Þjóðólfur - 29.12.1893, Side 1

Árg. (60 arklr) koatar 4 kr,
Erlendls 5 kr. — Borglst
fyrlr 15. júll.
ÞJOÐOLFUR
DppBögn.bnndin viö kramót,
ögild nema koml til útgef-
anda fyrir 1. október.
Reykjarík, fostudaginn 29. desember 1893.
XLY. árg.
Áriö 1893,
sem nú má kalla um garð gengið, hefur
þá er á allt er litið verið gæða-ár til lands
og sjávar. Yeðurátt var liin bezta frá
nýári um land allt, nema í Þingeyjar- og
Múlasýslum voru allmikil harðindi.
Grasvöxtur var víðasthvar góður og
sumstaðar ágætur, einkum á Suðurlandi,
og nýting hin bezta, en haustið nokkuð
umhleypingasamt.
Aflabrögð voru frábærlega góð þetta
ár við Faxaflóa, og víðasthvar mun hafa
aflazt í meðallagi annarsstaðar á landinu
og sumsstaðar betur.
Verzlunin hefur hins vegar ekki verið
hin ákjósanlegasta og jafnvel öllu lakari
en næstliðið ár. Einkum hefur peninga-
ekla verið alltilfinnanleg landsmönnum, þar
eð fjárverzlunin við Englendinga og Skota
varð engin önnur en sú, að ýms pöntunar-
og kaupfélög sendu sauði til sölu ytra i
umboði Zöllners, eins og að uudanförnu,
og bætti það nokkuð um, því að verðið
var nokkuð hærra en í fyrra, og er því
vonandi, að það hækki betur eptirleiðis,
svo að meira fjör færist í þessa verzlun,
sem getur orðið landinu til mikils hag-
ræðis, ef skynsamlega er að farið.
Um pólitiskar hreyfingar á þessu ári
er lítið að segja. Að vísu hafði alþing
allmörg stórvægileg mál til meðferðar og
réði flestum þeirra heppilega til lykta, en
búast má við, að uppskeran verði rýr, þar
eð hinn málsaðili — stjórnin — mun láta
sig litlu skipta vilja þingsins í þeim
málum, er mestu varða. Geta ber þess,
að á næstliðnu sumri var byrjað að safna
samskotum til háskóla hér á landi, í sömu
andránni, sem þingið samþykkti lög um
stof'uun hans. Hefur þegar safnazt ofur-
lítill sjóður, er eflaust eykst smámsaman
og getur orðið til allmikils stuðnings þessu
málefni gagnvart stjórninni.
Miklar hafa verið hamfarirnar í agent-
um Kanadastjórnar til að teygja fólk héð-
an af landi til Ameríku þetta umliðna ár.
Þeir voru ekki færri en 5, þessir postular,
þá er bezt Iét, og hver „smalaði“ í kapp
við annan, svo að það var ekki furða,
þótt þeir færu ekki alveg tómhentir heim
aptur. Er svo talið, að um 700 manns
alls hafi farið héðan á þessu ári til Vest-
urheims. Allmikiili mótspyrnu mættu sendi-
sveinar þessir hér og hvar og meiri én
endrarnær, eins og við var að búast, með
því að þetta fargan þeirra keyrði nú öld-
ungis úr hófi, og hafa þeir allmjög spillt
sínum málstað með þeim gauragangi.
Það má og með tíðindum telja á þessu
ári, hversu mikil óöld hefur átt sér stað
í einni sýslu landsins — ísafjarðarsýslu —
út af málaferlunum gegn Skúla sýslumanni
Thoroddsen. Munu þess varla dæmi í sögu
vorri síðan á Sturlungaöld, að jafnmikill
ófriður, lieipt og hatur manna á milli hafi
spunnizt út af einu máli. Er alls ekki
séð fyrir endann á þessari óöld enn, og ó-
víst, hversu víðtækar afleiðingarnar geta
orðið.
Með því að „Fréttir frá íslandi41 flytja
almenningi greinilegt ágrip af öllum árs-
fréttunum í einu lagi, virðist óþarft að
skýra ítarlega l'rá þeim í blöðunum.
+
Tómas Hallgrímsson
læknaskólakennari andaðist hér í bænum
á aðfangadag jóla (24. þ. m.) eptir langa
og þunga legu i sullaveiki. Skorti hann
að eins einn dag til að fylla ðl.aldursár,
því að lianu var fæddur á sjálfan jóladag-
inn 1842 að Hólmum í Reyðarfirði. Voru
foreldrar hans: Hallgrímur prófastur Jóns*
Bon (f 1880) einn hinna nafnkennduReykja*
hlíðarsystkina og kona hans Kristrún
(f 1881) Jónsdóttir prests á Grenjaðarstað
Jóussonar. 1858 settist Tómas í Reykja*
Víkurskóla og var útskrifaður þaðau 1864
með 2. einkunn, sigldi skömmu síðar til
háskólans og tók að lesa lækuisfræði, lauk
embættispróíi í þeirri grein sumarið 1872
með 2. betri einkunn (skorti að eins eitt
stig til að ná 1. eink.), fékk veitingu fyrir
héraðslæknisembættinu í Árnes-Rangár-
valla- og Vestur-Skaptafellssýslu 1874 og
hafði aðsetur á Eyrarbakka, en 1876 var
honum veitt kennaraembættið við lækna-
skólann, og flutti hann þá til Rvíkur. Árið
eptir var hann um tíma settur til að gegna
Nr. 60.
læknisstörfum í Árness- og Rangárvalla-
sýslu, og kannaði þá ásamt fleirum eldgosið
í Hekluhraunum veturinn 1878. Síðar
(1881—82) var hann og settur héraðslækn-
ií í 1. lækuishéraði og læknir við sjúkra-
húsið í Reykjavík, meðan dr. Jónassen var
settur landlæknir. Kona Tómasar læknis,
sem lifir mann sinn, er Ásta Júlía dóttir
Guðmundar Thorgrímsen fyrv. verzlunar-
stjóra á Eyrarbakka, og eru 3 börn þeirra
á lífi: einn sonur, nú í lærða skólanum,
og tvær dætur.
Tómas Hallgrímsson var einkar siðprúð-
ur maður, spaklyndur og stiiltur í fram-
göngu, og ávann sér hvervetua hylli og
virðingu. Hann var vel að sér í sinni
mennt og stundaði embætti sitt með hinni
mestu alúð og samvizkusemi. Jafnvel þótt
hann samkvæmt embættisstöðu sinni væri
eigi skyldur að gegna læknisstörfum, leit-
uðu hans samt margir og þáðu af honum
ráð og hjálp, og þótti optast vel gefast.
Hafði liann því á síðari árum allmikla
atvinnu við lækningar hér í bænum og
olii því ekki sízt hin frábæra hugulsemi
hans, nákvæmni og mannúð við hina
veiku. Það eru þvi ekki að eins hinir
nánustu ættingjar og viuir hins látna, er
lengi munu minnast hans með söknuði,
heidur margir aðrir út í frá, er einhver
kynni hafa af honum haft. Yerið getur,
að einhver fjölhæfari eða atkvæðameiri
læknir en hann skipi sæti hans, en trauðla
aunar betri og samvizkusamari maður í
öllum greinum, en hann var.
Safnaðarfundur var haldinn hér í bæn-
um 17. þ. m., aðallega til þess að ræða
um afnám danskrar guðsþjónustu í dóm-
kirkjunni, og hafði sókuarnefudin áður gert
ráðstafanir í því máli. Gengu tillögur
hennar í þá átt, að afnema þessar skyldu-
messur á dönsku, og voru fundarmenn því
samþykkir. Því næst urðu allmiklar um-
ræður um það, hvort lærisveinar lærða
skólan8 hefðu nokkra heimild til að hafa
sérstök sæti í kirkjuuni við kirkjugöngu.
Var Kristján Þorgrímsson kaupmaður máls-
hefjandi og taldi slíkt ólög ein, er sóknar-
fólkið gæti ekki lengur búið undir, og
mundi því ef til vill verða tekið til alvar-