Þjóðólfur - 28.02.1890, Blaðsíða 1

Þjóðólfur - 28.02.1890, Blaðsíða 1
Kemur út á föstudög- um — Verð árg. (60 arka) 4 kr. Erlendis 5 kr. — Borgist fyrir 15. júli. ÞJÓÐÓLFUR. Uppsögn skrifleg, bundin yiö áramót, ógild nema komi til útgefanda fyrir 1. október. XLII. árg. * Reyhjavík, föstudagimi 28. febr. 1890. V egfræðingsskýrsla. Alþingi 1887 veitti 6000 kr. fyrir síð- astliðið fjárhagstímabil „til að útvega vegfróðan mann til að ferðast um landið og ákveða, bvar belstu vegi skuli leggja“. Vegfræðingur sá, sem fenginn var, heitir A. Siwerson, og er sænskur maður. Hann ferðaðist hjer um í sumar sem leið og befur nú sent landshöfðingja fróðlega skýrslu um ferðir sínar og áætlanir um nokkra vegi og brýr, semvjer höfum átt kost á að kynna oss. Hann ferðaðist fyrst um Borgarfjörð °g skoðaði vegarstæði frá Hesthálsi upp í Norðurárdal. Þessa leið á aðalvegur- inn eptir hans tillögum að liggja frá Hesthálsi yíir Grímsá, hjá Varmalæk, yfir Flóká, hjá Kroppi, Deildartungu, yfir Hvítá við Kláffoss, þaðan til Norðtungu og þaðan yfir Grrjótháls. Þessi vegur er 35,720 metrar* að lengd; akvegur alla þessa leið kostar eptir áætlun hans 127 þús. 900 kr.; þar í talin stálbrú á Hvít- á hjá Kláffossi, sem mundi kosta 10,000 kr., brú á Flóká 4,600 kr. og brú á Geirsá 1400 kr. Eptir það fór hann norður í Húna- vatnssýslu og skoðaði aðalpóstleiðina frá Giljá að Bólstaðarhlíð, sem talsverður meiningamunur hefur orðið um þar nyrðra, eins og sjest hefur í blöðunum. Það hafa komið fram 3 tillögur um, hvar veginn skyldi leggja þessa leið, ein, að hann skyldi liggja um Blönduós, upp með Blöndu og fram Langadal; önnur, að vegurinn skyldi lagður frá Svínavatni upp hjá Tindum yfir hjá Holtastöðum og fram Langadal, en þriðja, að hann lægi með fram Svínavatni hjá bænum Svmavatni, að Blöndu niður undan Löngu- myri. Eptir skyrslu vegfræðingsins er Blönduosleiðin 37,240 metrar, Tindaleið- in 31,040 metrar, en Svínavatnsleiðin ekki nema 26,900 metrar að lengd. Á Tindaleiðinni er ekkert brúarstæði á Blöndu, og bæði á þeirri leið og á Blöndu- ósleiðinni yrði vegurinn að liggja yfir 5 smaskriður í Langadal og 1 stórskriðu fram undir Svartárdalsmynninu; auk Binn meter er nokkuð meir en l'/j alin; 100 metrar er = 1693/10 álnir. þess hætt við, að Blanda bryti af vegin- um á 2 stöðum í Langadal; vegurinn mundi þannig stöðugt liggja undir skemmdum, og viðhald hans því kosta stórfje. Yegfræðingurinn er því eindreg-. ið með þvi, að leggja veginn með fram Svínavatni, 1.) af því, að þar verður hann 4,140 metrum styttri en Tindaleiðin og 10,340 metrum styttri en Blönduósleiðin. — 2.) þar er skriðulaust. — 3.) þar verð- ur vegurinn hallaminnstur. — 4.) efni í veginn þar nægilegt og auðflutt að hon- um; þar verður hann og kostnaðarminnst- ur, því að frá enda Svínavatns skammt frá Reykjum og allt að Bólstaðarhlíð, kostar akvegur þessa leið 51,300 kr., en eptir Tindaleiðinni ekki minna en 78,000 kr.; munurinn er 26,700 kr. — í fimmta lagi er allgott vað á Blöndu niður und- an Löngumýri; um 200 metra fyrir of- an vaðið er góður ferjustaður og um 100 metra þar fyrir ofan gott („ganske godt“) brúarstæði. Hengibrú þar mundi kosta 43,700 kr., en á Neðriklyfunum (á Bl.- ósleiðinni) 35,000 kr. — Vegfr. leggur til, að fyrst sje byrjað á veginum nokk- uð fyrir sunnan Laxá og fullgjörður að Blöndu; það er 11,400 metrar og mundi hann kosta þar 32,000 kr. Síðan ætti að brúa Blöndu og leggja veg frá henni að Bólst.hl., sem hvorttveggja mundi kosta 55,000 kr., en 8000 kr. kostaði þá vegurinn frá vatnsendanum suður fyrir Laxá. Vegfræðingurinn skoðaði því næst veg- inn yfir Miðfjarðar- og Hrútafjarðarháls og gefur í skýrslu sinni ýmsar bending- ar um hann, en hefur sjerstaklega gjört áætlun um veg, sem hann vill láta leggja frá Hrútafirði á móts við Borðeyri á snið efst upp á hálsinn fyrir ofan Þórodds- staði; sá vegur yrði 4,160 metrar á lengd og mundi eptir áætluninni kosta 19000 krónur. Eptir það fór hann norður á Akureyri og skoðaði á leiðinni brúarstæði á Vala- gilsá, sem hann telur áríðandi að brúa sem fyrst; brúarstæði telur hann best 80 metrum fyrir ofan gamla brúarstæðið og brúnni þar óhætt fyrir ánni; áætlar hann, að brúin kosti 4700 kr. Milli Akureyrar og Oddeyrar kvað nú Nr. 10. vera mjög vondur vegur og jafnvel hættu- legur á vetrum; vegagjörð þar áætlar hann að muni kosta 3,700 kr. Loks hefur hann gjört áætlun um gufuskipabryggju á Akureyri og telur, að hún muni kosta 14,000 kr. í næsta blaði skulum vjer skýra frek- ara frá skoðun Siwersons á vegagjörð hjer á landi. Fjórar enskunámsbækur. (1. Zo'éga: Ensk hljóðfrœði, Reykjavík 1888. — G. Zo'éga: Enskunámsbók löguð eptir Plate’s Lehr- gang zur Erlernung der englischen Sprache. Rvík 1889. — H. Briem: Ný kennslubók í ensku. Rvík 1889. — J. Ólafsson: Vesturfaratúlkur. Rvík 1888. Bækur 0. Zoega. Hinar tvær bækur, sem standa hjer efstar á blaði, eru eiginlega ein bók, en sú bók ber líka af hinum. Hún er best vönduð og visindalegast úr garði gerð af íslenskum kennslubókum i ensku, að því er framburð snertir. Framburður í ensku hefur ekki átt upp á háborðið í kennslu- bókum vorum. Framburðarreglurnar hafa verið ónógar. Hverjum hefur þótt sinn fugl fagur, og enginn hefur viljaðbrjóta odd af oflæti sínu og taka nokkuð eptir hinum. Til að sýna, að þetta er ekki tekið úr lausu lopti, skal jeg taka eitt dæmi, sem getur komið mönnum í skiln- ing um, að framburðurinn er æði valtur í kennslubókunum. Meðferðin á orðinu áble (fær um) er gott dæmi. Þetta orð er borið fram, sem nú skal greina: GL Zoéga: eib’l, H. Briem: eibel, J. Hjalta- lín: ebel, J. Ólafsson: eib’l (1883), eböl (1888). Hjer má segja, að syngur hver með sínu nefi. En hvernig á nemand- andinn að komast eptir, hver syngur næst rjettu lagi? G. Z. syngur næst rjettu lagi. J. Ó. söng eins og Gr. Z. 1883, en hætti því 1888. Þó má kom- ast enn nær rjettum framburði þessa orðs en Gr. Z. hefur komist. í eib’l er i’ið svo veimiltítulegt í samanburði við e’ið, að það er borið ofurliði, þótt það eimi töluvert eptir af því. Þannig verður eTb’l næst rjettu lagi. Bók G. Z. er sniðin eptir kennslubók Plate’s í ensku, en tekur henni þó fram að ýmsu leyti, einkum að því er hljóð-

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.