Þjóðólfur - 29.11.1889, Blaðsíða 1

Kemur tit á í'ÖBtudags-
morgua. Verö árg. (60
arka) 4 kr. (erlendis 5 kr.).
Bor iÍBt fyrir i.). júli.
ÞJÓÐÓLFUR.
□ppsögn skrifleg, bund-
in>iö áramöt, ógild nema
komi til fltgefanda fyr-
ir X. október.
XLI. ár£. Rcyk,jayík föstudaglnn 29. iióy. 1889. Nr. 56.
Nýir kaupendur
að næsta árgangi ÞJÓÐÓLFS (1890) fá
ðkeypis og kostnaðarlaust sent
Sögusafn Þjoðólfs 1888, 210 Ibls.,
Sögusafn Þjóðólfs 1889, 200—240 Ms.,
Æflsögu Slgurðar málara 50 flls.,
eða alls
ókeypis allt aö 500 bls.,
sem þeim verður allt sent, þegar Sögusafnið fyrir
þetta ár er allt út komið.
Enn fremur fá þeir ókeypis 10 síðustu blöðin af
þessum árgangi, svo að það, sem nýir kaupendur
fá ókeypis, kostar nærri eins mikið og einn árgang-
ut af blaðinu.
í Sögusafninu 1888 eru 7 sögur og i Sögusafn-
inu þ. á. verða 14—16 sögur og fræðigreinir. Með
þvi að gjörast kaupandi Þjóðólfs geta menn þann-
ig veitt sjer ókeypis yfir 20 sögur, auk þess, sem
þeir fá alþýðlegt, óháð, einbeitt og stefnufast blað,
sem flytur margar góðar ritgjörðir, fræðandi og
skemmtandi greinir og sögur eptir góða höfunda.
Nýir kaupendur gefi sig fram sem allra
fyrst. 522
Til Þjóðviljans.
Eins og kunnugt er, hefur framkoma
hinna „tryggu leifa“ í þinglok vakið
mikla óánægju, ekki beinlinis af því, að
framkoman gerði landinu óbætanlegt tjón,
heldur af því, hvernig meðulin voru,
sem fulltrúarnir beittu; það er eins og
mönnum hafi risið hugur við, að sjá full-
trua þjóðarinnar, — sem eru kosnir til
að halda fram málefnum hennar á alis-
herjar þingi, sem eru kosnir til að gefa
landinu lög fyrir alda og óborna, sem
eiga að vera imynd þjóðai'innar að göfgi
og drengskap, — beita lögbrotum og öðr-
um óvönduðum meðulum, til að koma
fram óhöppum sínum.
Meðal annara hefur „Þjóðvinafjelags-
maður" iátið íljósigremju sína yfir kosn-
ingu sjera Þórarins í stjórn Þjóðvinafje-
lagsins í grein í Þjóðviijanum 28. sept.
Þetta hefur ritstjórnin reynt að afsaka.
En með hverju? Með illkynjuðum ó-
sannindum ; með því að bregða þeim Jóni
Ólafssyni, Páli Briem og Þorleifi Jóns-
syni um svik við landsmenn og heitrof
og segja, að það hafi þurft að gefa þeim
ráðningu.
Hvar skal staðar numið? Sliðra þú
sverð þitt, Þjóðvilji! Það er ofraun fyr-
ir þig, að rægja þessa menn fyrir lands-
mönnum. Og hvernig var ráðningin ?
Halda Tryggva og koma inn sjera Þór-
arni, og hafa þó ekki afi til að koma
einum einasta manni úr flokki hinna
„tryggu ieifa“ inn í stjórnina.
Ef hinar „tryggu leifar“ hefðu haft
atkvæðamagn til þess að setja, þótt ekki
hefði verið nema Ólaf á Höfðabrekku eða
sjera Svein inn í stjórnina, þá sýndi það
eitthvað, en hitt var ekki til neins, nema
að leggja einn steininn enn í veg fyrir
framgang stjórnarskrármálsins.
Liðugum þrem vikum síðar lætur rit-
stjórnin það óátalið, að einhver nafnlaus
„Yestfirðingur41 fer að bregða meiri hlut-
anum á þingi um ragmennsku og Norð-
lendingum um, að þeir svinbeygist. Hjer
segjum vjer enn : Hvar skal staðar num-
ið? Hyggur Þjóðviljinn til sigurs með
þessu ? Telur hann landsmenn þá fáráð-
linga, að þeir láti sannfærast um málefnið,
ef hann hrækir á alþingismenn og Norð-
lendinga? Eða á það að yera til þess,
að hafa kjósendurna í Eyjafirði með sjer,
að kastaUfaman í þá þessum gáfulegu
og snyrtimannlegu orðum: „Mislagðar
eru Norðlendingum hendur, ef þeir láta
nú svínbeygjast undir miðlunar-„huin-
búgið“, þenna vanskapaða kálf, sem al-
þingi kastaði í flórinn í sumar“.
Þremur vikum eptir þetta sjáum vjer,
að Þjóðviljinn hefur verið búinn að fá
hirtingu vora í Þjóðólfi. Það er aumt
á honum bakið. „Hvað hefur Þjóðvilj-
inn til saka ?“ hljóðar hann upp yfir sig,
aumingja Þjóðviljinn. Ósannindi segj-
um vjer. Það er ekki nóg að renna þeim
niður, eins og gjört er í greininni. Lands-
menn heimta, að hvert heiðarlegt blað
taki ósannindi sín aptur. Og vani var
það áður, að láta börnin kyssa á vönd-
inn, eptir að þau fengu hirtinguna, og
þetta ætti Þjóðviljinn að gjöra, ef vel
væri. Þingmaður.
Veiting landritaraerabættisins.
Það er kunnugra, en frá þurfi að segja
og öllum ljóst, hversu áríðandi það er, að
duglegir og vandaðir menn sjeu skipaðirí
embætti og aðrar sýslanir. Aðalmeðalið
til þess, að fá duglega menn í embættin,
er það, sem tíðkast meðal allra siðaðra
þjóða, að gefa öllum þeim, sem þykjast
hafa kunnáttu og hæfilegleika til þess að
gegna embættinu eða sýslaninni, tækifæri
til þess að bjóða sig fram, og getur þá
veitingarvaldið kosið þann úr, sem hæf-
astur er að þess áliti. í hverju það sje
fólgið, að gefa öllum kost á að bjóða sig
| fram,geturverið mismunandiáhverjum stað
fyrir sig og mismunandí eptir því, um
hvaða sýslanir er að ræða. Þegar um
opinber embætti er að ræða, er aðalreglan
sú, að auglýsa það, að embættið sje laust
á þann hátt, að öllum gefist kostur á að
fá vitneskju um það og gefa mönnum svo
langan frest, að þeim gefist kostur á að
sækja, enda þótt þeir sjeu í fjarska. Hve
j langur þessi frestur eigi að vera, er eigi
liægt að segja neitt ákveðið um; í lönd-
um, þar sem gufuskip og gufuvagnar þjóta
áfram á hverjum degi, þarf fresturinn eigi
að vera eins langur og þar, sem hvorugt
þetta á sjer stað.
Hjer á íslandi hefur þessari reglu líka
verið fylgt; öllum emhættum er „slegið
upp“, nema nokkrum þeim æðstu, en þó
geta menn einnig sótt um þau, þegar þau
eru laus, og gjöra, að því oss er frekast
kunnugt, og svo kann einstaka sinnum að
j vera brugðið út af þessari reglu, eins og
hjer um árið, þegar Mýra- og Borgarfjarð-
arsýsla var veitt. Eins og þegar er getið,
er embættunum „slegið lausum“, en spurn-
ingin verður þá. Er þetta gjört á þann
hátt, að þeir, sem geta hugsað sjer að
sækja, geti fengið vitneskju um það? Og
er fresturinn nógu langur? Fyrri spurn-
ingunni verðum vjer liispurslaust að svara
játandi, því öll emhætti eru auglýst í
stjórnartíðindunum, og það eiga allir að
vita og þau eiga allir að lesa, fái þeir í
raun og veru eigi vitneskju um það, þá
er það þeim sjálfum að kenna.
En livað viðvíkur siðari spurningunni,
þá ætlum vjer, að henni beri eins hisp-
urslaust, að svara neitandi.
Vjer skulum taka nýjustu veitinguna,
veitingu landritaraembættisins. Hinn 9.
ágúst var Jóni Jenssyni landritara veitt