Þjóðólfur - 03.02.1893, Qupperneq 3

19
sagt urn Franklín, Priestley og náttúru-
fræðinginn Bufíon, sem gaf þjóni sínum
eina krónu á hverjum degi fyrir að vekja
sig á morgnana og reka sig á fætur með
valdi fyrir kl. 6. Hafa víst margir heyrt
smásögu um það, þegar þjónninn hellti
köldu vatni yfir Bufíon i rúminu, þegar
hann var orðinn ráðalaus með að koma
honum á fætur. Napóleon mikli, Friðrik
mikli og Karl 12. fóru allir snemma á
fætur, og mörg fleiri dæmi mætti nefna.
(Framh.).
Fyrirspurnir og svör.
1. í „ísafold11 5. marz f. á., nr. 19, var Bpurt:
„Er það beinlínie skylda safnaðarins að sjá um og
kosta grindverk í sáluhlið í kirkjugarð? eða á ekki
kirkjan að kosta það“. ,.ísafold“ svarar, að kirkj-
an en ekki söfnuður muni eiga að gera það. Próf-
astur var hér á ferð að vísitera, og segir sama og
„ísafold11. Sýelumaður fór hér og um, og var
spurður um þetta. Hann segir, að löghelguð venja
leggi söfnuðum þessa skyldu á herðar, en kirkjan
sé lauB við hana. Sóknarmenn eigi að gera grip-
heldan garð umhverfis kirkjuna, og þeir hafi rétti-
lega tekið það svo, sem þeir líka ættu að láta í
hliðið, svo að garðurinn hefði nokkra þýðingu.
Hvort er réttara, eða hvað er hið rétta í þessu
efni?
Svar: Sýslumaðurinn mun hafa lög að mæla.
2. Eg hef Jénað manni í tómthúsi til umsjónar
og hirðingar fyrir mig óbyggða varpeyju tilheyr-
andi prestakalli því, sem eg þjóna til árs og árs,
mót vissri upphæð til mín af afrakstri hennar í
krónutali, sem ekki hefur til þrætu kornið, en ekk-
ert bréf gefið honum fyrir þessu, og að byggja
honum hana hef eg stöðugt færst undan, sem hann
sjálfur hefur viðurkennt. Getur nú þessi sami
maður, — er eg vil taka þetta lén eða hlunnindi frá
honum af vissum orsökum — þar á meðal orðasveim
um það, að hann gangi of nærri varpinu, sér í lagi
eggjatöku — og eptir að eg hef aðvarað liann um
það áður — neitað að sleppa þegar við mig varp-
eyju þessari, og getur hann hvað hana snertir
vitnað til laga 1884 um ábúð og úttekt jarða, í
þvi Bkyni, að halda eyju þessari fyrir mér, svo sem
hún jörð væri eða býli, eða getur hann gert þetta
nokkrum lögum samkvæmt?
Svar: Ef leigusamningnum er löglega sagt upp
getur leigjandi ekki haldið eyjunni fyrir spyrjanda.
Leigjandi getur okki borið fyrir sig ákvæði laga
12. jau. 1884.
3. Eg er emerit-prestur og hef auk annars að
skila kirkju, sem eg hef þjónað við í um 3 ár;
kirkja þeBsi hálfhrörleg, sem er og var þá í
miklum skuldum, var aldrei tekin út í mínar hend-
ur né nokkurt álag á hana gert, og cg hafði em-
bættislega tjáð prófasti mínum, að eg afsalaði mér allri
peningalegri ábyrgð af henni sökum þessa, en siðan
hefur það legið í logni allt með hana — get eg nú,
er eg fer frá og kirkjan er“tekin út og álag gert á
hana, verið löglega skyldugur að borga það álag,
eða er hægt að skylda mig þar til undir svona lög-
uðum kringumstæðum ?
Svar: Ef það er vanrækslu prófastBÍns að kenna
að kirkjan ekki hefur verið tekin út og hafi spyrj-
andi sökum þess afsalað Bér allri peningalegri á-
byrgð, getur hann naumast orðið skyldaður til að
borga álag.
4. Eru prestar skyldir til að taka fé eptir verS-
lagsskrárverBi upp í gjöld sín?
Svar: Já, ef gjaidandi enga peninga hefur.
5. Ef prestur er búlaus og hefur enga gras-
nyt, liefur hann þá ekki rétt til að krefjast þess,
að þeir sem eiga að borga honum dagsverk, gjaldi
það í einhverju öðru en með því að vinua það af
sér, ef hann engrar vinnu þarfnast og enga vinnu
getur notað sér til gagns?
Svar: Nei, ekki ef hinn gjaldskyldi heimtar að
vinna dagsverkið af sér.
6. Er ekki stúlka, sem á tvö óskilgetin börn,
sitt með kvorum manni, skyldug til að gefa jafnt
með þeim báðum, að svo miklu leyti sem hún get-
ur, og ef það er ekki, hvort barnið (hið yngra eða
það eldra) á þá forgöngurétt að meðgjöfinni, eða
kemur það nokkuð undir ástæðum barnsfeðranna ?
Svar: Hversu mikið stúlkan á að borga með
hvoru barninu fyrir sig, fer eptir efnaástaaðum
barnsfeðranna og upphæð meðlagsins með börnun-
um.
Hitt og þetta.
Lauu sendilierra ensku stjórnarinnar eru
ekkert smáræði. Sendiherrann í París (Dufferin
lávarður) hefur 180,000 kr. (10,000 pd. sterl.), sendi-
herrann i Konstantinopel 144,000 kr., í St. Péturs-
borg 140,000, í Eóm 126,000. Paget scndiherra í
Vín kcfur 144,000, Malet í Berlín 136,000, Ford í
Madrid 99,000, Rumbold í Haag 72,000, Petre í
16
Það var til allrar hamingju, að Guðrún leit ekki
framan í Magnús, því að þó að hún væri einföld, hefði
hún hlotið að sjá, hvað það var, sem blikaði snöggvast
í augum hans, hvað það var, sem kom snöggvast fram
í glottinu á vörum hans, og hvað það var, sem allur
svipurinn lýsti, er hún líkti honum við guðs engla.
Hann hefur fundið, að það átti ekki við.
„Það var nú ekkert guðsenglaverk að veita þér
húsaskjól, það er eins og hver á að gera, — en eg inni
tii þess aptur, að eg vildi svo feginn geta fundið þig
við og við í sumar, af því að mér þykir heldur dauf-
legt heima síðan þú fórst“.
„Æ-já, góði Magnús, gerðu það“.
„Já, það er nú hægra að segja en gora, því að
varla get eg fundið þig öðruvísi en á nóttuuni, tíl þess
að forðast umtal um það — eg vil helzt að það
viti enginn, að eg finn þig hérna, nema hann Jón þarna
Hálfdanarson. En það er ekki svo hægt um það“.
»0-það er ósköp hægt, eg skal bara vaka eptir
þér, þegar eg held þú munir koma, eða eg veit það“.
„Nei, það er alveg ótækt. Mér er ómögulegt að
vita fyrir fram, hvenær eg get komið þvi við að koma,
og svo ber svo mikið á því, ef þú háttar ekki, og ert
á flakki fram eptir allri nóttu. Fólkið kemst undir eins
13
Hann fór hægt mjög, settist á stól við borðið hjá
rúminu, og studdi báðum höndum að enni sér.
III.
Um miðaptansbil um kveldið var Jón búinn að koma
saman tryppunum, og hafa þau heim. Svo hafði hann
og lagt á hesta, þann brúna handa Magnúsi sjálfum, en
annan liest rauðskjóttan handa sér. Var þá Magnús
ferðbúinn.
Svo fóru þeir af stað og ráku tryppin með tveim
hundum fram allan veg sem leið liggur, fram fyrir ofan
Tjarnir, og til Granastaða1; sá bær var nokkuru fyrir
framan Tjarnir og er nú löngu kominn í eyði; mun hann
ekki hafa verið í byggð siðan í Svartadauða.
Þar fór Magnús af baki og sagði:
„Ríddu héðan yfir að Úlfá, Jóu, og finndu Guðrúnu
að máli, og bið hana að fara ekki svo að hátta í kveld,
að eg ekki geti liaft tal af henni, er eg kem framan að“.
') Granastaðir er eyðijörð á móti Úlfá, skammt fyrir framan
Tjarnir; mun það liafa verið allmikil jörð, en farið í eyði i Svarta-
dauða, og land hennar lagzt undir Tjarnir. Granastaða er getið í
Yemundarsögu og Vígaskútu, 11. kap.; er það rétt í eldri útgáf-
unni, en breytingin í „Arnarstaðir11 í útg. Bókm.fél. er vitleysa,
eins og fleiri nafnabreytingar í Eyjafirði, þó að það standi í ein-
hverjum handritum.