Þjóðólfur - 10.05.1895, Blaðsíða 2

86
trúlegt þeim, sem þekkja staðfestuna í
þýskri pólitik síðan Caprivi fór.
Á Englandi er komið upp sundurlyndi
milli torya og bandamanna þeirra, og er
svo að sjá, sem nú fari að rakna úr fyrir
Roseberry.
Jarðskjálpti mikill varð í Austurríkí
og Ítalíu; bær í Kárnthen, Laibaéh, hrundi
til grunna. Er þar af að segja hið vana-
lega, að hús brotnuðu og menn meiddust
og fengu bana, en þeir sem eptir lifðu eru
öreigar.
Friður milli Kína og Japan er á
kominn. Kínverjar eiga að gjalda stórfé
í herkostnað, Kórea á að fá að ráða sér
sjálf, það þýðir, að Japanar mega ráða þar
því sem þeir vilja. Japanar fá Liao-tanga;
þar er kastalinn Port Arthur, allra virkja
sterkast; ennfremur fá þeir eyna Formosa,
þar eru námur miklar og hafnir góðar; þá
eiga Kínverjar að opna 5 borgir fyrir öll-
um þjóðum, og varast að fæla siðaða menn
frá að taka sér bólfestu og reisa smiðjur
í landinu.
Það sýnir sig enn sem fyr, að Japanar
eiga örugga foringja og harla kæna. Þeir
flýttu sér að semja frið, áður en Evrópu-
þjóðirnar skárust í leikinn, og friðuðu þær
með því að opna þeim verzlun og atvinnu
í Kína. Rússland var orðið æði langeygt
eptir bita þar eystra, en hefur sjálfsagt
ekki haft nóg lið til að skakka leikinn.
Li Hung Sjang samdi um friðinn af hendi
Kínverja. Fyrsta daginn, sem hann var
í Japan, náði einhver hálfringiaður Japan
í hann og rak í hann hníf. Þótti það illa
orðið, þó að ekki væri sárið ólífissár.
Þingvallafundarboð.
Eptir ósk og bendingum margra ágæt-
ustu manna landsins, þar á meðal nokkurra
af blaðstjórum vorum, og almennum vilja
allmargra kjördæma í vestur-, norður- og
austurhluta landsins, þeirra, er oss er kunn-
ugt um nú þegar, Ieyfum vér oss að boða
almennan þjóðfund að Þingvöllum við
Öxará 25. dag júnímánaðar í sumar kom-
andi 1895 um hádegisbil.
Skipun þessa fundar er ætlazt til að
verði með sama hætti og Þingvallafundar-
ins 1888, þannig, að í hverju kjördæmi
séu fyrst haldnir hreppafundir, sem öllum
þeim, sem kosningarrétt hafa, eptir hinum
gildandi kjörskrám, gefist kostur á að sækja,
og að þeir fundir meðal annars, kjósi full-
trúa, einn fyrir hverja 5—10 kjósendur,
er síðan mæti á almennum kjördæmisfundi,
og nefni fulltrúa til þjóðfundarins á Þing-
völlum, einn eða tvo, eins og alþingismenn
eru úr því kjördæmi, er í hlut á.
Aðaltilgangur þessa allsherjarfundar
þjóðarinnar er sá, að hún sýni, að henni
sé full alvara með að halda fram til sig-
urs hálfrar aldar baráttu fyrir sæmd sinni,
þjóðerni, landsréttindum og stjórnfrelsi
út á við, og gagngerðum breytingum
á iögum og landsstjórn inn á við, svo
lifsöfl þjóðarinnar, andleg og líkamleg,
fái þrifizt í akri sjálfstæðrar þjóðmenning-
ar, og að hennar eigin vild.
Verkefni hreppafundanna, kjördæmis-
fundanna og þjóðfundarins er því eitt og
hið sama: einbeitt, þjóðleg eining til fram-
sóknar og fylgis með sjálfstjórnarmálinu
fyrst og fremst, og því næst með hverju
helzt af hinum þýðingarmeiri landsmálum,
sem þjóðin vill leggja kapp á, að fá fram-
gengt, til að hrinda högum sínum og hag-
sæld í betra og viðunanlegra horf.
Vér þykjumst mega treysta því, að
sérhvert kjördæmi landsins, sem nær iigg-
ur fundarstaðnum, verði fúst til að fjöl-
menna fundinn á sagðan hátt, er hin fjar-
lægustu láta ekki margfalt meiri torfærur
og vegalengd sér fyrir brjósti brenna, enda
skorum vér á hvern hugsandi ættjarðar-
vin, að hann láti þetta mál til sín taka,
og leggi sinn skerf fram til þess, að þjóð-
in sýni, að hún sé því vaxin, að lypta
merki þjóðlegrar sjálfsmeðvitundar, ein-
drægnis og staðfestu á hinum fornhelga
stað Þingvelli, svo hátt á þessu ári, sem
er 50 ára afmæli hins endurreista alþingis,
að hinar menntuðu nágrannaþjóðir veiti
frelsisframsókn hennar og iögmætum kröf-
um meira athygli, en að undanförnu, og
hrindi af henni sjálfri ámæli fyrir þjóð-
lega deyfð og þrekleysi, sem er hið
hættulegasta vopn í höndum andstæðinga
hennar.
Héðinshöfða 29. marzmán. 1895.
B. Sveinsson.
Atligr. ritstj. Eins og við er að búast
mun mörgum þykja allkynlegt, að tvenn
Þingvallafundarboð eru nú þegar birt, sitt
með hvorum fundardegi, en ástæðurnar
fyrir þvi eru í stuttu máli þær, að höfuð-
forvígísmaður sjálfstjórnarbaráttu vorrar,
Benedikt sýslumaður Sveinsson, liafði ekki
gætt þess, að ákveða fundardaginn, er
hann gaf ísfirzku þingmönnunum heimild
til að boða fundinn, en hefur svo ekki
eptir á getað sætt sig við 28. júní, er
þeir settu sérstaklega með tilliti til strand-
skipaferðanna.
Þá er oss barst þetta fundarboð frá
Ben. Sv. með „Thyra“ síðast, var hitt
þegar birt, og þótti oss þá óviðfeldið að
gera rugling í málinu með þessu, og birt-
um það því eigi, en þá er B. Sv. ritar
oss nú með síðasta pósti, að tvö fundar-
boð séu komin, og skorar á oss, að birta
sitt, þá var ekki unnt að draga fjöður
yfir þennau tvískinnung, úr því að „ísafold“
hefur þegar birt það hér syðra og ganga
má að því vísu, að það sé komið bæði í
„Austra“ og „Stefui“. Að vísu verður því
ekki neitað, að svona lagaður misgáning-
ur meðal fundarboðendanna er fremur
óheppilegur og veitir mótstöðumönnum
fundarins stundarglaðning, en ei að síður
virðist ekki hundrað í hættunni, þótt menn
búi sig undir, að fundurinn verði haldinn
25. júní, en honum verði svo frestað um
2—3 daga. Það veldur að eins ofurlítilli
bið fyrir fulltrúana og ekki öðru. Að
reiða sig á strandferðaskipið, er hingað á
að koma 26. júní (tveimur dögum fyrir
hinn síðar ákveðna fundardag), getur verið
varhugavert sakir hafíss og annara tálm-
ana, er fyrir kunna að koma, og mun því
í öllu falli vissara, að fulltrúarnir geri ráð
fyrir, að funduriun hefjist 25. júní og hagi
ferðum sínum eptir því, þá er annars er
um svo tæpan tíma að tefla, en auðvitað
fara rnenn þá á mis við hagræði það og
sparnaðarauka, er hafa má af sjóferð, og
verður það einkum óþægilegt fyrir Yest-
firðinga. Það ssm hér skiptir mestu er,
að menn leggist á eitt með að liðka þetta
og sporua við því, að fundurinn farist
algerlega fyrir, eða þá mjög óhönduglega,
sakir þessa formgalla við fundarboðið, enda
er alls eugiu ástæða til þess, aö menn
firrtist við þetta, eða hsetti við að velja
fulltrúa á fundiun, því að í sjálfu sér
skiptir það ekki mjög miklu, hvenær fund-
uriun verður haldinn á tímabilinu 25.—29.
júní. Aðalatriðið er, að fundurinn verði
vel sóttur og þjóðinni til sóma. Það væri
líka alger skömm að því, að láta vind-
þurkaða stjórnarsinna og apturhaldsseggi
fagna því, að fundurinn færist fyrir sakir
þessa lítilsháttar tvíveðrungs í fundarboð-
aninni.
Frá Seyðisíirði er Þjóðólfi ritað 1. þ. m.:
„Hafís er nú hér úti fyrir öllu Austur-
landi; varð fyrst vart við hann hér í byrj-
un f. m., um sama leyti og „Thyra“ var
á ferðinni, og liefur hann síðan verið á
reki fram og aptur og tafið mjog fyrir
kaupskipsferðum og siglingum; þó munu
nú öll þau skip komin hingað, sem von