Þjóðólfur - 28.03.1893, Blaðsíða 3

59
„Dagsbrún44 heitir mánaðarblað kirkju-
legs efnis, er séra Magnús Skaptason er tek-
inn að gefa út í Vesturheimi. Það er á
stærð við „Sameininguna" og kostar 3 kr.
Gtufubátur á FaxaHóa. Það er nú
komið svo langt, að telja má nokkurn
veginn víst, að gufubátur fáist hér á fió-
ann í sumar. Hefur Fr. Fischer stórkaup-
maður tekizt fúslega á hendur að útvega
hann með þeim kjörum, er áður hefur
verið getið um hér í blaðinu. Var hann
jafnvel undir eins áður en skipið fór frá
Höfn búinn að fá tilboð um einn gufubát
smíðaðan í fyrra. Vér óskum fyrirtæki
þessu allra heilla og vonum, að það verði
þýðingarmikið stig til annara og meiri
framfara.
Til „gamla mannsins“ í dularklæöunum.
„Gamli pingmaðurinn", sem ritaði svo öflugt
gegn sendiför séra Mattii. til Chicagosýningarinnar
í 14. tölubl. „ísafoldar11, var ekki lengi að læðast
aptur fram á vígvöllinn í sama blaði 25. ]). m.,
Út af ummælum vorum í 13. tölubl. „Þj6ðólfs“.
En eins og við mátti búast, hefur hann brostið
elnurð og kjark til að varpa af sér dularbúningn-
um, enda þótt vér skoruðum alvarlega á hann, að
skriða fram úr Bkugganum. Það er líka miklu
þægilegra að hýma í einhverju skúmaskotinu, og
geta að ðsekju varpað þaðan Baur á mótstöðumann
siun, án þess hann viti, hvaðan ðþverrinn kemur.
En aðferð þessi hefur jafnan þðtt bera vott um 6-
drengskap og lítilmennsku, enda eru blöð þau,
er flytja nafulausan ðhróður um einstaka menn, í
litlum hávegum höfð og stundum nefnd lítt virðu-
legum nöfnum, eins og maklegt er.
Það er reyndar ekki svo að skilja, að oss standi
ekki nokkurn veginn á sama, þðtt þossi „gamli
maður“ læðist í skugganum. Það er hvort sem er
nokkurn veginn ljóst, að hann er hér á næstu
grösum, og vill þá svo vel til, að eigi er um
marga að villast, er geta verið feður þessara Isa-
foldargreina.
Um siðari grein „gamla mannsins" er í stuttu
máli það að segja, að hún dæmir sig bezt sjálf,
þvi þar er að heita má ekkert minnzt á málefnið
sjálft, sem um er að ræða, heldur berst;höf. um á
hæl og hnakka gagnvart oss persónulega, og hrúg-
ar saman fákænlegum brigzlyrðum, með svo mik-
illi ákefð, eins og hann sé að hamast í að kasta
hnausum upp úr mógröf.
„Gamla manninum11 hefur líklega þótt það frem-
ur leiðinlegt, er vér minntumst á í grein vorri, að
hann mundi hafa „alið aldur sinn neðst á ask-
botni, með asklok fyrir himin“, þvi að hann fer að
tala um „lokaða farðakirnu11. Það hefur löngum
verið talið fremur vandræðalegt að japla sömu
hugsunina upp eptir andstæðing sínum. En mann-
garmurinn hefur eitthvað viljað segja, i likingu
við askinn, og þá hefur hann einhvern veginn ð-
sjálfrátt rámað í farðann. Það er ósköp skiljan-
legt.
Það sem oss þykir mestu skipta, er að „gamli
maðurinn" treystir sér okki til að sanna það, sem
vér skoruðum á hann að sanna; það stendur því
enn ósannað, sem eðlilegt er, og verður hann þvi
að sætta sig við að bera það nafn, sem vér gáfum
honum i grein vorri í 13. tölubl. Hann ætla^
reyndar, að því er virðist, að þvo sig hreinan með
því, að hann hafi misskilið þau orð vor í 11. tölu-
bl. sem um var að ræða. En það er léleg afsök-
un. Hann játar, að hann sé svo skilningssljór.
En geti hann ekki skilið það, sem hvert barnið skilur,
skulum vér gjarnan gefa honum vottorð um, að
hann sé ótilreiknanlegur höfuðsóttarfáráðlingur, sem
ekki er til neins að eiga orðastað við.
Tilraun sú, er liann gerir til að ðvirða séra
Matth. er fremur lúaleg. Hann má vita það, að
heiður séra M. er miklu meiri on svo, að ónafn-
greindir, gamlir apturhaldsseggir geti rýrt hann að
nokkru. Þessi „gamli maður“ hefur víst aldrei
verið hálfur maður á við séra Matth., hversu hátt
sem hann nú hreykir sér yfir hann. Það eru aðr-
ir dómstðlar til, on dömstðll þessa höf. í ísafold.
Öll hin íslenzka þjðð á séra Matth. svo margt
gott og fagurt að þakka, að það væri henni til
mestu vansæmdar að gefa nokkurn gaum að hrðpi
ðvildarmanna hans, —• sem því nær eingöngu munu
eiga heima hér í höfuðstaðnum, — enda mun cigi
hætt við því. Greinar „gamla mannsins11 um þetta
málefni munu víðasthvar sæta maklegri fyrirlitn-
ingu. Það er allt og sumt, sem hann græðir á
öllu þessu frumklaupi sinu.
Að síðustu skal þess getið, að oss stendur hjart-
anlega á sama, þðtt þessi dularklæddi öldungur
haldi áfram ærslum sínum bak við fortjaldið. En
það er lakast fyrir hann, að það glittir dálítið í
hanu gegnum duluna.
40
Þau stóðu upp og gengu fram á eyrina, allt fram
að áuni.
Guðrún hélt á tunnunni, en Magnús á pokanum,
sem hún var vön að vera í.
Guðrúnu var brollkalt.
Yið ána bauð hún Magnúsi enn að súpa á tunn-
unni -— hann gerði það og sagði:
„Þér er kalt, Guðrún* smakkaðu á tuununni, og þá
fer úr þér hrollurinn!“
„Æ-nei, mér þykir brennivín ekki gott“.
„Jú, það tekur úr þér hrollinn“ —, hann gekk að
henni og lagði hægri handlegginn um axlir henni, og
hallaði henui upp að sér. Með hinni hendinni ýtti hann
hendi hennar með tunnunni upp að munni hennar; í
sömu hendi hélt hann og á pokanum.
Hún saup á — en í sömu svifunum tók hann hægri
hendinni í hálsmálið á skyrtunni og treyjunni að aptan
og lierti að; við það vatt Guðrún sér við, og varð henni
þá laus tunnan.
Henni þrengdi um andrúmið — hún gat að eins pínt
þessum orðum fram:
„Æ, góði Magnús, góði, því-------— “
En þá kom hann hnénu að miðju baki hennar, og
gat svo snúið liana flata niður á eyrina.
En um leið og hann sneri hana niður, rak hún upp
37
Svo fór hann á bak. En hann reið hægt — já, dræmt,
það var eins og hann þó hikaði við það að framkvæma
það, er gera skyldi.
Það var engin barátta í sálu hans; hann var búinn
að liugsa það svo vel, hvað hann skyldi gera við Guð-
rúnu, hugsa um það allt sumarið. En þegar á átti að
herða, þegar á hólminn var komið, var eitthvert hik á
honum.
En það stóð ekki lengi; hann herti sig, reið heim
undir lækinn, sem fellur við bæjarvegginn á Úlfá, og fór
þar af baki.
Hann gekk í kringum bæinn, og gáði vel að öllu.
Annar skjárinn á baðstofunni var rifinn, og heyrði hann
út, að tveir menn hrutu inni, en kona var að þagga
niðri í ungbarni, og raulaði við það andlega vísu.
„Enginn er á fótum“, hugsaði hann með sér, „og
þá er bezt að hraða sér, fyrst til þessa, og svo til hins“.
Hann glotti við tönn, en það sá enginn, nema sá,
sem allt sér. Hann gekk að hestinum, leysti af sér
snærið, snaraði af sér síðhempunni, lagði hana þvera yfir
söðulinn á hestinum, stakk snærinu í vasa sinn, og gekk
til bæjardyra.
Hann klappaði lauslega á dyrastafinn. Yar þegar
opnað að innan. Var það Guðrún; flaug hún þegar upp
um háls Magnúsi, og bað hann koma blessaðan með kossi.