Þjóðólfur - 16.02.1894, Qupperneq 2

34
hláka 2. í jólum, og svo staðviðri milli
jóla og nýárs. Á nýársdag hófst hlákan
aptur og var þýtt nótt og dag fyrstu dag-
ana af janúar. Gerði þá öríst að heita
mátti; upp úr hlákunni gerði stiilingar með
mjög vægu frosti og hélzt það til c. 20.
jan. Síðan hafa verið hríðar með köflum
og talsvert frost, stundum 16—18° E. Við
ís varð vart hér á firðinum á jólaföstunni,
en hann rak aptur til hafs, þegar sunn-
anáttin hófst með sóistöðunum. Þó eru
menn hálfhræddir um, að sá voðagestur
sé eigi alveg skilinn við okkur Norðlend-
inga nú í þetta sinn. Vonandi er, að bænd-
ur hér í sveit séu nokkuð byrgir með hey,
þótt heyskapur yrði ekki meir en í meðal-
lagi í sumar, sökum rigninganna síðara
hluta sumarsins, og þar af leiðandi hey-
skemmda. Jörð hefur hér alltaf verið nóg
og góðí vetur handa útigangspeningi, og vona
bændur, að hann komi ekki til muna á
hey; en verði að taka hross hér í hús og
hey, er mörgum voði búinn, þótt það sé
engan veginn gott afspurnar.
Kaupfélagsshapnum ætla Skagfirðingar
að halda áfram, og liressti það mjög hugi
manna, að féð seldist nú góðum mun bet-
ur en í fyrra. Menn eru þollitlir, þegar
í raunirnar rekur, og vilja margir hætta
við nauðsynja fyrirtæki, þegar allt gengur
ekki upp á hið æskilegasta, en lifna svo
við aptur, þegar betur Iætur. Kaupfélagið
hélt aðalfund sinn í Ási í Hegranesi um
miðjan þennan mánuð. Félagið hafði af-
gangs pöntunum nær 15000 kr., og var
það afhent deildarstjórunum á fundinum, þar
sem deildirnar áttu inni í félaginu, en það
voru ekki nærri allar, því að sumar skuld-
uðu talsvert, og stafaði það af því, að
þær gátu ekki staðið við fjárloforð sín
o: sauðirnir reyndust of léttir. Heyrzt hef-
ur, að fundurinn hafi ákveðið, að leita
samninga við stórkaupmann Muus um kaup
á verzlunarhúsum hans hér á Sauðárkrók,
og væri það óefað ávinningur fyrir kaup-
félagið, ef góð kjör fengist. Eg sagði, að
hugir manna hefðu nú allmjög snúizt í
kaupfélagsáttina í vetur, en þó er það eius
um þessa nýbreytni, sem allar aðrar, að
hún á marga audmælendur, og eru kaup-
menn þar auðvitað fremstir í flokki. Menn
telja kaupfélaginu það einkum til foráttu,
að það drepi niður sauðaraörkuðum, og
getur vel verið eitthvað hæft í því. En
auðvitað væri skemmtilegast að selja sauði
sína hér fyrir peninga og kaupa svo apt-
ur nauðsynjar sínar fyrir peningana. Og
langt virðist mér það muni eiga í land, að
kaupfélag hér í Skagafirði verði að eins
almennum notum og markaðarnir voru,
einkum síðustu áriu, 1889 og 1890 og
veldur því sumpart (og mest) léttleiki fjár-
ins í sumum sveitum og svo hræðsla manna
og óbeit á þessari verzlun, sem í sjálfu
sér er mjög afsakanlegt.
Pólitishar hreyfingar eru hér engar,
það eg veit, um þessar mundir. Það heyr-
ist ekki einu sinni nefnt á nafn, hverja
kjósa skuli á vori komanda. Eg þykist
samt mega telja það vist, að gömlu þing-
mennirnir okkar muni bjóða sig fram, og
þá má alveg ganga að því vísu, að Ól.
Briem verði endurkosinn. Og mér fyrir
mitt leyti finnst vér eigum einnig að end-
urkjósa kand. Jón Jakobsson. Eg sé ekki,
hvar vér eigum völ á betra þiugmannsefni
hér innan héraðs að minnsta kosti. í sam-
bandi við þetta skal eg geta þess, að okk-
ur sumum Skagíirðingum virðist það hafa
verið misráðið af þinginu i sumar að veita
fé til brúargerðar á Austurvötnin, af þeirri
ástæðu, að þar sem brúarstæðið er ákveð-
ið, er fremur lítil umferð yfir Héraðsvötn-
in, sem hverjum manni er auðsætt, þar
sem allar austur og útsveitirnar, að Akra
hreppi undanskildum (en hann getur ekki
notað brúua) reka verzlun í Hofsós — og
á sumarkauptíðinni sutftar þeirra á Kolku-
ós. — Auðvitað var mest þörf á að fá
brú á Héraðsvötnin um miðbik sveitarinn-
ar, þar sem umferðin er svo ákaflega mik-
il. En það tjáir ekki að sakast um orð-
inn hlut, og auðvitað er það ekki mein-
ing mín, að hin fyrirhugaða brú sé alveg
ónauðsynleg, en það hefði verið mikiu
brýnni þörf á brú á aðalvötnunum, og
okkur þykir verst, ef þetta brúartildur
þarna út í Hegranesi skyldi um lengri
tima hindra framgang þess nauðsynjamáls.
Án þess, að eg viiji fara að ympra á
neinni hreppapólitík, þá er það einkenni-
legt við allar þessar brýr, sem Skagfirð-
ingar eru svo frægir fyrir, að þær eru í
austur- og útparti sýslunnar. Við hér í
sveitinni, í þéttbýlinu höfum lítið að segja
af þessum samgöngubótum, siðan Vala-
gilsárbrúin datt úr sögunni, hérna í haust-
rigningunum um árið. Að brúargerð í
Skagafirði er komin í það horf, sem hún
er komin, er sjálfsagt að mestu leyti að
þakka okkar raikla ágætismanni Einari
bónda Guðmundssyni á Hraunum.
Við Skagfirðingar teljum okkur það til
gildis í menningar og framfara-áttina, að
eiga hjá okkur búnaðarskólann á Hólum.
Búfræðingarnir þaðan varpa um þúfunum
í túnunum hjá okkur á sumrin, grafa
skurði o. s. frv., en á veturna fræða þeir
börnin okkar, og þó þeirri fræðslu sé að
mörgu leyti ábótavant, sem eðlilegt er eptir
öllum ástæðum, þá verður að hlíta því í
bráðina. Mest hygg eg þó sé í það
varið fyrir framtíðina, að skólastjórinn
á Hólum sýnir lærisveinum sínum og
öðrum með eigin dæmi, hversu affara-
sælt það sé að fara vel með skepnur sín-
ar og bera velvild til þeirra. Allir, sem
eg hef talað við, ljúka upp einum munni
um, að í því tilliti sé skólabúið sönn fyrir-
mynd, og það er gleðilegt að hugsa til
þess, hvern árangur það muni hafa f'yrir
búskapinn framvegis enda breiðist nú óðum
út sá hugsunarháttur, að það sé synd og tjóa
að fara illa með skepnurnar. Eg tek
þetta fram, af því að mér þykir það svo
merkilegt bæði í hagsmunalegu og sið-
ferðislegu tilliti".
Eyjafirði (Akureyri) 29. jan.: „Tíðin hefur
það sem af er vetrinum verið mjög umhleypinga-
söm, en að öllu Bamanlögðu heldur góð. Jörð opt-
ast verið næg; heybirgðir góðar, svo Eyfirðingar
hafa engu að kvíða, verði vorið ekki því verra.
Dað sem verst er hér er vorzlunin. Yæri pöntun-
arfélag, sem er að flestu leyti mjög gott, ekki hér,
væri hún alveg óþolandi, þvi það virðist eins og
kaupmanna „ideal“ hér sé einokun. Það er ekki
nóg með það, að kaupmenn hér fá viðskiptamenn
sína til að skuldbinda sig til að leggja allt inn hjá
sér, þ. e. verzla eingöngu við sig, þó þeir viti, að
þeir séu skuldugir við aðrar verzlanir, heldur skuld-
binda þeir þá einnig til, að borga 6% í samnings-
rof, ef samningur er rofinn. £>ó gera þetta ekki
nema 2 kaupmenn. En um það koma allir kaup-
menn sér saman, þó samheldnin sé eigi mikil í
öðrum málum, að taka 6% af hverjum eyri, sem út
er látinn í peningum, og þessir 6% eru reiknaðir
af upphæðinni fyrir allt árið, þó öll skuldin sé
borguð rétt á eptir. Peningavandræði eru því hér
almenn, því menn skirrast við að fá peninga upp
á þessa kosti, og ef sparisjóðurinn á Akureyri væri
eigi jafn öflugur, eins og hann er, mundi horfa til
vandræða.
Dorrablót var haldið hér á Akureyri, og nú á
að fara að leika gleðileiki. Yflr höfuð má það segja,
að Eyttrðingar séu einhverjir hinir mestu gleði-
menn og snyrtimenn. Pundafélag það, sem Eyfirð-
ingar hafa stofnað, er mjög skemmtilegt, og fundir
vanalega vel sóttir; eru þar rædd ýms landsmál
og einkum innanhéraðsmál. Dað, sem nú er efst
uppi á teningnum, er að koma á tóvinnuvélum, og
kemur það fyrir sýslunefnd, og má búast við góð-
um undirtektum þar. Tóvinnuvélarnar eiga að
standa á Oddeyri, og er óhætt að fullyrða, að eng-
inn staður er heppilegar valinn en þar. Heilsufar
manna er yfir höfuð gott. Um pólitík er lítið
talað enn“.
Ný bók: Matthías Jochumsson: (Jlil-
cago-för mín 1893. Prentuð á Akureyri.
160 bls. 8. Bók þessi kom hingað suður
nú með pósti fyrir 2 dögum. Hefur höf.
tileinkað hana löndum sínum í Ameríku,