Þjóðólfur - 11.09.1891, Blaðsíða 1

Kemur út á föstudög-
um — Verö árg. (60 arka)
4 kr. Erlendie 5 kr. —
Borgist fyrir 15. júlí.
ÞJÓÐÓLFUR
Uppsögn skrifleg, bundin
viö áramót, ógild nema
komi til titgefanda tyrir 1.
október.
XLIII. árg.
Reykjarík, föstudagiun 11. septemöer 1891.
Nr. 42.
■ K
Olvesárbrúin.
Eins og til stóð, var Ölvesárbrúin vígð
á þriðjudaginn var. Þrátt fyrir allmikla
rigningu þá um daginn liafði til vígslunn-
ar safnast mikill manngrúi úr nálægum
hjeruðum, Árnes- og Rangárvallasýslum,
Kjósar- og G-ullbringusýslu. Reykjavík og
enda víðar að. Brúin var opin til kl. 11
um daginn; þeir, sem komu eptir þann
tíma vestan að ánni, voru því ferjaðir
austur yfir, því að austanmegin árinnar
fór vígslan fram. Brúin var skreytt fán-
um og blæjum á báða bóga.
Klukkan rúmlega 2 safnaðist manngrú-
inn að brúnni, en upp á brúarsporðinn að
austanverðu gekk landsliöfðingi, frú hans,
Tr. Gfuunarsson og nokkrir fleiri, svo sem
nokkrir embættismenn og heldri manua frúr,
þingmenn, hornleikendur og söngmenn.
Vígsluathöfnin byrjaði síðan með því, að
sungin var uppi á brúarsporðinum með nýju
lagi eptir kaupmann Helga Helgason þessi
Brúardrápa
eptir landritara Hannes Hafstein.
Þunga sigursöngva
söng hjer elfan löngum,
byst fann skemmtan besta,
banna ferðir manna.
Annan söng nú ýtar vaskir kveði,
upp skal hefja róm með von og gleði.
Nú er móðan ekki einvöld lengur,
einvald hennar binda traustar spengur.
Hátt á bökkum bröttum
byggðir eru og tryggðir
synir stáls og steina
sterkir mjög að verki;
standa á bergi studdir magni’ og prýði,
strengja sjer á herðum gjörva smíði,
tengja sveit við sveit, þótt aldan uudir
ófær brjótist fram um klett og grundir.
Yakni von, og kvikni
varmur neisti’ í barmi,
mest er mann-verk treystum
móðurjarðar góðu.
Tjáir ei við hrepptan hag að búa,
lijer á foldu þarf svo margt að brúa:
jökulár á landi og í lundu —
lognhyl margan bæði’ í sál og grundu.
Sannar afrek unnið:
andinn sigrar vanda;
tengja traustir strengir
tvístrað láðið áður.
Tengjum þannig tvístruð öfl og megin.
Trausti, dáð og framkvæmd greiðum Veginn.
Heilar vinni hendur jafnt og andi.
Hefjum brúargjörð á andans landi.
Yakni von, og kvikni
varmur neisti’ í barmi. —
Yilji, von og elja
vinnu saman inni.
Þá mun rísa brú til betri tíða,
brú til vonarlanda frónskra lýða,
brú til frelsis, brú tii mentá-hæða,
brú til mannfjelagsins æðstu gæða.
Heill sje hug og snilli,
heill sje ráði’ og dáðum.
Heill sje hönd og anda,
heiður um foldu breiðist.
Líti sól hver sæmd og nýjar tryggðir,
sveipi gæfan fósturjarðar byggðir.
Blessist framkvæmd, blómgist sviti lýða.
Brúin rísi fram til nýrra tíða.
Ilæða landshöfðingja.
Þegar búið var að syngja ,brúardrápuna‘,
hjelt landshöfðingi ræðu. Hann talaði fyrst
um, live hátíðlegt tækifæri það væri, sem
safnað hefði þangað öllum þeim mannfjölda,
sem þar var saman komiun, þar sem nú
ætti að opna til almennings nota Ölvesár-
brúna, sem væri mesta samgöngumannvirki,
sem unnið hefði verið lijer á landi síðan
landið byggðist; fór þar næst nokkrum orð-
um um, að samgöngutorfærur landsins væru
hinn mesti slagbraudur fyrir framförum
þess. Þetta liefði fyrsta löggefandi alþingi
kannast við og álitið eitt af því nauðsyn-
legasta fyrir landið að bæta samgöngur
þess; það hefði því veitt allmikið fje til
strandferða og vegabóta. En allir li’utar
landsins gætu eigi notað strandferðirnar.
Á allri standlengjunni frá Reykjanesi aust-
ur fyrir Lónsheiði væri hafnaleysið því
til fyrirstöðu,að þar gætu verið gufu-
skipaferðir; samgöngur þar því eingöngu
á landi; þvi brýn nauðsyn að allir
Ieggist á eitt að bæta samgöngur á þessu
svæði.
Ef maður væri kominn í björtu veðri
upp á IngólfsfjaJl, sem væri hjer á bak við
hjeraðið, blasti við manni eigi að eins hið
stærsta, heldur einnig liið frjósamasta sljett-
lendi landsins. Otlendir jarðfræðingar köll-
uðu það Geysis-dalinn og kenndu oss, að það
hefði þúsundum ára áður en landið byggð-
ist verið fjörður eða flói, sem gengið hefði
inn í landið, með smáeyjum, sem nú væru
fellin upp af undirlendinu, t. d. Búrfell,
Mosfell, Hestfjall, Yörðufell o. s. frv. Þeg-
ar þetta væri borið saman við það, sem
var, er forfeður vorir settust lijer að, og
það sem nú er, gæti maður tekið undir
með skáldinu, sem kvað
„gat ei nema guð og eldur
gert svo ilýrðlegt furðuverk'1.
Þar sem áður var flói, þar sáu forfeður
vorir
„um grænar grundir líða
skínandi ár að ægi blám“
og þeirra mestar Þjórsá og Ölvesá.
Á þessu undirlendi búa nú um 10,000
manna. Útlendingar fullyrtu, að ef allt
þetta svæði væri yrkt, eins og best mætti,
þá gætu búið þar allir íbúar landsins, 70,000,
það væri um 1000 á ferhyrningsmílunni,
og væri það ekki margt, eptir því sem
gerðist víðast 1 útlöndum. En til þess
þyrfti margt að breytast, meðal annars
brýr að koma á árnar og akvegir eptir
hjeraðinu, vegirnir yrðu að laga sig eptir
brúnum, brýrnar yrðu að koma fyrst, veg-
irnir mundu þá fljótt koma. — Eptir það
rakti liann sögu brúarmálsins, er vjer slepp-
um hjer, en drepum á síðar í blaðinu.
Þar næst, þakkaði landsh. fyrir hönd lands-
stjórnarinnar öllum, sem að því liafa stutt
að fá þessu mikilsverða mannvirki fram-
gengt: fjárveitingarvaldinu, bæði alþingi,
hlutaðeigandi sýslunefndum og amtsráði
Suðuramtsins; alþingismönnum, sem barist
liafa fyrir því, hinum utlendu og innlendu
smiðum, og öðrum, er að fyrirtækinu hafa
unnið, og síðast en ekki síst aðalfram-
kvæmdarmanninum Tryggva Gunnarssyni
og fór mörgum lofsorðum um framkomu
haus við þetta fyrirtæki, og kvað hann
með því liafa reist sjer þann minnisvarða,
er lengi mundi halda minningu hans á
lopti.
Síðan minntist liann á hringinn Draupni,