Þjóðólfur - 29.05.1891, Side 4

104
til akvega eða 6 álna breiðra vega hjer
hjá oss, og ráða til að leggja að eins
klyfjagötur. Jeg veit reyndar eigi hverj-
um þeir fjelagar mínir ætla að fara ept-
ir þessari ráðleggingu, hvort það er hugs-
unin, að landshöfðinginn einn breyti nú
þegar lögunum og fyrirskipi ao leggja
klyfjagötur í stað 6 álna breiðra vega
■eða hvort Húnavatussýsla ein sje óhæf
fyrir akvegi. Yfir höfuð kemur þessi
tillaga, eins og nú stendur, eins og úr
leggnum. Við höfum eitt sinn lög, sem
við eigum að hlýða. þar tii þeim er
breytt. Söksjerhefði verið, efklyfjagatna-
fýsnin var ómótstríðanleg, að landshöfð-
inginn hefði verið beðinn um, að fresta því,
að ákveða aðalpóstleiðina, þar til alþing
væri búið að breyta lögunum og koma
klyfjagötunni á. En sjeu nú klyfjagötur
hentugri en 6 áina breiðir vegir, mega
þær þá ekki iiggja þar, sem þær eru hent-
ugastar til umferða? Má þá ekki eins
leggja klyfjagötu meðfram Svínavatni
eins og fram og út Langadal, eru ekki
sömu kostir og ókostir beggja leiðanna
hvort heldur er klyfjavegur eða akvegur?
Þó nú svo ólíklega kunni að fara, að þessi ysta
ieið verði gjiirð að aðalpóstleið, er ólíklegt að al-
jiing verði fúst til að fleygja peningum alls lands-
ins þannig 4 glæður, úr þvi það væri þvert ofan í
tillögu amtsráðs og vegfróðra manna (sbr. 6. gr.
laga nr. 25, 10. nóv. 1887), sem líkindi væru til að
ættu að hafa meira að segja, en meiri hluti einn-
ar sýslunefndar, sem er sannarlega ekki vegfróð;
og suma norðanþingmenn hefi jeg heyrt segja, að
þó vegurinn yrði lagður ofan Langadal yfir hjá
Tindum (hvað þá út á Bl. ós), mundu þeir aldrei
fara hann. En yrði ysta leiðin ofan 4, þætti mjer
sjálfsagt, að fleiri sýslufjelög landsins vildu fá
samskonar aðalpóstleið. T. d. cetti þá aðalpóstleið-
in í Skagafjarðarsýslu að leggjast út á Sauðárkrók,
já fyrir því væru ótal ástæður gildari en fyrir
Blönduósleiðinni hjer. Eins ætti þá að leggja að-
alpðstleiðina um Þingeyjarsýsla út á Húsavík, en
ekki fram um Staði o. s. frv. Út á Húsavík og
Sauðárkrók er góður vegur, og sömuleiðis þaðan
og norður á við, svo tiltölulega væri lítill kostnað-
ur að koma þeim kró-kum á, ef nauðsynin krefði;
en það er svo merkilegt, að til jiess að geta feng-
ið nær l1/^ milu krók á aðalpóstleiðina i Húna-
vatnssýslu þarf að búa til alveg spánýjan veg sem
kostar marga tugi þús. króna eptir hinni afarlöngu
sveit Langadalnum, og síðan eiga undir von, hvort
hann verður farinn eða ekki, og varanlegleik-
inn mjög vafasamur vegna landslagsins. Það erog
einkennilegt að aðalpóstleiðin frá B.eykjavík til Ak-
ureyrar, og yfir höfuð aðalpóstleiðir landsins, liggja
svo krókalaust sem frekast má, svo koinist þessi
ysta leið hjer á, er það eini verulegi krókurinn,
og þó er til því nær bein leið nálægt miðbiki sýsl-
unnar, hafandi ótal sannaða kosti framyfir vinkla-
leiðina.
Á sýsluneíndarfundinum 1888 var miðleiðinni
talið eitt, með öðru það til gildis, að hún lægi um
miðja sýslu, nú er það enginn kostur lengur hjá
sömu mönnunum, en álitið aptur 4 móti hentugast
að þræða jaðra sýslunnar með ókleyfum kostnaði
og þvert ofan í vilja almennings og pósts. Og viti
menn, hún er reynd þessi ysta leið, því hjer um
árið var hún gjörð að aðalpóstleið, en hvað skeði?
Póstur heimtaði launabót, almenningur, nema nokkr-
ir Langdælir og Osverjar óánægðir, og leiðin á
næsta ári afmáð sem óhafandi. Á þessu eina ári
komst þáverandi póstur tvisvar í lífshættu í ytri
Laxá, (fyrir íraman Osinn) sem nú er eigi netnd
sem farartálmi. Og nú væri fróðlegt að fá að vita,
til hvers aukapóstar eru settir; mun það ekki ein-
mitt til þess að fara krókana af aðalpóstleiðinni
svo aðalpósturinn þurfi ekki að tefja ferðina á því,
en geti haldið sem beinast og greiðast.
Yfir höfuð er pósturinn og ferðamennirnir, sem
þessi vegur er ætlaður, búnir að sýua, hvar vegur-
inn á að vera og á ekki að vera, með því að um-
ferð þeirra er öll yfir fremstu leiðina, jafnvel þó
nú sje vond yfirferðar, þegar Svínavatn ekki er á
ís, en engin eptir hinum leiðunum, síst hinni ystu.
Er þetta ekki sama, sem þjóðin, er notar, segi:
„Jeg vil hvergi liafa aðalpðstleiðina um austurhluta
Húnavatnssýslu annarstaðar en meðfram Svína-
vatni“? Og er þá ekki hart að segja við hana:
„Þú hefur ekkert vit á þessu, þjer er miklu betra
að krækja um l1/^ milu út að sjó, og þó hálærður
vegfræðingur, sem þú kostaðir til 3000 króna, sje
á þínu máli. þá er það allt eintómur misskilning-
ur ; þó þú á fremstu leiðinni hafirað velja um gott
vnð, ferju og ágætt brúarstæði á Blöndu allt hvað
hjá öðru, þó leiðin sje stytst, ódýrust, varanlegust
og eðlilegust, þá er þetta allt fásinna móts við“
— — ja móts við hvað? það virðist- varla annað
svar til en : „að fá að koma á Blönduós11
Það er ekki óeðlilegt, þó surnir ókunnugir hjeldu.
að jeg berðist í þessa stefnu af þvi, að jegsje sjálfur
f Svínavatnshreppi, og vildi halda mínum hreppi
fram; en því til sönnunar, að það sje allt annað en
hreppapólitík, Bem ræður skoðun minni, lætjegþess
getið, að meðan jeg var prestur á Bergsstöðum,
og hafði enga hugmynd um, að jeg yrði i Svína-
vatnshreppi, eða að vegalögunum yrði breytt, Ijet
jeg einmitt þessa aðalskoðun í ljósi út af þar til
gefnu efni í ísl. blaði ; og cnn fremur viljegsegja
ókunnugum það, að þó aðalpóstleiðin yrði lögð með
fram Svínavatni, hefir sveit mín svo sem ekkert
gagn af þeim vegi, að eins örfáir bæir gætu not-
að liann til kirkju sinnar að Svínavatni á stutt-
um kafla.
í febrúar 1891.
---c»-*=3»^S^-<C3-
Merkilogur hvalur og' lítil saga um
skrímsli.
Hier með leifi ieg mier, að gamni minu, að skrifa
yður um lisingu a hval, er Ellefsen a Flateiri i Ön-
undarfirði drap 21. mars þ. á. í ísafjarðardiupinu;
hann ætlaði með hann heim, en komst ekki firir
hafis og stormi, og sneri hann þvi aptur, inn
aísafiörð21. mars um kvöldiði dimmu; morguninn
eptir sau menn hvalin við hlið skipsins, og so
friettist i land, að hann væri nokkuð einkiennileg-
ur i sköpulagi, ogforu margir a skipi að skoða hann
meðal hvurra ieg var eirn að svala forvitnini.
Það er þa first, að fiskurin var með tveimur
vængum eins og fugl, hvor vængur 6—7 alnir
nærri sijvalir uppvið, en brekkuð so um miðin alt
að 2 alnum, þikkir að framan, en þunnir að aptan,
hvítir að neðan, en svartir að ofan, framan a
vængunum baðum, var þvinær alsett röð af skielia-
kuðungum sivölum, og upp úr þeim angalijur
röiðar, ef maður kom við þær, kreptu þær sig
saman i dróma en so glenti það sig út aptur, og
millum kuðunganna */, kvartiels langir angar, a
digurð sem miór manB fingur, á lit sem þöingnll
og hafði höis a endannm, með hvitum kiafti, og
var að iapla hönum sundur og saman a fiskinum
dauðum, þettað var með lifi firir sig, og þettað
var svo fast og grundvallað, að kuðungarnir brotn-
nðu i miel, heldur en að detta af, nu er ieg búin
að lisa vængunum, en framan við þa, neðan a hals-
inum, var stór flckkur af kuðunga kerfi og annar
flekkur riett framan við gotröifina, og staluingur
afþessu asporðinum,sporðurinvar abreiddáaðgiska
4 faðmar allur með löifa skurði að aptan, hann var
hvitur að neðan fra sporði og frama vængi,
að ofan var hanu kolsvaTtur en firir framau allur
glampaskiöldottur, höisnum giet ieg ekki list, þvi
að hann var i kafi nema að hann var skiöldottur,
a leingd giskuðum við a, að hann væri fra trionu
a sporð 25—30 alna, en akaflega digur, so að öll-
um sem sáu blöskraði, og slurapuðum við á, 15—
20 alna digur. Norðmen sögðu hann ákaflega feit-
an, sumir liieldu hann vera flúgfiskin, en sumir stökk-
ulin, en eingin vissa var a þvi.
Lika vil ieg gieta hier annarar sögu, sem er
soleiðis, að eirn maður Haldor Olafsson að nafni,
for frá Isafirði, seint um kvöld, heiin til sin,
utað Hnifsdal, og giekk götu skamt fra sionum.
Þegar hann er komin nokkuð meirra en halfa leið,
verður liönum litið niður að sijo, og sinist hönum
þar vera hestur að hreifast i fiörunni, og so kem-
ur hann uppa grasbakkan, en þa sinist, liönum
annars vegar, að það er ekki hestur, tekur til fót-
ana og stökkur við lifið, first i 'stað dro ekki sam-
an, maðurinn er harðfriskur, en so for það að draga
hann uppi, so að ckki var a milli nema so sem
10 faðmar, þa kom hœð, og er hann kom uppa
hana, sa hann liosin i hnifsdal og bærinn þa riett
1 komin, enn er þcttað skrimsli kom uppa hæðina,
og sa liosin, stoppaði það, hann var kominn að nið-
urlotum, og matti vinda af hönum fötin, það liafði
elt hann 5—600 faðma, hann listi þvi soleiðis i
i lögun sem stór hestur, enn láfætt, með löingum
hala, kolsvart enn nokkuð var dimt, so að hann
sá það ekki vel, nm morguninn sáust fór eptir
það lik hrosshof eða kirnu botni, enn það hafði
fent i förin um nottina og sast ekki vel.
Ieg sendi yður þessar sögur, i þeirri ineiningu
að setja þær i blað yðar, ef yður sinist þær þess
verðar, en þær eru baðar sannar.
Eirikur Olafsson
frá Brúnum.
Fyrirspurn og svar.
Eru ekki prestar skyldugir til að láta gjöra
vegabætur, eins og hver annar?
Svar: Jú (sbr. landshöfðingja brjef 25. febr. þ.
á. í stj.tíð. B bls. 53).
Kifjandi og AbyrRÓamaSur:
l'OKLEIFOB JÓNSSON, cand. phil.
Skrifstotu: i Banbastrœti nr. o.
Fj el c gsprentsmiðj an.