Þjóðólfur - 29.05.1891, Side 2

98
frumvarpinu yrði aptur breytt í neðri deild,
lenti í hrakningum milli deildanna og dag-
aði uppi, svo að engin stjórnarskrárbreyt-
ing kæmist á á þessu þingi.
Þriðja leiðin er til, sú, að binda sig við
hvorugt frumvarpið eingöngu, heldur búa
til úr báðum nýtt frumvarp, þar sem sneitt
væri sem mest að unnt væri hjá því, sem
minni hlutinn getur ómögulega gengið að í
efrideildarfrv., í von um frekari tilslökun
frá hinum konungkjörnu, og aptur á móti
reynt að sneiða lijá því, sem hinum kon-
ungkjörnu þykir óaðgengilegast í neðri-
deildarfrumv.; með öðrum orðum reynt að
taka svo mikið tillit sem frekast er unnt
til hinna sundurleitu skoðana; hvort þetta
geti heppnast og samkomulag fengist á
þennan hátt, er annað mál, en óhugsandi
er það ekki.
Hver leiðin verður farin, verður að
nokkruleyti að vera komið undir þeim skoð-
unum, sem koma fram á þingmálafundum
fyrir þing í vor, og þess vegna mega þeir
ekki leiða hjá sjer að láta uppi álit sitt
um, hvort þeir hallast að meiri eða minni
hlutanum, þótt höf. greinarinnar hjer að
framan í öðru orðinu vilji helst að þeir
leiði það hjá sjer, en í hinu, að fundirnir
.skori á þingið að leggja neðrideildarfrumv.
til gruudvallar, sem að voru áliti er sama
sem að menn lýsi yfir, að þeir sjeu á móti
meiri lilutanum.
f
Sjera Jón Steingrímsson.
Þess er lauslega getið í síðasta blaði,
að sjera Jón Steingrímsson prestur í G-aul-
verjabæ hefði andast 20. þ. m. Þetta eru
kelstu æfiatriði hans :
Hann var fæddur 18. júní 1862 á Gríms-
stöðum í Reykholtsdal; þar bjuggu þá for-
eldrar hans Steingrímur Grímsson (bróðir
sjera Magnúsar Grímssonar á Mosfelli) og
Guðrún Jónsdóttir hreppstjóra Kristjáns-
sonar á Kjalvararstöðum. Þau áttu mörg
börn (13?) og var Jón þeirra elstur. Hann
ólst upp hjá foreldrum sínum fram yfir
fermingaraldur. Þá fjekk Jón heitinn rit-
ari hann i ísafoldarprentsmiðju*; þangað
*) Það atvikaðist þannig: Jón ritavi var einu
sinni veturinn 1875—76 á ferð í fjárkláðaerindum
uppi i Borgarfirði og gisti þá í Reykholti hjá sjera
Þórði Jónassen, ætlaði að borga næturgreiðann með
4 kr., en sjera Þórður, sem var gestrisnismaður og
höfðingi í lund, vildi ekki taka við þeim; sagði þá
Jón, að hann skyldi iáta efnilegasta fermingar-
barnið, sem hann fermdi næsta vor, fá þessar 4 kr.,
og það þekktist sjera Þórður. Veturinn eptir kem-
kom hann 30. júní 1877, og lærði þar
prentiðn, en fjell hún eigi vel í geð; hug-
ur hans hneigðist meir að bóknámi; hann
var þá svo heppinn að kynnast Magnúsi
Andrjessyni, nú prófasti á Gilsbakka, sem
þegar tók eptir hinum miklu hæfilegleik-
um hans og kenndi honum undir skóla
veturinn 1879—80; jafnframt vann hann
í prentsmiðjunni og hafði því ekki nema
tómstundir sínar til námsins; þó settist
hann í 2. bekk um vorið, og sýnir það
rneðal annars, hvílíkur gáfumaður hann
hefur verið. Foreldrar hans höfðu ekki
efni á að kosta skólanám hans, en styrktu
hann þó eins vel og þau gátu, til þess er
þau fóru til Ameríku vorið 1882. Aðal-
styrktarmaður hans var próf. Þórður Jón-
assen í Reykholti tii þess er hann dó 1884,
en upp frá því hin góðfrægu höfðingshjón,
rektor Jón Þorkelsson og frú hans, sem
opt liafa meira og minna íiðsinnt efnalitl-
um nemendum lærða skólans. Hann út-
skrifaðist úr latínuskólanum 1885 með á-
gætiseinkunn, en hana hefur enginn annar
fengið frá Reykjavíkurskóla, nema Hall-
grímur Sveinsson biskup og kand. Guð-
mundur Magnússon. Árið eptir tók hann
próf í forspjallsvísindum við prestaskólann
sömuleiðis með ágætiseinkunn og 1887 út-
skrifaðist hann af prestaskólanum með 1.
einkunn og vígðist sama haust að Gaul-
verjabæ; veturiun eptir þjónaði hann dóm-
kirkjubrauðinu sem aðstoðarprestur Hall-
gríms Sveinssonar biskups, er þá var dóm-
kirkjuprestur.
Vorið 1888 kvæntist hann; kona hans,
sem enn lifir, er Sigríður Jónsdóttir, ætt-
uð að norðan, systir Árna hjeraðslæknis í
Skagafirði; þau áttu 2 börn og lifir annað
þeirra.
Sjera Jón var einhver hinn langefnileg-
asti meðal yngri presta landsins fyrir
margra hluta sakir, var með betri kenni-
mönnum og prýði sinnar stjettar, hafði
mikinn áhuga á framfaramálum almenn-
ings og var tillögugóður um þau, hið mesta
lipurmenni og vinsæll, svo að allir, sem
kynntust honum, hljóta að sakna hans.
Hann ritaði Frjettir frá íslandi fyrir Bók-
menntafjelagið í 4 ár (1885—88); eptir
hann eru og prentaðar nokkrar ritgjörðir
í blöðunum og þýðingar í Iðunni.
ur Jón aptur að Reykholti og ber þá í tal, bver
fengið hafi krónurnar, en það var Jón Steingríms-
son; var hann þá einmitt staddur þar við nám hjá
sjera Þórði; leist Jóni svo vel á hann, að hann
fjekk hann litlu siðar til prentsmiðjunnar, sem
hann átti að nokkru eða var riðinn við að ein-
hverju leyti.
Sjera Valdimar Briem minnist hans með-
al annars þannig:
Veit ei þjóð öll,
er ei þekkir opt
sín hin bestu börn,
að hún hjer einu
hinu ágætasta
barni á bak má sjá.
Hjónarúmin.
Mjer þótti vænt um, þegar jeg sá það í
Þjóðólfi 19. bl. þ. á., að stungið var upp á
því að reyna að finna ráð til að umbæta
sveitabæina. Sjerstaklega væri það mikið
gleðiefni fyrir okkur konurnar, ef það tæk-
ist; því engum geta verið tilfinnanlegri ó-
þægindin við slæma bæi en okkur, sem
verðum optast að láta fyrirberast í þeim
og eigum að sjá um að halda þeim þokka-
legum. Þó hef'jeg aldrei fundið eins sárt
til vandkvæðanna við baðstofurnar okkar
og fyrirkomulagið á þeim, eins og þegar
jeg hef átt að hjálpa konum við erfiða
fæðingu í föstu rúmi, eins og er i flestum
baðstofum í mínu hjeraði; þar verður ekki
staðið að nema á einn veg, og hef jeg
því opt neyðst til að láta búa um konuna
á gólfinu, en geta má nærri, hve hægt
það er aðstöðu fyrir þá, sem lijálpina eiga
að veita; bakið á mjer getur borið um
það.
Jeg vildi því með línum þessum minna
bændur og bændaefni á, að ráða bót á
þessu. Ef þeim er annt um líf og heilsu
konu sinnar eða konuefnis, ættu þeir að
láta lausarúm vera einn hinn fyrsta og
nauðsynlegasta búshlut, sem þeir útveguðu
sjer. Má ekki minna vera en eitt lausa-
rúm sje til í hverri baðstofu, og því má
alstaðar við koma, hvað sem öðrum æski-
legum bæjarbótum líður. Læknarnir finnst
mjer ættu að gangast fyrir því, hver í sínu
hjeraði, að flýta fyrir þessari lífs-nauðsyn-
legu umbót.
Yfirsetukona.
♦
V o r n ó 11.
(1889).
Lag: Skyarna tjockna, stjernorna slockna.
Dökknar á hauðri, draumblæju rauðri
Dregin er hlíðin við kvöldsólar skin.
Skuggarnir lækka, húmskýin hækka;
Hljóður er fuglinn í döggvotum hlyn.
Yelkominn friður! Vatnanna niðui,
Heyrurn! hlustum! heiðbjört er nótt.
Faðirinn stjarna, friðgjafi harna!
Friðinn þeim sendu og hvíldu þau rótt.