Þjóðólfur - 28.03.1893, Blaðsíða 1

Árg. (60 arkirj kostar 4 kr.
Krlendis ð kr. — Borglst
fyrlr 15. jflll.
Uppsögn, bundin viö áramót
ógild nema komi til útgef-
anda fyrir 1. október.
ÞJOÐÓLFUR
XLY. árg.
Útlendar fréttir.
Kaupmannahöfn 9. marz.
Danmörk. Svo hefur vetrarríki verið
mikið hér um slóðir, að KaupmanDahöfn
var öll ísi horfln til febrúarloka. Eyja-
sundin hafa verið í einni hellu og ísrek
mikið í hafinu milli Svíþjóðar og Jótlands.
ísalög þessi hafa gersamlega stöðvað allar
siglingar Dana og hafa þeir beðið stórtjón
af. Fyrstu dagana í marz fór að koma los
á ísinn í Eyrarsundi og nú er það autt
að kalla í miðjunni, en skarir liggja enn
með ströndum fram. Nú fara skipaferðir
dagvaxandi og batnar hagur bæjarbúa við
það, því að atvinnan vex að sama skapi.
Bæjarmenn hafa haldið uppteknum hætti
að halda uppi beiningahúsum fyrir fátækl-
inga, og safna blöð og einstakir menn
samskotum til þessa. Beiningahús þessi
eru nefnd „samaritanar“ og er nafnið
dregið af dæmisögunni um manninn frá
Samaríu.
Fólksþingið hefur nú lokið umræðum
um fjárlögin og er það venju fremur. Þyk-
ir nú eigi örvænt um, að semjast muni
með stjórn og þingi og Danir fái fjárlög
eptir margra ára mæðu.
Noregur og Svíþjóð. Þing Norðmanna
er tekið tíl starfa aptur og munu Svíar
mega vænta þaðan harðrar sóknar, því að
framfaramenn í þinginu hafa orðið ásáttir
um að láta skríða til skarar um umboðs-
mannamálið. íhaldsmenn og miðmenn rísa
örðugir í móti þeim og vilja koma á samkomu-
lagi og samningum, en lítt munu þeir hafa
bolmagn víð hina. Mun því verða fylgt
kröfum framfaramanna, að norska þingið
ráði málinu til lykta, án hjálpar Svíanna.
Kveða framfaramenn það engu varða, hver
afdrif málið fær.
Rússland. Þess var áður getið, að
fjöldi manna var dæmdur til dauða og
Síberíuvistar fyrir óspektir, er risu af
kólerunni í sumar sem leið. Nú hefur
keisarinn gert það drengskaparbragð að
náða þá. Sagt er, að keisari leggi mik-
inn hug á að manna Síberíu, og mun það
satt, því að nú ætlar hann að Iáta gera
járnbrautir þar í landi. Þess má enn geta,
að samningur er kominn á milli Rússa-
Ileykjavík, þriðjudaginn 28. marz 1898.
stjórnar og Bandamanna um að selja skuli
fram þá keisaramorðingja eða ráðbana, er
þangað hafa flúið í Bandaríkin. Enn má
telja það til tíðinda, að systir Tolstojs hef-
ur verið mjrrt til fjár. — Prestur einn í
Rússlandi hafði gert sig sekan í því að
gipta rétttrúaðan (þ. e. grísk-katólskan)
mann og konu, er var mótmælandatrúar.
Hann var dæmdur í 8 mánaða fangelsi.
Má af þessu sjá, hve mikiis kirkjutrúin
rússneska metur trúarfrelsi og frjálsan
anda.
Brikkland. Zante heitir ey ein í íóna-
hafi fyrir vestan Grikkland og er hún ein
af Grikklandseyjum hinum vestri. Þar
kom svo ákafur landskjálfti, að nær því
eyddi hann eyna. Fjártjónið varð geysi-
mikið og húsahrunið að sama skapi; urðu
26,000 manna húsnæðislausar. Konungur
og drottning brugðu við og fóru til eyjar-
innar til að hjálpa fátæklingunum.
Ítalía. Leó XHL, sá er nú situr í
postulasæti í Rómi, hélt fyrir skömmu há-
tíð mikla í minningu þess, að hann hafði
verið biskup í 50 ár. Eins og nærri má
geta, var mikið um dýrðir hjá öllum rétt-
trúuðum sálum um allan heim. Leó þyk-
ir hygginn maður og hefur hann sýnt það
i ýmsum tillögum sínum um stjórnarfar
landa, og er það til marks, að hann bauð
prestum á Frakklandi að styðja þjóðveldið
og telur heimastjórn hjá írum óskaráð.
1‘ýzkalaild. Frá Þýzkalandi er fátt
fréttnæmt að segja. Ekki verður sagt með
VÍ8SU ennþá, hvort herlögin ná fram að
ganga eða ekki, en þó eru fleiri líkur til
að svo verði, því að viðbúið er, að frelsis-
flokkurinn klofni á því. En sá flokkur er
því andstæðastur. Bismarck kvað vera
lasinn.
Frakkland. Enn er Panamamálið á
dagskrá hjá Frökkum, og er hætt við, að
lengi lifi í glæðunum. Mótstöðumenn þjóð-
veldisins hafa reynt að færa sér ólagið í
nyt á ýmsar lundir, en Ribot og ráðaneyti
hans heitir á þjóðveldissinna að duga, svo
ekki verði einvaldssinnum kápan úr því
klæðinu. Þeir feðgar Ferdinand og Karl
Lesseps voru dæmdir í 5 ára varðhald og
Nr. 15.
stórsektir, en hinir stjórnarmennirnir í
hlutafélaginu í 2 ára fangelsi og sömu
sektir. Þeir skutu málinu til æðra dóms
og standa málaferlin enn yfir. — Ekkjunni
eptir Renan hefur verið veittur 6000 fr.
styrkur árlega af almannafé. Einhver
hinn frægasti rithöfundur Frakka á þess-
ari öld, Hyppolite Taine er dáinn.
England. 13. febrúar gerði Gladstone
heyrum kunnugt frumvarp sitt til heima-
stjórnarlaga fyrir íra. Hann hélt langa
tölu og snjalla, sem vandi hans er til, og
rómuðu menn vel. Þessi eru helztu aðal-
atriðin: írland er einn hluti Englaveldis,
en hefur sérstakt löggjafarþing. Það er
í tveim deildum og eru 48 í efri deild.
Þeir eru kosnir til 8 ára. í neðri deild
eru 103 og eru þeir kosnir til 5 ára. Þing
þetta hefur löggjafarvald í öllum málum,
sem varða írland eingöngu. Framkvæmd-
arvaldið hefur jarl eða undirkonungur og
skal hann hafa ráðaneyti við hlið sér. En
til að írar fái og að ráða nokkru um al-
menn ríkismál, eiga 80 þjóðkjörnir menn
frá þeim að sitja á ríkisþinginu. En ekki
mega þeir greiða atkvæði, nema um almenn
ríkismál. Frumvarp þetta fellur írum vel,
nema Ulsterbúum. Þeir hafa svarið þess
dýran eið, að hlýða ekki lögunum, þótt
þau komist á, og þó er þeirra hag séð svo
vel borgið í frumvarpinu, að 27 af 80 ír-
um á ríkisþingi Breta eiga að vera þaðan.
Stjórnin er byrjuð á að undirbúa að-
skilnað ríkis og kirkju í Wales.
Ameríka. Forsetaskipti urðu hérna
um daginn og var þá allt á tjá og tundri,
er Cleveland ók til hvítu hallarinnar. í
ræðu sinni gat hann þess, að hann vildi
hafa verzlunina frjálsa og enga tollvernd
á innlendum vörum. — Uppreisn varð fyrir
skömmu á Sandvíkureyjum. Meykóngur
sá, er þar réð ríkjum, reyndi að breyta
stjórnarfari eyjanna, en varð ofurliði bor-
inu. Eyjarnar gengu því næst undir Banda-
ríkin, en meykóngurinn fékk há eptirlaun.
„Solness húsasmiður“, nýjasta rit Hin-
riks Ibsens, hefur verið leikið í 5 höfuðborg-
um og geðjazt vel, en bezt þó í Kristjaníu.