Þjóðólfur - 08.10.1886, Síða 1

Kemur út á föstudags-
morgna. Verð árg. 4 kr.
(erlendis 5 kr.). Borgist
fyrir lö.júlí.
ÞJOÐOLFUR
Uppsögn (skrifleg) bund^
in við áramöt, ógild nema
komi til útgef. fyrir 1.
október.
XXXVIII. árg. Reykjavík, lostudaginn 8. oktdber 1886. Xr. 45.
Hægri blöðin í Danmörku.
Það muna víst allir hin vinsamlegu
og fallegu orð i vinstri blöðum Dana
í fyrra um óskir vorar um sjáltstjórn
í okkar eigin landi; greinar þessara
blaða komu í blöðunum hjer. Hingað
til hafa íslenzku blöðin sneitt hjá hægri
blöðunum, og er þó vert að vita, hvern-
ig þau snúast við, þar sem um stjórn-
mál vort er að ræða. Vjer ætlum nú
eigi að taka fyrir allar þessar greinar,
heldur að eins drepa á sumar, einkum
þær, sem seinast hafa borizt oss í hend-
ur.
Dagens Ngheder, sem er blað danskra
gósseiganda, hefur fyrir heimildarmann
gamla Malkus, sem allir þekkja, síðan
(íann var að skrifa um Jón Sigurðsson
í~blöðum liinna dönsku þjóðfrelsismanna.
Gamli Malkus var þá biáfátækur og átti
ekki málungi matar stundum; hann
vissi, að þessi skrif koniu sjer vel hjá
ýmsum; vorir „islenzku kaupmenn“ voru
þá bet'ri á að lána svona þó lítil trygg-
ing væri í aðra hönd, og svo gat þá
verið hægra að fást við ýmsa sjóði, og
ekki að gieyma blessaðri stjórninni. E>ó
að hún gæti ómögulega gengið inn á
að veita fje til eins og annars, sem ís-
land snerti, þá gat hún þó et til vill,
gengið inn á að veita fje, ef maðurinn
sem i hlut átti, var virkilega verðug-
ur. En sleppum þessu; það er ekki
vert að vera að stríða gamla Malkusi
með því að vera að minnast á þessar
gömlu sakir; það er hvort sem er bæði
fúa- og fýlulykt af þeim. —- Nú cru
aðrir tímar; það rignir bæði árjettláta
og rangláta og gamli Malkus hefur
baslazt við að lifa fram á þennan dag,
enda er hann nú orðinn gamall bæði á
sál og líkama; það er sagt, að sálin
sje farin að ganga lítið eitt af göflun-
um, eins og líkaminn, sem hann kvað
hafa verið að baða einhvers staðar suð-
ur á Þýzkalandi, en þar vildi þá eigi
betur til en svo, að fólkið við fyrstu
baðstöðina kvað ekki hafa viljað um-
gangast hann almennilega, og því varð
gamli Malkus svo ergilegur, að hann
hellti úr sínu pólit.íska öskutrogi ofan
í Dagens Nyheder nr. 201 þ. á.; hann
kastar þar svo miklu sorpiog sandi í augu
danskra gósseiganda, að það er frágangs-
sök að ætfa sjer að hreinsaþar til; því ætl-
um vjer að eins að geta þess, að hann
kallar alþing þar „hið biltingasama“;
(hann var ekki svona ókurteis við al-
þing í bænarskránni sinni hjerna um
árið); stjóruarskrárfrumvarpið kallar
hann „hálsbrjótandi“; (það hálsbrotnar
víst enginn á því nema ef vera skyldi
gamli Malkus, sem víst þess vegna mætti
missa sig). — Hann segir að „vegirnir
á íslandi sjeu svo illir, að menn geti
ekki farið yfir þá án lífshættu“; (það
væri gaman að bera saman hversu
margir farast vegna veganna á fslandi,
við það, hversu margir í öðrum löndum
farast við járnbrautarslys). Hann gef-
ur í skyn, að frelsismennirnir á íslandi
vilji ekkert fje veita til hinna „allra
nauðsynlegustu fyrirtækja“. (Hvernig
fór um bænaskrána?) og að 30000 kr.
sje eytt árlega vegna hinnar endur-
skoðuðu stjórnarskrár; (fáir ljúga meir
en helmingnum). Danska gósseiganda-
blaðið lætur allt þetta standa óatalið.
Gamli Malkus mun hafa verið í pen-
ingavandræðum eptir böðunina og þess
vegna skrifað greinina; dönsku sjóð-
irnir duga ekki lengur einir, og þó að
það sje ekki mikið, sem Nellemann
liefur til umráða af fjenu, sem veitt er
til vísindalegra og verklegra fyrirtækja,
þá er það þó betra en ekkert. Nú er
bezt að sjá til, fef gamli Malkus fær
styrk af þessu fje, þá er bezt að stryka
þessa fjárveiting út úr fjárlögunum. Það
er engin þörf á að veita íslands fje í
launaskini fyrir þess konar afreksverk.
DagUadet er miklu heppnara með
frjettaritara en Dagens Nyheder. Það
er auðsjeð, að það liefur ekki fengið
neina rótlausa plöntu, þar sem frjetta-
ritarinn er, því að rætur hans ná til
hinna hæstu staða. Frjettaritarinn hef-
ur að jafnaði verið mesti meinleysingi.
Hann talar optast um veðrið og þess
háttar, svo að enginn skyldi ætla, að
liann væri gáfaður eða menntaður mað-
ur; að eins einstöku sinnum hefur hann
svert einstöku landa sina, sem honum
liefur verið illa við, en að jafnaði hef-
ur hann látið sjer nægja að sykra frjett-
irnar með lofi um háttstandandi vini
sína. í seinasta brjefinu, sem stendur
í Dagblaðinu 27. ág. þ. á., hælir hann
Magnúsi Stephensen og dr. Grími Thom-
sen — dr. Jónassen er ekki nefndur
með einu lofsorði í þessu brjefi, svo
að maður skyldi ætla, að það væri kom-
in einhver ólukka á milli liáns og frjetta-
ritarans — og segir um þá þessi vís-
dóms og spekinnar orð: „Báðir þessir
eru hvor á sinn hátt framúrskarandi
mælskumenn“. Magnús Stephensen hef-
ur annars ekki fengið orð fyrir að vera
neinn Cicero, en eptir frjettunum í Dag-
blaðinu liefur hann hrakið Benedikt
Sveinsson meira og minna, og Benedikt
Sveinsson að eins getað reynt að verja
sinn málstað. Nefndarálitið í stjórnar-
skrármálinu segir liann að sje „ómerki-
legt og illa skrifað“; (stingið þið þessu
hjá ykkur stjórnarskrárnefndarmenn).
Það er auðsjeð á öllu, að þessi frjetta-
ritari er mun betri en gamli Malkus,
en liver veit hvernig hann verður,
þegar Malkus er kominn undir græna
torfu?
Þá er Nationaltidende ekki barnið
bezta; þar stendur 10. júlí þ. á. brjef
frá Roykjavík dagsett 28. júní, sem er
fullt af ósannindum og illmælum. Þar
stendur meðal annars:
„Helmingurinn af hinum þjóðkjörnu þingmönn-