest
þau, sem minst er í varið; gjörðu af
þessu geisan mikla og raus, og kváðu
sýnt með þessu, að Aífonso hafði bund-
izt í bandalag við erfða féndr Frakka
þjóðverja, og hefði Vilhjálmr keisari
sætt lagi þessu, að veita Alfonso for-
ustu í liðsflokki, er hafðr væri til að
halda í áþján frakknesku landi, er
J>jóðverjar hefðu rænt F'rankaríki, og
gjöra það nú, er konungr ætlaði til
Frakklands, til þess að storka F'rökk-
um sem mest og skaprauna þeim. In
I) Ulanar netnast riddarar þeir, er vopnaðir eru
byssu, kesju eða spjóti og sverðí; teljast í sumum
herjum til léttvopnaðs liðs, en í öðrum til þung-
vopnaðs.
hygnari blöðin tóku þessu fjarri; sögðu
sem var, að það hefði að vísu verið
ónærgætið af keisara, að velja til þann
flokk helzt, er væri að setuliði hafðr
í Lothringen. En í sjálfu sér væri
þetta altízka meðal höfðingja, enda
væri það keisarinn, er um þetta
væri að saka, ef nokkurn væri, en
eigi Alfonso, því að honum hafði eigi
annað hlítt, en að þiggja sœmd þá, er
keisari bauð honum, ef hann vildi eigi
óvingast við svo voldugan höfðingja.
pá er Alfonso kom til Parísar, ók
Grevy forseti a móti honum og ráð-
gjafarnir allir, utan hermálaráðherrann
Thibaudin, erjafnan hefir verið liðþægr
æsingamönnum. Frá brautarstöðvunum
ók Grevy með konunginum í vagni til
hallar ins spánska erindreka. En á
leiðinni gjörði skríllinn aðsúg að Al.
fonso með ófögr læti, reiddu knefa og
gjörðu óp að honum og köll með
mörgum svívirðingarorðum. En blöðin
in lélegri voru full æsinga og meið-
yrða gegn konungi þessa daga. J>að
var á laugardag (29. sept.) að hann
kom til Parísar, og fór þaðan á mánu-
dag aftr (1. okt.) og mun hafa þótt miðl-
ungiskemtileg þarveran, sem von var til.
f>ví höfum vér svo gjörla sagt af
þessum atburðum, að af þeim leiddi
ráðherraskifti í tveim stórríkjum. Spán-
verjar voru, sem vonleg var, mjög
stvggir við framferði Frakka og við-
tökur konungs síns þar í landi.. Heimt-
aði ið Spánska ráðaneyti af Grevy
forseta, að hann gerði konungi afsök-
un, en það hafði hann þegar gert með-
an konungr var í París; en er ráð-
herrarnir spánsku vissu það, heimtu
þeir, að Grevy léti birta afsökunina op-
inberlega i spánska „Stjórnarblaðinu11
(„Journal officiel“), en því neitti Grevy.
Var nú ágreiningr nokkur milli Alfonsós
konungs og ráðgjafa hans. hversu
í málið skyldi taka, er þeir fóru geist-
ara að, en honum sýndist. En um sömu
mundir fóru ráðherrar Grevys til hans
allir, utan Thibaudin, og kváðu Thi-
baudin hafa hneyksli gert með því, að
skorast undan að vera með að fagna
Spánarkonungi, og heimtu að Grevy
ræki hann frá hermálastjórn. Varð það
úr, að Grevy fékk Thibaudin til, og
þó með tregðu, að segja af sér. Kvaddi
hann Campenon hershöfðingja til her-
málaráðgjafa í stað Thibaudins. Campe-
non er inn nýtasti maðr, og hefir áðr
verið hermálaráðherra undir forsæti
Gambettu. Við þetta söfnuðust Spán-
verjar og komust á heilar sáttir. En
meðan á deilunni stóð, höfðu vand-
kvæðin á að koma sáttum á valdið því,
að alt ráðaneyti Spánarkonungs hafði
sagt af sér völdum, en konungr tók
sér nýtt ráðaneyti.
— Inn nýi forsætiráðherra á
Spáni er Ilerrara, er verið hefir for
seti þingsins á Spáni. vitr maðr og
stiltr og þó frjálslyndr. Er mælt. að
hann hafi myndað svo ráðaneyti sitt,
að taka í það menn úr þrem helztu
þingflokkunum. Kvað hann hafa í hug
að leggja fyrir þing í vetr frumvarp til
laga um útfærslu kjörréttar til þings.
Rúmenía. — Vér gátum hér að
framan um sambandið, sem er á milli