Þjóðólfur - 02.11.1894, Blaðsíða 2

206
stöðu, að þar sem algerlega vantaði lög
frá alþingi í þá átt, þá hefði hún ekkert
vald til að „skikka“ hvalveiðamanninn,
tii að umgirða sína ióð, eða að banna hon-
um, að láta hval reka framvegis út frá veiði-
stöð hans á annara manna lóðir. Þegar
sú varð raunin á, að sýslumaður eða sýslu-
nefnd hafði ekkert vaid í fyrr greindu efni,
hvað gat þá heilbrigðisnefndin gert? Ekk-
ert enda voru gerðir hennar smáar nú
sem optar. Þegar í upphaíi vildi lirepps-
nefnd vor koma samkomulagi á milli alira
hreppsbúa og hvalveiðamannsins Th. Atnlie,
og krafðist þess einungis, að hann tæki
að meiru eða minna leyti þátt í skaðanum,
en þegar ailar sáttatilraunir reyndust á-
rangurslausar, þá var tvennt fyrir hönd-
um, sem var annaðhvort, að sitja þegjandi,
eptir sem áður, undir þessu ánauðaroki,
eða beiðast laga frá voru háttvirta alþingi,
sem friðaði eign vora frá yfirvofaudi eyði-
leggingu framvegis.
Hið síðara var í einu hljóði tekið, bænar-
skrá samin til aiþingis og undirrituð af
hér um bil öllum gjaldendum hreppsins.
Á síðasta kjörfundi ísfirðinga til alþingis-
kosninga, var því næst í heyranda hljóði
skorað á vora háttvirtu þingmenn af hrepps-
nefndaroddvita Súðavíkurhrepps, að bera
þetta hvalleifamál fram á alþingi, sem eitt
aí mestu velferðarmálum héraðs vors. Þann-
ig eru nú tildrög þessa máls (hvort þykir
ljúft eða leitt) og sér hver heilvita maður,
að „örettir“, þar sem hann kennir Skúia
Thoroddsen beinlínis um þetta lagasmíði,
gerir alveg saklausum manni illkvittnisleg-
ar getsakir, en af hvaða rótum þær eru
spunnar skulum vér láta ósagt. Aðferðin
er lúaleg. (Niðurl. næst).
Suður-Þingeyjarsýslu 8. okt.
[Tiðarfar. _ Heyskapur. — Skipstrarul.—Verzlun.—Prestar
og læknar. — Skuldir. — Hvalveiðar].
Þetta sumar hefur verið eitt hið allra
bezta, sem komið hefur í manna minnum.
Að vísu var vorið þurviðrasamt og brunnu
því tún á sumum stöðum, en útengi spratt
víðast vel og sumstaðar ágætlega; nýting
varð framúrskarandi og heyskapur í bezta
Iagi yfirleitt. T. d. skal eg nefna, að í Arn-
arnesi í Kelduhverfi heyaði bóndinn hátt
á 4. hundrað hesta af heyi og hafði hann
auk sín að eins 1 vinnumann og 2 kvenn-
menn. Mestur heyskapur á einni jörð mun
hafa orðið á Möðruvöllum í Hörgárdal:
um 1700 hesta útheys og 600 hesta af
töðu.
Engin veruleg rigning hefur komið á
þessu sumri eða hausti og ekki muna elztu
menn eptir jafn stöðugum hitum og í sum-
ar. Me3tur varð hitinn 1. júlí 20° E. í
skugganum móti hafgolunni út við sjóinn
og uin 40 móti geislanum. Þó hefur hann
verið án efa meiri í framsveitunum. Sil-
ungur ærðist í vötnum, óð upp að löndun-
um og var tekinn, en sumur varð blindur
og drapst. Eigi vita menn dæmi slíks.
Þetta myndi allt þykja þess vert, að
haldið væri á lopti, ef það væri komið frá
Ameríku. — Hvalur var róinn í land að
Bakka á Tjörnesi skömmu fyrir höfuðdag
og er mælt, að málaferli sé í vændum út
af þeim feng. Fiskiskúta norsk strand-
aði á Húsavík nokkru síðar og lék grunur á,
að svo hefði tekizt til með vilja og vit-
und skipstjóra. Einar sýslum, Benedikts-
son hélt próf í málinu, en ekkert sannað-
ist, og var svo skipshöfninni leyfð brott-
för. Dálítið af fiski var í skipi þesSu og
var hann seldur ásamt skipinu við opin-
bert uppboð. Horfðust menn þar að vanda
öndverðum augum og fór allt með geipi-
verði.
Ekki þykir verzlunarlagið sem allra
hagfeldast í sýslunni. Innanlands viðskipti
svo sem engin og kemur það að sumu
leyti tii af því, að sjómenn láta hvern
ugga á blautfi8ks-salthúsin, sem þar geng-
ur,en seljasvo landbændum smákóðin fyrir
hærra verð, heldur en málsfiskurinn er
tekinn á salthúsunum. Síðan taka þeir all-
ar nauðsynjar í búðinni og landvöruna:
smér og tólg með uppsettu verði.
Síðan „Influenzan“ gekk um garð, hafa
margir kvartað um vesöld, sem stafaði af
afleiðingum hennar. Einkanl. hefur kvenn-
fólkinu Iiðið báglega; hjartveiki ogmóður-
sýki kvelur nú flestar konur í staðinn fyr-
ir flugur og sendingar fyrrum. Kaffieyðsla
virðist stöðugt fara vaxandi í Norðurlandi
og er þó kaffið blandað með alls kyns ó-
þverra, svo varla fæst nú lengur drekk-
andi bolli, nema rétt á stóku stað. Held-
ur fer og víunautn í vöxt. Þó sjást ekki
ýkja-opt ölvaðir menn, heldur er það sop-
ið svona jafnt og get eg ekki séð, að slíkt
skaði, nema efnalega.
Prestar eiga náðuga daga hér í sýslu.
En læknarnir síður. Hjá þeim er stöðug-
ur húsfyllir og fá þeir naumast notið svefns
né matar. — Það þykir yngri mönnum
kynlegt, að flestir prestar eru einna fá-
tækustu bændurnir í hreppunum og er það
heldur en eigi takandi til greina, þegar
ræða er um, að fækka þeim dálítið. —
i Ekki finnst sumum gleggri mönnum af-
rek þingsins mikil, og heldur sanna þá
skoðun, að gagnið vegi ekki á móti kostn-
aðinum, sem af aukaþingunum stafar.
Fé var í betra lagi í haust og var
mikil fjársala hér til kaupmanna, auk þess,
sem bændur sendu á eigin ábyrgð í kaup-
félagið.
Líklega er það ekki nákvæmlega rétt,
sem Sæmundur Eyjólfsson segir í skógar
för sinni, um verzlunarslculdir Þingeyinga.
Kaupfélagið, sem hefur 2 hundruð þúsund
króna umsetningu, skuldaði við síðastl.
nýár 5—7 þúsundir fyrir utan fyrirl. vör-
ur, sem bændur tóku eptir nýárið og við
Húsavíkurverzlun voru skuldir mjög litlar
hjá mörgum og alls engar. Sú verzlun
gefur 5% »f skuldlausum reikningi og
keppast því allir við, að kvitta sig við
liana.
Norðmenn hafa sótt í sumar til hvala-
dráps austur í örímseyjarsuud og segjast
sjómenn sjá verulegan þurð á hvalnum.
Hvar skyldi þetta lenda?
Húnavatnssýslu 12. okt.: Heyskap-
ur varð í sumar með betra móti hér um
stöðvar, með því, að bæði var grasvöxtur
víðast góður og nýting hin bezta. Haustið
hefur það sem af er verið rigningasamt. —
Fjársalan hefur verið talsverð hér í sýslu
í haust. Austurhluti sýslunnar er í pönt-
unarfélagi Skagfirðinga, sem skiptir við
Zöllner & Yídalín. Frá því voru seud
nál. 7800 fjár á einu skipi, sem tók það
á Sauðárkróki. Sama skipið er nú nýlega
komið á Borðeyri eptir fé frá verzlunar-
félagi Dalamanna; í þvi er vesturhluti
Húnavatnssýslu, svo að með því skipi fór
og nokkuð af fé liéðan úr sýslu. Hér
keypti einnig Englendingurinn Franz all-
margt fé, tóma sauði, veturgamla og eldri;
verðið á þeim var H a. puudið í kind,
sem vóg 100—115, 12 a. pundið í kind,
sem vóg 120—135, en 13 a. pundið í þeim
sauðum, sem vógu 140 pd. og þar yfir.
Fjármarkaði fyrir Franz þennan héldu þeir
umboðsmaður Benedikt Blöndal og alþing-
ismaður Björn Sigfússou. Yfir höfuð voru
menn ánægðir með þessa sölu, og væri
mikilsvert, ef menn ættu kost á annari
eins fjársölu framvegis. Sláturtaka er og
talsverð á Blönduósi; þar er verð á kjöti
12. 14. 16. 18 og 20 a. pundið eptir þyngd
skrokkanna, mör 20 a., gærur 23 a.
pundið.
Tomböla „liins íslenzka kvennfé-
lags“, er haldin var 27.—29. f. m. til á-
góða fyrir Háskólasjóðinn, var einhver hin