Þjóðólfur - 11.05.1888, Page 1

Kemur út á föstudags-
morgna. Verð árg. (60
arka) 4 kr. (erlindis 5 kr.).
Borgist fyrir 15. júli.
ÞJOÐÓLFUR.
Uppsögn skrifleg. bund-
in viö áramót, ógild nema
komi til útgefanda fyr-
ir 1. október.
XL. árg.
Reykjavík fðstudaginn 11. maí 1888.
Nr. 23.
Heimflutningsmálið.
Þetta mál hefur verið aðaláhugamál
Rvíkurdeildarinnar hin síðustu ár, og er
nú komið á það stig, að hún hefur sam-
þykt að höfða mál gegn Hafnardeildinni.
par sem málsókn þessi hlýtur að hafa
mörg hundruð króna útgjöld í för með
sjer fyrir fjelagið, þa virðist það eðli-
legt, að blöðin skýri fyrir þeim mönn-
um, sem árlega gjalda tdlög sín til fje-
lagsins, hvað hjer er um að ræða og hvað
vi„nst við Þessi útgjöld, sem tæplega
jjoina vel heim við tilgang fjelagsins, sem
samkv. 1 gr. fjelagslaganna er, ,,(td stydja
og styrkja íslenska tungu og bbkvísi, og
menntun og heiður hinnar íslensku þjöðar“.
Eins og kemur fram í umræðunum,
gem prentaðar eru hjer í blaðinu, þá er
0iál þetta allvafasamt, og að minnsta
posti er það víst, að ekki einn einasti
lögfræðingur í Khöfn hefur verið sam-
dóma Rvíkurdeildinni, svo að það gef-
ur grun um, að málið muni eigi vera
eins auðunnið, og sumir halda, og jafn-
vel fullt eins líklegt, að málið tapist, eins
og að það vinnist. En ef Rvíkurdeild-
in tapar sínu máli, þá er útgjöldunum
við malið varið alveg til ónýtis, og þá
má með fullum sanni segja, að málssókn-
in sje bæði skömm og skaði fyrir deild-
ina og allt fjelagið í heild sinni. En
setjum svo, að Rvíkurdeildin vinni málið
þá er þó lítið fengið í aðra hönd, því að
þá getur H.deildin fellt heimflutnings-
málið á fundi, og er þá ver farið en
heima setið.
Hvemig sem vjer því virðum málið
fyrir oss, þá verðum vjer að að telja það
óheillarað, sem R.d. befur tekið i máli
þessu, og það því fremur sem H.d. bauð
ekki óaðgengileg boð í vetur: að láta af
hendi við hana 1700 kr. tekjur á ári gegn
þvi, að hún fengi aptur 500 kr. af þessu
árlega og að R.deildin hlypi undír bagga
með henni að borga skuld, sem verður
borguð að fullu á næstu 10 árum. R.d.
,getur þannig fengið nokkurn tekjuauka
þegar í stað, sem á næstu árum fer upp
í 1200 kr., en að þessu vill hún ekki
ganga, heldur fara í -kostnaðarsamt, tvi-
sýnt og þýðingarlitið mál.
Stjórn fjelagsins fjekk þessu framgengt.
með 8 atkvæða mun, og þó að hún þann-
ig hafi sigri að hrósa, þá er óvíst, að fje-
lagsmenn utan Reykjavíkur, bæði hjer á
landi og í útlöndum, kunni henni þakk-
ir fyrir að verja fjelagstekjunum til mála-
ferla i staðinn fyrir að styðja bókmennt-
ir landsins, og er óskandi og vonandi,
að Rvíkurdeildin ákveði áður en langt
um líður, að hætta við þessa málsókn.
Nokkur orð
um söng og söngskemmtanir.*
-A/VA/VAArAlV
Það verður ekki sagt, að Reykjavík-
urbúar haíi farið varhluta af skemmtun-
um í vetur, þar sem nálega í hverri viku
hafa verið haldnir fyrirlestrar eða sam-
söngvar og opt hvorttveggja. Skemmt-
anir þessar hafa allar verið vel sóttar,
enda þott hinar bestu. Um fyrirlestr-
ana hefur mikið verið rætt og ritað í
blöðunum, en minna um sönginn. Söng-
flokkarnir „Harpa“ og fjelag hins lærða
skóla hafa ávallt að maklegleikum feng-
ið lof fyrir söng sinn og eins hinir á-
gætu söngmenn Stgr. Johnsen og tann-
læknir Nickolin. En það hlýtur hverjum
manni, sem veitir þvi eptirtekt, að þykja
undarlegt, að aldrei skuli hafa verið
sungið nokkurt lag með íslenskum texta
á öllum þessum samsöngvum, þar sem
þó mjög mörg lög, eptir fræg tónskáld,
eru til með íslenskum texta undir, og
það hefur stundum kveðið svo rammt að
þessu, að útlendur texti hefur verið tek-
inn fram yfir ágæta ísl. þýðingu t. d. í
fyrravetur í latínuskólanum, þar sem hið
fræga lag „Ólafur Tryggvason“, sem er
til í ágætri íslenskri þýðingu eptir skáld-
ið Stgr. Thorsteinsson, var sungið á
dönsku. Úr þessu hefur þó fjelag eitt,
sem lítið hefur borið á, bætt að nokkru
leyti. Fjelag þetta var stofnað í vetur
undir forustu Halldórs bókb. Þórðarson-
ar, og eru í því ýmsir iðnaðarmenn og
*) Sakir rúmleysis í blaðinu hefur hingað til
dregist að láta grein þessa koma. Ritstj.
fl. Jónas Helgason hefur kennt í fjel.
þessu og hefur þar sýnt hið góða lag,
sem hann hefur á því, að kenna söng;
því það liggur í augum uppi, að það er
erfiðara að kenna mönnum, hvað sem er,
þegar þeir eru orðnir fullorðnir, heldur
en þegar byrjað er þegar í æsku. Fje-
lag þetta söng nú nýl. hér í bænum og
þótt kraptarnir ef til vill ekki væru eins
miklir eins og í hinum fjelögunum og
lögin ekki eins margbrotin, þá þótti söng-
urinn fara mjög vel. Lög eptir fræg
tónskáld svo sem Bergreen, Yennerberg,
Abt o. fl. voru sungin með íslenskum
textum. Auðvitað voru útlendir textar
undir þeim lögum, sem ekki voru til í
íslenskri þýðingu. Enn fremur var þar
og sungið hið undurfagra en látlausa lag
„Við hafiðu, eptir Jónas Helgason, og
væri það mjög æskilegt, að fjelöginsyngju
einnig þessi fáu lög, sem til eru eptir
íslensk tónskáld, og stuðluðu með því að
því, að þau breiddust út og yrðu að
þjóðlögum. En það, sem vjer einkum
höfum á móti hinum útlendu textum, er,
að með lögunum berast þeir i hræðileg-
um útgáfum út um landið og af því
leiðir, að undir hinum fögru lögum er
sunginn sá kveðskapur, sem enginn mað-
ur, hverrar þjóðar sem er, skilur nokk-
uð í.
Yjer viljnrn pví með líniirn pessum skora á hina
stærri söngflokka, að þeir fylgi dæmi Jiessa fjelags
í |)vi, að þeir ávallt, þegar því verður við komið,
sýngi íslenska texta, og að heir jafnvel hlutist til
um við skáldin, að peir þýði eða yrki undir jieim
lögum, er þeir syngja, einkum ]ió þeim, sem eru
fögur en látlaus og einföld, og sem mest líkindi
er fyrir, að breiðist flt. Að skáld vor muni fást
til þess, drögum vjer ekki í efa, einkum þar sem
vjer vitum, að Stgr. Thorsteinsson hefur stundum
gert það.
Vjer vonum til, að söngfjelög þessi láti optar til
sín heyra og einkum flti í vor, þegar veðurleyfir,
til þess að einnig þeir, sem sakir efnaleysis ekki
hafa getað heyrt söng þennan í vetur, geti fengið
að njöta þeirrar skemmtunar, sem fagur söngur
veitir. Reykjavík, l mars 1888.
___ Ó.
Beykjavík, 11. maí 1888.
Iíökmenntafjelagið. Fundvir haldinn í Rvík-
deildinni 5. þ. m. til að ræða um samninga við
Hafnardeildina. Hfln hefur nfl boðist til að láta
af hendi við Rvd. allar tekjur fjelagsins hjeðan af