Þjóðólfur - 22.12.1893, Side 1

Árg. (60 arkir) koetar 451ir.
Erlenais 5 kr. — Borgist
fyrir 15. jfllt,
Dppsögn, bundln yiö 4ram6t,
ógild nema komi til rttgef-
anda fyrir 1. október.
ÞJOÐOLFUR.
XLV. árgo Reykjarík, föstudaginn 22. desember 1893. Nr. 59.
Rödd úr Árnessýslu
um
»,fljóthugsuöu lagasmíöina“.
(Niöurl.). Eg verð yfir höfuð að álíta, að
eptir þessu frumvarpi verði Árnessýsla
miklu harðara úti en önnur héruð, þar
sem brýr væntanlega verða byggðar, því
fylgi þingið sömu stefnu og það hefur gert
í sumar, þá verða brýr framvegis byggðar
á landssjóðs kostnað, enda er ekkert lík-
legra og eðlilegra, en þó héruðnm verði ef
til vill gert að skyldu að kosta gæzluna, þá
verða samt Árnesingar að b'orga sinn hluta
af láninu til Ölfusárbrúarinnar, sem önn-
ur héruð verða laus við (að borga nokk-
uð af byggingarkostnaði sinna brúa), og
verður því á einhvern hátt að leggjast
skattur á þá, sem eg sé ekki, að verði
lagður á annað en landbúnaðinn (að miklu
leyti) eptir núgildandi lögurn, og því held
eg, að „Sveitabóndínn“ hefði mátt láta ó-
gert að hrópa hátt til okkar Árnesinga,
til að vekja okkur til meðvitundar um,
hvilíka ósvinnu „Þjóðólfur“ fari fram á,
þar sem hann vilji, eins og „Sveitabóndinn“
að orði kemst, „velta þessari byrði á þá
eina, sem landbúnað stunda, en sleppa
öllum öðrum“, því eg get ekki annað séð,
en að við einir, sem liöfum einhvern land-
búnað, verðum, eptir því sem nú er uppi
á teníngunum, að borga „ballið“. En að
landssjóður geti bæði byggt brýr, eins og
landið þarfnast og kostað gæzlu á þeim í
framtíðinni eða þegar þær fjölga, er ó-
hugsandi, eða þá að þingið yrði að sjá að
sér í einhverju tilliti, og vera sparara á
„bitlingum“ til einstakra manna, en það
stundum hefur verið, og álít eg það að
visu engan skaða fyrir landið. Eg
verð því eiildregið að hallast að þeirri
aðaistefnu, sem fram kom í áminnstri
„Þjóðólfs11 grein í haust, þeirri, að stofna
einn sameiginlegan brúasjóð fyrir land
allt, sem standi í sambandi við landssjóð,
ef því yrði svo fyrir komið, að skattur
þessi yrði lagður á eitthvað fleira eða
annað en eingöngu landbúnað, og álít þá
stefnu miklu betri en allt annað, sem komið
hefur fram í þessu máli og mér er kunn-
«gt um. Að skatturinn væri misjafnlega
tár á héruðunum, og ef til vill sum-
staðar enginn, þar sem víst væri, að
eDgar brýr væru byggðar nokkurn tíma,
það væri ekki nema sjálfsögð sanngirni,
og væri að minnsta kosti ekki orsök
til annarar eins óánægju, eins og þessi
fljóthugsaða lagasmíð frá siðasta þingi er
fyrir hlutaðeigendur. — Um það, í hvaða
tilgangi „Þjóðólfs“-greinin í liaust muni
hafa verið skrifuð, skal eg ekkert segja,
og skiptir i rauninni engu. Þó að Þor-
lákur i Fifuhvammi hafi lýst því yfir á
kjörþinginu í fyrra, að hann væri móti
brúatolli, þá var það síður en ekki ástæða
fyrir Árnesinga til að hafna honum, held-
ur þvert á móti, eu þá var ekki um ann-
að en brúartoll að ræða; þetta lagafrumv.
mun alls ekki hafa verið komið í huga hans
þá, því hefði mönnum veiið kunnugt, að svo
væri, þá efast eg um, að hann hefði feng-
ið öll þau atkvæði, sem hann fékk, og þó
Árnesingar yfirhöfuð liafi ávallt borið gott
traust til hans, sem þingmanns, þá efast
eg um, að hann fái nú við næstu kosn-
ingar öll þau atkvæði, sem hann fékk
síðast.
Eg þykist nú hafa leitt rök að þvi, að
einn af þeim þremur vegum. sem „Sveita-
bóndinn“ talar um, að séu sanngjarnir,
þegar um gæzlu á stórbrúm er að ræða,
verði eptir lagafrumvarpinu optuefnda mjög
ósanngjarn, hvað Árnessýslu snertir að
minnsta kosti, og skal eg í sambandi við
það geta þess, að eg þykist liafa skoðað
þetta mál hlutdrægnislaust, því eg á
heima sunnanmegin við Ölfusá og þarf
því opt að brúka brúna á henni.
Árnesingur.
* * *
Vér ætlum nú að lofa ritstj. ísafoldar
að hugga sína sárþjáðu sál með þessum
ofanrituðu línum, enda mun það ærin
hugraun fyrir hann, að Árnesingar skuli
yíirhöfuð ekki hafa jafn einhliða og tak-
markaðar þrákálfaskoðanir, eins og hann
sjálfur liefur, bæði í þessu máli og fleir-
um. Ritstj.
Landsyfirréttardómur í máli Skúla
sýslumanns Thoroddsen var uppkveðinn
18. þ. m., og undiriéttardómurinn ónýttur
að því leyti, að landsyfirrétturinn komst
að þeirri niðurstöðu, að hr. Skúli Thorodd-
sen hefði ekki gert sig sekan í neinu, er
varðaði embættismissi; en undirréttardóm-
arinn hafði dæmt hann frá embættinu
fyrir brot gegn ýmsum greinum hegning-
arlaganna. En fyrir smávegis vanrækslu
eða athugaleysi við einstök atvik, sektaði
yfirrétturinn hr. Thoroddsen um 600 kr. til
landssjóðs og skyldi hann jafnframt greiða
allan af málinu löglega leiðandi kostnað,
þar á meðal hinum skipaða sækjanda við
yfirréttinn, cand. jur. Hannesi Thorsteinson
40 kr., og verjendunum: Páli Einarssyni
málaflutningsmanni (nú sýslumanni í Barða-
strandarsýslu) og Eggert Briem málaflutn-
ingsmanni, 30 kr. liinum fyrnefnda og 10
kr. hinum síðarnefnda.
Ekki er það ósennilegt, að sumir mót-
stöðumenn Skúla Thoroddsen uni þessum
málalokum í yfirrétti allilla, og telji dóra-
inn allt of vægan, en hins vegar mun
allur þorri manna gleðjast yfir því, að
ekki varð meira úr þessu högginu, er svo
hátt var reitt. Sektir, þótt háar séu, eru
lítilsvirði í samanburði við sakamanna-
fangelsi eða embættismissi. Úrslit þessi
sýna Ijóslega, að Skúli Thoroddsen hefur
alls ekki gert sig sekan í sviksamlegri
embættisfærslu, eða í neinu því, er geti
svipt hann heiðri og mannorði, og það er
aðalmergurinn málsins. Það má einnig
hér um bil ganga að því vísu, samkvæmt
þeim ástæðum, er yfirrétturinn liefur byggt
dóminn á, að hæstiréttur herti ekki á
honum, þótt málinu yrði áfrýjað þangað,
sem er mjög óvíst, að gert verði.
Af því að sundurliðun og lýsing máls
þessa fyrir yfirrétti eða dómsástæðurnar
.eru harla eptirtektaverðar og marga mun
fýsa að heyra þær, getur verið, að vér
sjáum oss fært að flytja lesendum blaðs vors
innan skamms dóminn í heild sinni.
Frá setudóiuaramiin í ísfirzku kæru-
málunum, Birni sýslumanni Bjarnarson,
hefur oss verið send til birtingar svo lát-
andi grein:
Herra ritstjóri!
Eg sá í þessari svipan 3. tölubl. blaðs þess, sem
byrjað er að koma ftt hér og „Grettir" nefnist, og
sá í því grein, er snerti mig. Eg bið yður því
að taka þessar iínur, sem eg hripa í mesta flaustri,
í blað yðar.