Þjóðólfur - 25.05.1888, Blaðsíða 1

Kerriur út 4 föstudags-
morgna. VerB ftrg. (60
arka) 4 kr. (erlindis 5 kr.).
Borgiet fyrir 15. jftli.
ÞJÓÐÓLFUR.
Oppsögn skrifleg, bund-
in viB áramót, ógild nema
komi til útgefanda fyr-
ir 1. október.
XL. árg.
Iíeykjavík fSstiidaginn 25. maí 1888.
Nr. 25.
Grænlandsför Nansens.
Ems og getið var um í síðasta blaði,
^etlar norskur vísindamaður Nansens, sá
er kom hingað með Thyru um daginn,
a< ^ara þvert yfir Grænland í sumar, til
að rannsaka hinn mikla is eðajökla, sem
þar eru uppi í landinu. Það hafa opt
venð gjörðar tilraunir til að komast þvert
y r Grrænland, sem allar hafa misheppn-
ast að meiru eða minnu leyti. Sá, sem
lengst hefur komist inn á jöklana, var
Nordenskiöld 1883 og 2 Lappar með
honum, sem komust um 44 mílur frá
vesturhrúninni austur eptir. Árið sem
leið var síðast gjörð tilraun i þá átt af
amenkskum verkvjelafræðingi (ingeniör)
að nafni Pearys og dönskum manni
Maigaards. Allir þeir, sem gjört hafa
þessar tilraunir, hafa farið af' stað írá
vesturströnd Grænlands, þar sem byggt
er; og ef þeir hefðu komist þvert yfir
landið að austurströndinni, þar sem ó-
byggt er og allt fullt af is, hefðu þeir
orðið að fara aptur til baka vestur yfir,
td þess að komast aptur til mannabyggða,
og þannig orðið að fara tvisvar sinnum
þessa hættufullu ferð yfirjöklana, Þetta
e ur Nansen mjög ísjárvert, og því ætl-
ar hann að lenda við austurströndina og
fara þaðan vestur yfir til byggðarinnar
á vesturströndinni.
Nansen heitir fullu nafni ErithiofNan-
sen, fæddur 1861 í Kristianíu, er um-
sjónarmaður við safn í Bergen (Bergens
musæum), varð dr. í heimspeki 28. f. m.
við háskóiann í Kristjaníu fyrir náttúru-
fræðislega ritgjörð. Þeir, sem með hon-
™ eru r förinni, eru lautenant 0. Chr.
Dietnchson 32 ára, stýrimaður 0. N.
Sverdrup 33 óra, bóndi Kr. Kristiansen
23 “-a> °g 2 Lappar, S. J. Balto, 27 ára
°.g ,0-. ,Ravna 46 á™. Allir eru þeir
roskvir skiðamenn, djarfir, sterkir og
hugaðir menn“, segir norskt bkg eitt
um þá.
Þeir fóru til ísafjarðar með Thyru,
þar tekur selveiðaskipið Jason þá og
flytur til austurstrandarinnar á Græn-
|andi. En þar er ís mikill, svo að skip-
getur ekki sett þá á iand. Þeir hafa
þvi með sjer bát, ijettan og mjög vel
gjörðan, sem þolir mikinn þrýsting af
ísnum. Ætla þeir að draga bátinn yfir
isinn; en eptir því sem Nansen tók ept-
ir á selveiðaskipi þar 1882 heldur hann,
að innst við ströndina sje auður sjór,
svo að þar þurfi þeir bátinn til að komast
í land. Að því búnu ætla þeir að fara
einhverstaðar þar sem hentast þykir upp
á jökulinn og vestur yfir.
Það gefur að skilja, að för þessi er
mjög hættufull, þar sem fara verður um
90 milur yfir jökia og ísauðnir. Það er
þvi áriðandi, að allur útbúnaður og nesti
sje svo ijett, en jafnffamt svo hagan-
legt, sem unnt er. í nesti hafa þeir svo
kallað Pemmikan (þurkaðkjöt blandað með
feiti) og lifrarposteikur, þurrkað brauð
°g kjötkex (meat biscuits), sem hefur ver-
ið fengið beinlinis til fararinnar frá ensku
verslunarhúsi einu, og sjokólade. Allt
er þetta geymt í pjáturdósum. Til
drykkjar verða þeir að hafa mestmegnis
snjó, sem þeir bræða í dálítilli suðuvjel,
sem er skipt í 2 hólf, og er þannig út-
búin, að um leið og snjór er bræddur
í efra hólfinu, er soðin ertusúpa eðasjo-
kólade í neðra hólfinu.
Til eldsneytis hafa þeir vínanda, og á
eigi að láta á lampann í hvert skipti
meira en með þarf, tii að hleypa suðu í
það, sem er í neðra hólfinu. Af vínanda
hafa þeir með sjer 20 litra (rúma 20
potta), sem gert er ráð fyrir að endist í
60 daga.
En hvernig á að flytja allt þetta? Á
skíðasleðum, sem eru þannig útbúnir, að
maður kemst áfram með þá, hvernig sem
færðin er, hvort heldur hláka eða frost.
— Það er heldur ekki óhugsandi, að
þeir geti siglt á sleðunum eptir jöklun-
um; mundi það gera ferðina stórum greið-
ari. Á Grænlandi er venjulega austan-
átt, svo að allar líkur eru til, að þeir
fái byr. Þeir hafa tjald með sjer, sem
má taka sundur í 5 hluta, og má hafa
sem segl sinn partinn á hvern sleða.
Tvo hvílupoka hafa þeir með sjer til
að sofa í, og ætla að sofa 3 í hvorum.
Hvílupokarnir eru búnir til úr olíusmurð-
um hreindýraskinnum.
Á fótunum hafa þeir náttúrlega sokka
og svo eins konar skó, sjerstaklega vel
fallna til fararinnar.
Skíði þeirra eru klædd stáli að neðan, til
þess að þau renni sem best í krömum snjó,
og að neðan eru þau á kafla um miðjuna
klædd elgskinni, og vita hárin aptur, til
þess að skíðin renni ekki aptur á bak, er
upp á móti er farið. Ef skíðum yrði ekki
við komið, hafa þeir með sjer indíanska
snjóskó, sem fengnir hafa verið frá Kan-
ada. Auk þess hafa þeir þrúgur, sem
algengar eru í Noregi. Enn fremur eins
konar ílát, sem má fylla með snjó og
stiuga inn á sig, svo að snjórinn bráðn-
ar. Þannig geta þeir og fengið sjer
drykkjarvatn, án þess að eyða eldsneyt-
inu til að bræða snjóinn. Loks hafa þeir
með sjer snjógleraugu til að brrika á
leiðinni yfir jöklana. Jafnvel i sólskins-
lausu veðri er birtan svo mikil frá þess-
um endalausa ísfláka, að þeir gætu jafn-
vel orðið blindir, ef þeir hefðu ekkert
til að hlífa augunum. (Niðurl.).
Utanþjóökirkjusöfnuöurinn í Reyðarfírði.
AnrAArAðrW
(Niðurl.). ísafold segir, að þetta sje
frá skilríkum manni, sem ekki muni
vilja gjöra fríkirkjumönnum rangt til af
ásettu ráði. Getur verið; en þó þykir
mjer hjer kenna einhvers þess anda, að
þetta muni ekki skrifað af neinum frí-
kirkjuvini. „En iátum nú þetta vera“
segir brjefritarinnu, ef þessi fríkirkju-
stofnun gæti borið einhverja góða and-
lega ávexti, þá væri það góðra gjaida
vertu. Höf. steypir hjer yfir sig skrúða
miskunseminnar; hann vill ekki áfella, ef
hann að eins fær sjeð eða gjört sjer von
um einhverja góða andlega ávexti. En
því tilfinnanlegri er hinn þungi dómur,
þegar hann kemur frá svona miskunar-
fúsu hjarta. „Það hlýtur að vera orðið
ljóta ástandið11 hugsar eflaust margur,
og ljóta uppátækið þessi fríkirkjustofh-
un, þegar ekki hefst annað upp úr henni
en „minnkandi megun og vaxandi á-
greiningur, óánægja og jafnvel ófriður
og fjandskapur“. En bótin er, að þessi
harði dómur brjefritarans um fríkirkju-