Þjóðólfur - 21.06.1884, Blaðsíða 3

95
%gja árar í bát og ekki fara slíkum málum
þ m. a nýju? Eða á þjóð og þing að fitja
0 f1Jní^ aftr Það fyrsta, or færi gefst?
b, Ua Iaeð fivérjum rökum og í hverjum
U1UgÍ? Þegar þjóðin sér, að þingið hefir
c mál eða ekki rætt það til lykta, má ske
V gUa alln£mns áhngaleysisþingsins eðafyrir
urtolur einstakra manna, ellegar af því, að
nnur mmna varðandi mál hafa verið látin
eyða þingtimanum um of er bá ekki ráð-
réUarrsé ^^að1'1'^110 hUgSa 8Íg U“’ hVOrt
slík mál á hvb áða þlnginu tíl' að Ieggía
egar að b V Una um óákveðinn tíma, ell-
fram með^^'^ þing.ið tíl að halda Þeim á'
Ef b'AA-ahl og ein(lrægml-
dr ‘r' ?i0ðln 8eir> er hætt við að þingið
ag1 þær ýsur, sem af önglinum hrapa.
^ 1 ^af þeim málum, sem ekki varð útrætt
8t 1Uglun-.Var frumvarp til endrskoðaðra
efnfr| ars^PUnarlaga um in sérstaklegu mál-
á bjiUt.UÍng8Inaðr kom með mál þetta fram
arál V ^ ^ jÚlí’ Sem næst samhljóða nefnd-
o 1 11 Því, sém frarn kom á þinginu 1881,
nof 'l varð ekki fullrætt. Nú var 7 manna
Eor f ,°sin 1 málið al nýju, og varð þingm.
ar „ ' formaðr nefndarinnar. þó að nefnd-
jn f0Unnrn> að minsta kosti sumum þeirra,
eékb Vöra.málið all-ljóst frá því 1881, þá
nof nefndinní heldr seint með álit sitt, þvf
end^arííhtíð kom inn á Þing fyrst 13. ágúst,
insH Var j3íl nefn(fin þríklofin : fyrsti klofn-
Un nrnmþættr, hinir einþættir. það er
arinnar T n að Þessi margskifting nefndar-
mnn iorrn \ .taflð fyrir nefndarálitinu, enda
ins, og i ^ frÍUu lftifi hafa hvatt áframhalds-
maðr v ° asf ekki um, að hefði flutnings-
ev? “r,(B- sv»'eð* i*1”™1 *
gengið formaðr, þá hefði röskvara
—EinhLtiliaði málinu eðlilega áfram í n. d.
tvent, en tvfskbn1111811™11' hÖfðu skipt írV' 1
arálit meiri m !"1'8' Þeirra var feld og nefnd-
og mssiis { 'Úans samþykt með 18 atkv.
«« LtlT1111116,ri
23. ág4sti) 0 rv?tnst fy«t til umræðu í e. d.
nefnd, 3 kormhá var kosin í það 5 manna
frf ™tðr <« 2 pjóðkjörnir.
hvernig málinu 8pAð um Það með vissu,
tími verið til ™fefri d„ hefði
formlegan hátt, en þeSSUllræða Það þar á
úr Því svo fáir dagar voru !L°Uglnn k°8tr’
anum. - Efri deild verðr w af Þingtím-
sanneirni dmmit t ■ -v pvl aldrei moð
^Jigirm ámælt fynr það, aðhún hafistung-
gJ°ri rétt í að „Hri'. y /. kosmngar, hvort húi
fr»wg.ngí et.lsp5",n*mf"
Ritatj.
frv
ið þessu áhuga- og velferðarmáli þjóðarinnar
svefnþorn af slakleika eða hirðuleysi.
Ég hefi nú rakið gang þessa máls á þing-
inu f þetta sinn, af því að ég veit, að það
er ið mesta áhugamál þjóðarinnar. Éghefi
heyrt, og séð enda gamla karla, sem ann-
arS gefa sig ekki við stjórnmálum, hrista
sitt hæruskotna skegg af gremju yfir því,
að yfirstjórn landsins skuli vera langt fyrir
landsunnan haf í 300 mílna fjarlægð ; þeir
geta ékki trúað því, að íslendingar þurfi að
sækja ekki að eins síðustu dómsúrslit og
staðfestingar laga, heldr jafnvel stjórnarúr-
skurði 1 ýmsum smámálum suðr til Dan-
merkr.
En sé þjóðinni alvara að vilja skýra sjón
sína og skerpa skilning sinn á þessu máli,
þá verðr hún og að byggja trú sína á eigin
rannsókn. Menn verða miklu almennara
en nú gjörist að lesa þingtíðindi og stjórn-
artíðindi, svo þeir sjái, hvað þing og stjórn
hefir gjört og gjörir fyrir þjóðina. Menn
kannast við einstöku atriði : aukið kvenn-
freísi, ný sveitarstjúmarlög, ný safnaða-lög,
leysing sóknarbands, afnám alþingistolls,
fjölgun lœkna, auknar og endrbcettar sam-
göngur, auknar tillögur til atvinnuvega og
mentunar, og máske ýmislegt fleira kanu-
ast þeir við.
En hvað um það, segja menn. Töglin
og hagldirnar á flestu suðr í Danmörku í
höndum ráðgjafans1, og að því er samgöng-
unum við kemur, í höndunum á gufuskipa-
félaginu danska2.
En menn eiga að kynna sér alt, er að
málinu lýtr. Meun eiga að lesa stjómar-
skrána frá 5. jau. 1874 og bera hana sam-
an við það, sem áðr rar; og munu menn
þá sjá, að ýmislegt hefir þó óneitanlega
breytzt til batnaðar með henni. Að eins
megum vér ekki einþlína svo á þær umbætr,
að vér gleymum því, sem enu er áfátt.
Menn ættu að lesa allar þær tillögur, er fram
hafa komið um stjórnartilhögun hér, bæði í
blöðunum, þar á meðal »Undirbúningsblað-
inu«, Nýjum Félagsritum, Andvara, einkum
ið greinilega ágrip í honum 1874; en um
fram alt þjóðfundartíðindin og Alþingistíð-
indin, og þá hvað rcekilcgast brcytingar þcer,
sem alþingi stalck upp á núna á síðustu þing-
unum 1881 og 1883.
En allra sízt ættu menn að gleyma að
1) og það sem v&rrgi er: ráöyjafinn í höndum
Oddgeirs Stephensens, Fœreyinga, gullriddara ng
hvcr veit hverra, sem von er til, þekkingarlaus
maðr á þeirri þjúð og málnm, sem hann á að
stjórna; skilningarlaus á tungu þá, er þjóðin
talar og hennar fulltrúar. Ritstj.
3) Og þess handgengna manni gullriddaran-
um. Víst œtt.i kjördami hans að muna það;
svo fiiðurlega býtir liann því viðkomum póst-
skipanna (II) Ritstj.
véita því nákvæma eftirtekt, hvernig stjórn-
in hefir í verkinu framkvoemt stjórnarskrána
síðan 1874 að hún varð til.
það er almennt álit flestallra skynugra
manna hér á landi nú, að skynsamlegar og
þjóðlegar stjórnarskrárbreytingar séu það,
sem þjóðinni ríði mest á af öllu nú sem
stendr, því að margar laga- og stjórnar-
breytingar, sem sumar eru þegar á komnar
eða sem menn sumpart æskja eftir, að á
komist sem fyrst, verði ekki að hálfum not-
um nema þjóðlegar breytingar fáist á stjóm-
arskránni; og það er almenningsálit á ís-
landi, að slíkar breytingar sé aðalskilyrði
fyrir frjálsri framför og þjóðþrifum.
Reykjavík 21. júaí
—Settr prófastr f Borgarfjarðarsýslu:
séra pórhallr Bjarnarson á Reykholti.
— Kveðja frá Noregi. Á pósthúsið
hér kom með póstskipi málþráðarskeyti, af-
bakað nokkuð bæði í texta og nafni mót-
tökumanns, svo að póstmeistaranum gat
ekki hugkvæmzt, til hvérs það vœri; lót
hann það því ganga milli góðbúanna til
ýmsra óviðkomandi manna, en einmitt ekki
til þess eina manns, sem það er auðsjáan-
lega stýlað til, en það er ritstjóri «þjóðólfs».
Áskriftin er : e,Altingstand ísleifsson», sem
er auðsjáanleg afbökun eða mislestr tele-
grafistans á fyrstu brottfararstöðvum mál-
þráðarboðsins.
Kveðjan hefir auðsgáanlega verið svona :
„Ótttin.jomaTi.9 c*j.'u", Og hefir O-Íð
verið lesið fyrir s og a-ið fyrir ei.
Málþráðarhoðið, er vér höfum fengið
loks í hendr 12 dögum eftir að það kom á
pósthúsið, og eftir að vér höfðum séð það
birt í öðru blaði, hljóðar svo (lesið í málið):
«Alþingismaðr J. Olafsson, Beykjavik.
Á frelsisdegi Noregs [17. maí] var minni
íslenzkra fósibrceðra drukkið i Levanger
(Lifangri) af frjálslyndum prcendum».
— Urasvöxtr í bezta lagi hvervetna
hér syðra; annars úrkomusamt og ekki hlý-
legt; í gær landsynnings-stormr.
— Aflavart er einlægt af og til hér
um nesin, en reytingssamt. Á ísafirði ná-
lega fiskilaust.aðþví er frézt hefir með vestau-
pósti.—dlsaf.B segir síldgöngu mikla komna
á Eyjafirði, er norðanpóstr fór.
—Vegfraiðingriim norski á að segja
fyrir um vegagjörð á Vestdalsheiði (í N.-
Múlas.) í sumar, og svo, ef til vill, eitthvað
í Suðr-Múlasýslu (á Eskifjarðarheiði ?).
— Artliur Feddersen, fiskifræðingr-
inn, á að fara norðr í þingeyjarsýslu til að
segja fyrir um laxrækt (eftír beiðni sýslu-
ncfndarinnar þar); síðari part sumars til
Arness- og Borgarfj.sýslna.