Þjóðólfur - 02.05.1885, Blaðsíða 1

Kemr út á laugarda^smorgna.
Verð árg. 4 kr. (erlendis 5 kr.).
Borgist fyrir 15. júlí.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komi til
útgefanda fyrir 1. október.
PJÓÐÓLFR.
XXXVI. árg. Rcykjavík, laugardaginii 2. maí 1885. JVs. 18.
Bréf til Friðbjarnar á Eyri.
Herra Friðbjörn ! J>ér hafið ritað »|>jóð-
ólfi« 4 bréf í vetr, sem birt eru í nr. 9. og
10. þ. á. (^8- og £). 1., 2. og 4. bréfið skal
ég ekki hér um ræða; en við III. bréfið (í
nr. 10., 7. marz) er sitthvað að athuga.
|>að er svo margt í því bréfi, sem bendir
til þess að þór séuð mjög ókunnugr máli því,
er þér ræðið þar um ; hafið þér að líkindum
haft óáreiðanlegra og óskilvísra manna sagn-
ir fyrir yðr, og mun yðr því og eins lesend-
um blaðsins vera þægð í að leiðrétt sé
það, sem skakt er, og skýrt frá inu rétta.
f>ér segið í bréfi yðar (37. bls., miðdálki):
»þ>annigvar ástatt 1882, þá vildi eigandi
Hvanneyrar selja þá jörð«. þetta er rétt.
Svo haldið þór áfram: »Björn jarðyrkju-
maðr Bjarnarson réðst þá í að kaupa hana«
.... #hann skrifaði þá sýslunefndunum og
amtsráðunum oggaf þeim til kynna, að jörð-
in stæði til boða, ef bæði ömtin sameinuðu
krafta sína til að stofna þar öflugan búnað-
arskóla« o. s. frv. Hér fer nú þegar að
muna talsverðu frá því, sem rétthermt ætti
að kalla. Eftir þessu lítr svo út, sem Björn
hafi fyrstr verið í framkvæmdum um að
kaupa jörðina til þess að þar kæmist upp
búskóli. En sýslunefnd Borgarfjarðarsýslu
hafði þegar áðr en Björn kom til sögunnar
af ráðið að fá leyfi amtsráðsins til að kaupa
jörð þessa. En þar til það leyfi fengist
vildi hún og fleiri, að einhver góðr drengr
stæði fyrir kaupunum hennar vegna,
og voru margir í Borgarfjarðarsýslu
færir um það. Hálfnafni yðar bú-
fræðingr var þá hér og hafðist lítið að;
bauð hann sig fram til að standa fyrir kaup-
unum, ef menn vildu ljá honum nægilegt
fasteignarveð fyrir peningum þeim, er til
þeirra þyrfti. Léðu þá nokkrir menn veð
með þeim skilmála, að jiirðin Hvanneyri yrði
keypt undir opinbara búnaðarshlla-stofnun;
fór þá Björn að kaupa hana undir nafni d-
búenda, en þeir gáfu honum eftir kauprétt
sinn með sama skilorði1.
I bréfi yðar berið þór, herra Eriðbjörn2,
okkr Borgfirðingum á brýn stefnuleysi f
1) Af því að þeir trúðu Birni, þá var sá skilmálii
þvi miðr, ekki skrifkga gjör.
2) Heyrt heli ég þá tilgátu, að prentvilla mundi
vera í nal'ni yðar og mundi vanta „Ó-“ framan við.
Þykjast sumir mundu geta betr áttað sig á persón-
unnt, éf svó væri.
þessu máli. En þetta lýsir, eins og annað
fleira í bréfi yðar, ókunnugleika yðar á öllu,
sem að Hvanneyrarmálinu lýtr; því ég veit
með vissu alla vera á sömu skoðun nu sem
þá í máli þessu, þeirri nefnilega, að koma
upp á Hvanneyri búnaðarskóla svo full-
komnum sem unt er. Mundi yðr vera
þjóðráð, herra Friðbjörn, að reyna að fá
hálf-nafna yðar á Hvanneyri til að skrifa
um mál þetta; hann er bæði pennafær vel
og ólatr á pennann, og hann ætti að vera
svo kunnugr Hvanneyrar-málinu, að hann
ætti að geta skrifað satt og rétt um það.
Ef yðr tækist það, þá munduð þér skjótt
ganga úr skugga um, ef ekki af frásögn hans,
þá að minsta kosti af leiðréttingum annara
á henni, að þér farið hér með alveg ósatt
mál.
Niðrlagi þessa III. bréfs yðar sýnist mér
réttast að vísa heim aftr í ættina, því að
»þar munu sæmst eyru, sem uxu«.
Borgfirðingar láta sér eigi liggja Hvann-
eyrar-málið í léttu rúmi, sízt eins og það
er nú komið; og af því ég veit einhverja
þeirra ætla að rita um málið, vil ég ekki
eyða meira rúmi í blaðinu undir það að
sinni.
En dóm yðar um Borgfirðinga met ég
einskis; þeir munu sýna sig að vera meiri
framfara-menn, en ég hygg að þér hafið sýnt
yðr enn, ef af ávöxtunum skal dæma.
Andrés Fjéldsted.
Uni netalagna-málið
(Niðrl. frá No. 14).
Höf. (B. A.) segir það ástæðulaust að efast
um að þorskrinn stöðvist við netin fyrir það
hann vanti æti; „allir viti“ að hann hafi ár
eftir ár „lagzt við netin“ í Harðsjó, þótt ekki
sé þar borið niðr. Fiskr taki oft eigi beitu
framan af vertíð og fáist því eigi á færi; alt
um það sé netjafiskr og færafiskr eitt og sama
kyn. En þar sem þorskrinn veiðist svo þrá-
faldlega dag eftir dag í net vikum saman á
djúpmiðum, þá sé það næg sönnun fyrir því,
að hann staðnæmist á þeim. Hinsvegar liggi
djúpmiðin yzt í Garðsjó svo að segja út í opnu
hafi og fyrir sem mestum áhrifum storma.,
brims og strauma. þegar storma gjöri, keyri
netin saman í hnúta og svo burt og tapist, og
sé þá þess dæmi, að fiskrinn liafi horfið með
þeim, og megi því helzt ímynda sér að hann
elti glætuna af fiskinum, sem í netjunum er;
etida sé það kunnugt að þorskr bænist áð glætu
í sjónum, sem sjá megi af því, að oft fiskist
vel í kringum ísjaka, sem standa á grunni í
sjónum.
Æskilegast álítr höf. að banna alla netjabrúk-
un með lögum ; en fáist það eigi, þá að tak-
marka netjalagnir við grunnin; svo vill hann
og láta bera niðr hrogn. þá vekr hann og at-
hygli að því, að þara-þyrsklings veiði sú, sem
menn sé nú alt of mjög farnir að tíðka, sé
skaðvænleg; „þaraþyrsklingrinn er óþroskaðr
þorskr, sem á sínum tíma verðr að fullorðnum
þorski, ef hann er ekki veiddr of ungr“. Hann
vill því láta alþingi friða þyrsklinginn með lög-
um. Lóðina álítr hann skaðlegt veiðarfæri að
því leyti, sem hún dregr upp óþroskaðan „smá-
þorsk á hraunmiðum“, enda sé oft rýr afli, sem
á lóðir fæst, þótt nokkuð sé að tölu til.
Hin greinin, sem vér gátum, er stutt, og
hljóðar hún í heild sinni svo :
Vegna þess að sunnanmenn og Akrnes-
ingar hafa rætt og ritað um fiskiveiðasam-
þykkt hér við Faxaflóa, en vór Eeykvíking-
ar höfum ekki látið til vor heyra, mætti svo
virðast sem vér álitum þetta mál oss engu
skipta, eða oss þætti það einskisvert. Jón
Ólafsson frá Hlíðarhúsum hefir reyndar rit-
að um þetta mál, en vér verðurn að álíta
að með þeirri grein hafi hr. J. O. ekki gjört
sér mikinn sóma. Að vísu var það eigi ætl-
un vor, að færa að Jóni og það því síðr,
sem honum hefir verið svarað annarstaðar,
heldr vildum vér sýna með línum þessum
að fiskiveiðasamþykktin er oss éigi síðr á-
hugamál, en öðrum, sem stunda fiskiveiðar
við flóann. Vór erum vissir um, að meiri
hluti Reykvíkinga er á sama máli og Akr-
nesingar og Sunnanmenn að því er snertir
fiskiveiðasamþykkt hér við flóann, en þó
vildum vér gjöra nokkra viðauka við tillögur
þeirra.
Vér ætlum að heppilegt mundi, að taka
upp aftr inn gamla sið að taka upp öll
þorskanet að morgni1 þegar þvi yrði komið
við sakir storma og ógæfta. Enn þetta yrði
að gjöra öllum að skyldu. f>á væri alt í ró
annað dægrið og mundi fiskrinn spekjast
við það. Sömuleiðis væri nauðsynlegt að
mönnum yrði gert að skyldu að róa á sama
tíma, einkum væri það nauðsynlegt hjá
oss á vorvertíðinui, þvi vér erum vissir
um, að það róðrarlag, sem tíðkazt hefir spill-
ir mjög afla um þann tíma.
1) þessu vnrðr náttúrle’ga ekki komið við
nemá öll nét séu, á grunni.