Þjóðólfur - 07.08.1891, Blaðsíða 2

150
hann þannig í stórhópum um flóð fyrir
íraman ármynnin, en enginn eða mjög fáir
hafa þó komið upp í ána þann dag. Þeg-
ar þannig stendur á, gefst opt tækifæri
til að sjá aðfarir selsins við laxinn, því
selurinnn er köttliðugt dýr í vatninu, svo
að að fáir munu trúa, sem ekki hafa sjeð
til hans.
Jeg held, að laxaklak komi hjer á landi
ekki að sama liði, sem víða erleudis, sök-
um þess, að hjer vantar í allmargar ár
œti handa hinum yngsta laxi. í hörðum
vorum sjer maður meira af dauðum sílum
heldur en í góðum árum, og stafar þetta ;
líklega af ónógri fæðujþegar hart er í ári j
eru þau einnig auðveiddari á hverskonar
beitu sern vera skal, og sýnir það, að
sílin vantar fá fæðu fremur en í góðu ár-
unum. Menn munu ef til vill segja, að
gróðrarríki íslands hafi ekki gengið úr
sjer síðan til forna, er lax og silungur
var hjer í hverri sprænu; því hvað sem
meim segja um það, er þó eitt af því sem
víst er, að svo hefur verið. Af hverju
kemur það, að smáfiugan — mý — (culex)
ekki er alstaðar við vötn og árósa, þar
sem ekki er hægt að finna mismun á legu
eða landslagi eða hita? Það er náttúr-
lega af því að þar vanta þá önnur skil-
yrði fyrir lífsframfærslu hennar.
Mjer mun verða svarað, að þar scm
niikið af silungi gengur í ár og vötn, að
þar sje næg fæða fyrir hann; rnikið satt,
en þó er þar ekki lax.
Mönnum er kunuugt um, að það er með-
skapað af náttúrunni ýmsum tegundum að
vera eyðiieggjandi fyrir aðrar. Enda þótt
lílfskeppnin* knýi laxinn í árnar, þá er
það þó skiljanlegt, að hann gengur ekki í
þær ár, sem mjög mikill urriði er í, því
urriðinn er mjög gráðugur fiskur, einkum
sá, sem einatt er í ósöltu vatni, og þar
sem mikið er af honum, mundi laxaklak
seint koma að liði.
Alþiugi liefur áður stutt að laxaklaki,
en ekki er Ijóst, hvern ávöxt það hefur
borið; væri því æskilegt, að skýrsla um
það kæmi í dagblöðum vorum; því geta
mætti sjer til, að laxaklakið á Reynivöll-
um hefði aukið laxgengd þar í ánni, ef
svo er, að laxiuu leiti allur á uppeldis-
stöðvar sínar; en þetta er það, sem jeg
efast um.
Ef alþingi vildi framvegis styðja að
laxaklaki, þá ætti það að vera vandlátt,
ekki einungis að manninum, sem það liefði
*) lifskeppni kalla jeg hjer fjölgunarhvötina, sem
viðheldur kynferðinu o. fl.
á liendi, heldur einnig og einkum í því,
að velja hentuga á, sem hinum yngsta
laxi er sleppt í. því undir henni mun það
mest komið, að laxaklak geti orðið að
gagni.
En til þessa, sem annara stórkostiegra
fyrirtækja fyrir land og iýð, má búast við
að kallað verði „herra, herra! fje, fje!“
og þegar það er fengið, og ef ekki fer
allt um koll, þá „verðlaun fyrir framúr-
skarandi dugnað!“ — En gæti menn hlut-
drægnislaust og með þekkiugu að störfum
slíkra manna, þá efa jeg ekki, að opt yrði
minna úr fjárveitinga bænheyrslu en dæmi
eru til.
X.
Alþingi.
VII.
Lög' afgreidd frá alþiugl.
IX. Likj um löggilding verslunarstað'ar
við Ingólfshöfða (Kárahöfn) í Austur-
Skaptafellssýslu.
X. Lög um að íslensk lög verði eptir-
leiðis að eins gefin á íslensku.
1. gr. Eptirleiðis skulu lög þau, sem al-
þingi hefur samþykkt, og konungur stað-
festir, einungis vera með íslenskum texta.
2. gr. Um leið og lög verða staðfest,
aunast stjórnarráðið fyrir ísland um opin-
bera þýðingu á þeim á dönsku og löggild- ;
ir hana; skal hún almenningi birt í lcon- j
ungsríkinu á þann hátt, sem þar tíðkast
um birtingu laga. Þurfi danskir dómstól-
ar og stjórnarvöld að beita lögunum, má
byggja á þyðingu þessari.
3. gr. Lög þessi öðlast gildi 1. janúar
1892.
XI. Fjáraiokalög fyrir árin 1888 og 1889.
Sem viðbót við útgjöld þau, sem talin eru
í fjárlögunuui fyrir árin 1888 og 1889,
veitast 12,754 kr. 61 e., sem fólgnar eru
í þessum útgjaldagreinum : Til að gefa út
„Lovsamling for Island“ XXI. bindi 776 kr.
25 a. Til vegabóta á aðalpóstleiðunum 3000
kr. Sem viðbót við útgjöld til póststjórn-
arinnar: til póstflutninga árið 1888 3,429
kr. 15 a. og 1889 4,139 kr. 37 a.; til ann-
ara útgjalda: í fæðispeninga og ferðakostn-
að 1888 117 kr. 05 a., til prentunarkostn-
aðar 1889 664 kr. 10 a., til áhalda 1888
316 kr. 61 a. og 1889 82 kr. 57 a. Upp-
bót handa núverandi presti Hólma-presta-
kalls í Suðurmúlaprófastsdæmi fyrir tekju-
missi þann, sem hann hefur beðið fardaga-
árið 1888—89 samkvæmt 16. gr. laga
19. febr. 1886 um utanþjóðkirkjumenn.
XII. Lög um samþykkt á landsreikn-
ingnum fyrir 1888 og 1889.
XIII. Lög um samþykktir um kynbæt-
ur hesta.
1. gr. Sýslunefndum veitist vald til að
gjöra samþykktir um kynbætur hesta á
þann hátt og með þeirn takmörkunum og
skiiyrðum, sem segir í lögum þessum.
2. gr. Þegar sýslunefnd virðist nauðsyn-
legt eða hagfellt, að gjöra samþykkt ann-
aðhvort fyrir alla sýsluna, eða fyrir nokkurn
hluta hennar, skal hún kveðja til almenns
fundar í hjeraði því, sem ætlast er til að
samþykktin nái yfir, og eiga atkvæðisrjett
á fundum allir þeir hjeraðsbúar, er kosn-
ingarrjett hafa til alþingis.
Sýslunefndin ákveður fundarstað og fund-
ardag með nægum fyrirvara, en sýslumað-
ur skal vera fundarstjóri, eða einhver sýslu-
neíndarmanna, er nef'ndin kýs til þess.
Ef fundarstjóri verður að takast ferð á
hendur til fundarstaðarins, ber að greiða *
honurn 2 krónur á dag í fæðispeninga, og
ferðakostnað að auki eptir reikningi, er
sýslunefudin úrskurðar, og greiðist það
gjald úr sýslusjóði.
3. gr. Sýslunefudin ber undir álit og at-
kvæði funda þeirra, sem ræðir um í 2. gr.,
frumvörp til samþykkta þeirra, er hún vill
koma á.
Nú hafa fundarmenn fallizt á frumvarp
nefndarinnar með 2/g atkv. þeirra, er greidd
hafa verið, og skal þá sýslunefudin senda
amtmanni frumvarpið til staðfestingar. En
ef breytingartillögur hafa verið gjörðar
við frumvarpið á fundinum og samþykkt-
ar með 2/g atkvæða, setur sýslunefndin þær
inn í frumvarpið, ef lienni þykja þær á
rökum byggðar, og sendir þær síðan amt-
manni, eins og fyr segir. En álíti sýslu-
nefndin, að breytingartillögurnar eigi ekki
að takast til greina, ber hún það að nýju
undir atkvæði lijeraðsmanna, hvort þeir
æski, að frumvarpið sje staðfest án þess-
ara breytinga, og ef fundurinn þá fellst á
frumvarpið með 2/g atkvæða, ber að senda
það amtmanni til staðfestingar.
Það f'rumvarp eða breytingaratkvæði við
frumvarp, sem eigi liefur verið samþykkt
með s/8 atkvæða á hjeraðsfundi, er fallið,
og má eigi koma fram í nýju frumvarpi
sýslunefndar fyrri en að ári liðnu.
4. gr. ákveður nánara, hvers amtmaður
liefur að gæta við staðfestinguna. Amt-
maður hlutast til um, að samþykktirnar
sjeu prentaðar í Stjórnartíðiudunum, deild-
inni B.
5. gr. í samþykktum þessum má ákveöa
um þau atriði, sem áríðandi eru fyrir