Þjóðólfur - 29.06.1888, Side 2

118
úr Skuld, sem varla sást í fyrir ryki.
Þau höfðu lengi verið upp undir sperr-
unum yfir rúminu mínu, því að þar verð-
um við búkariar í okkar moldarkofum,
að geyma það lítið, sem við getum eign-
ast af blöðum ; annars staðar fer allt í
fúa. Þar hitti jeg þá Skuld, sem út kom
í Reykjavík 12. jan. 1883, nr. 171; varð
þá fyrir mjer grein út af hallæri (og
uppgerðar-hallæri). Sjerstaklega lýsir
grein þessi ástandinu í Rangárvallasýslu.
Undir hana er skrifaður Sighvatur Arna-
son.
Þar segir svo: „En þess hef jeg orð-
ið var, að sumir launamenn, sem ekki
fást við búskap, koma því miður stund-
um ofókunnuglega að ástandi alþýðu,
staða þeirra villir sjónir fyrir þeim, þó
að þeir hafi allir nægta nóg, hvað sem
ábjátar; það er sitthvað að geta leikið
sjer að launum sínum innan fjögra veggja
og þurfa ekki annað en fara í vasann
til að uppfylla þarfir sínar, sem almanna-
fje streymir jafnóðum í aptur um hver
mánaðamót, eða hitt að vera að berjast
við óblíðu náttúrunnar vetur, sumar, vor
og haust, til þess eptir mætti að reyna
að halda atvinnuvegum sínum í horfinu,
og verða þar á ofan að sjá og reyna
stórkostlegan brest á þeim í öllum grein-
um. En hinum, sem ekki starfa að nein-
um atvinnuveg, en hafa nóg handa sjer
og sínum, hættir við að hugsa annað en
er um hagi alþýðu og bjargræði henn-
ar. Þeir að vísu heyra talað um bág-
indi í hörðu árunum, en það er utan við
þá og liggur þeim í ijettu rúmi, og á-
líta of mikið úr því gjört, af því að það
snertir þá ekki persónulega“.
Þegar jeg nú ber saman við þennan
kafla úr Skuldar greininni, sem jeg hef
hjer upptekið, orð og sjerstaklega atkvæði
1. þingmanns Rangæinga, Sighvatar
Arnasonar, á alþingi 1885 og 1887, þá
finnst mjer koma fram meiningamunur
hjá þeim nöfnum. Á þingi 1885 greið-
ir þingmaðurinn atkvæði með launavið-
bót Tómasar; þá er hann ekki með Schier-
beck, og álítur 4000 kr. nægileg laun, en
segist vilja launa embættismönnum sóma-
samlega. Þetta orð hefur áður veiið
brúkað á þingi, en þótti þá of teygju-
mikið og ekki heppilega valið. Það væri
nú fróðlegt að fá að vita: hvar eru nú
landamerkin, hvar eru takmörkin ? Einn
kallar það sómasamleg laun, sem annar
kallar sultarlaun, eða þá sá sparsami og
sanngjarni í kröfum sínum við þjóðina
of mikið. Einn embættismaður tekur
sjer þá lífsstefnu, að láta reisa sjer dýr-
an og veglegan bústað, sem ber af flestu
eða öllu því, sem áður hefur verið til
hjá fyrirrennara hans, og allt húshaldið
svo dýrt, að laun hans ekki hrökkva, þótt
há sjeu. Annar þar á móti þræðir spar-
semdargötu og lifir þó, að því er mörg-
um alþýðumönnum sýnist, allsómasam-
lega, þó að hann hafi a/8 minni laun en
hinn, og getur verið eins ánægður með sín
kjör og engu síður skyldurækinn. (iViðurl.)..
Gestur á Grafarbakka.
Kvennaskólinn á Ttriey. Samkvæmt ráðstöíun skólanefndarinnar hafa náms-
meyjar á kvennaskólanum á Ytriey næstliðna 3 vetur að eins tekið þátt í þeim
| námsgreinum, er þær sjálfar hafa óskað sjer.
Eptirfylgjandi skýrsla sýnir, hvaða námsgreinir hafa verið kenndar næstlið-
| inn vetur, og hve margar námsmeyjar hafa tekið þátt í hverri grein.
Bóklegar náms- greinir. Annar bekkur. Pyrsti bekkur. Alls. Verklegar námsgreinir. Annar bekkur. Pyrsti bekkur. Handa- vinnu- bekkur. Alls.
Skript . . . 4 15 19 Fatasaumur 4 11 8 23
íslenska (skrifl. Lj ereptssaumur 4 11 3 18
og munnl.) 4 10 14 Hekl .... 1 5 11 6
íteikningur T) 7 7 Prjón .... 1 1 11 2
Landafræði. . 1 4 5 Skattering . . n 3 2 5
Islandssaga. 11 5 5 Blómsaumur . 4 4 2 10
Veraldarsaga . 4 11 4 Flossaumur. . 11 2 n 2
Grasafræði . . 4 4 Krosssaumur . 11 4 i 5
Teikning . . 3 V 3 Knýting. 3 4 ii 7
Söngur . . . 1 5 6 Brodenng . li 2 ii 2
Organspil . 1 )« 1 Stenkteikning. 1 3 i 5
Danska . . . 4 8 12 Húsleg störf 4 11 6 21
Enska . . . •í 1 1
Eptirfylgjandi skýrsla sýnir, hvaðan og hve margar námsmeyjar hafa verið
á skólanum næstl. vetur. Þess skal geta, að flestar voru þær 20 í einu, en eins
og sjest á skýrslunni, fæstar 14.
Sýslur. Annar bekkur. Fyrsti bekkur. Handv. bekkur. Tala
2 tíma-jl tíma- bil. bil. Skem- ur. 2 tíma- bil. 1 tima- bil. Skem- ur. 12 tima-jl tíma- | bil. 1 bil. i nains- Skem-1 ur |; mey.ja.
Húnavatnssýsla. . 2 „ 11 5 1 2 n 2 8 ! 20
Skagafj ar ðarsýsla. 1 ' „ 11 4 n 2 ii ;; » 7
Skaptafellssýsla . 1 1 ” 11 11 ;; n ii ;; ” 1
Grullbringusýsla . ii n 11 1 ii ii n •11 « I
Tala námsmeyja . 4 ! „ 11 10 i 4 n 2 8 29
Næstliðinn vetur hjeldum vjer mánaðarblað til að rita þar í fyrirsagnir um
j ýmsa verklega vinnu, enn fremur var ritaður í það fyrirlestur haldinn af forstöðu-
konu skólans um heilbrigði og hollan klæðnað. Þetta blað, sem nefnt er „Vetr-
arbraut", verður síðan eign bókasafnsins. Ef einhverjar konur vildu næsta vetur
senda í blað þetta fyrirsagnir um eitt eða annað, er þær álitu gagnlegt og gott,
yrði það þakksamlega meðtekið.
Þær stúlkur, sem ætla að vera á skólanum næsta vetur (1. okt. til 8. maí).
ættu sem fyrst að sækja um það til undirritaðrar forstöðukonu skólans. Þar það
i hefur á hverju ári reynst svo, að eigi hefur verið nægur tími til að koma nógu
fljótt svari til stúlkna, er sótt hafa um skólann langt að, gefst þeim til leyfis að
koma á skólann, þó þær eigi yrðu búnar að fá svar. Hver stúlka borgar um dag-
inn 70 aura. Þær, sem eigi vilja taka þátt i sláturstörfum, komi til skólans 7.
okt. Þær stúlkur, sem verða allan skólatímann (2 tímabil), geta búist við styrk
af opinberu fje.
Næsta vetur kenna við skólann auk forstöðukonunnar: Dýrfinna Jónasdóttir
og Martha Stephensen.
Reykjavík, í júní 1888. Elín Briem.