Þjóðólfur - 27.08.1897, Blaðsíða 3

165
pólitík sína gegnuiu þingið. Það var þó
viðkunnanlegra fyrir þá að falla knéskít
heldur en að veita alveg um koil með inn-
limunar prógrammið sitt, í þessari glímu,
Ær sótt var af svo miklu kappi af þeirra
Bálfu, að „þjóðviljinn“ og „þjóðarósóminn“
tóku höndum sam&n í fyrsta sinni á æfi
sinni, og blésu svo ákaflega í sama her-
lúðuriun, að allir ahorfendu stóðu agudofa,
og hugðu heimsendi kominn vera, því að
slík firn þóttust menn aldrei fyrri séð ué
heyrt hafa.
Hvað segir þjóðin?
Hin eina von Valtýsliðanna er nú fólg-
in í því, að stjórnin (eða réttara sagt kon-
ungurinn) muni leysa upp þingið og boða
til nýrra kosninga að vori, og þá ætla þeir,
að þjóðiu verði svo barnaleg að taka tveim
höndum á móti dauðu tiugnnni, og játa
sig undir ríkieeininguna dönsku, gegu því
að fá að nafuinu til sérstakan ráðgjafa,
sem alls ekki getur heitið sérstakur fyrir
ísland, meðan haun situr í hinu danska
ríkisráði og ber sérmál ísiands þar upp
undir atkvæði embættisbræðra sinna,
döusku ráðgjafanna. Allar þingsáiyktanir
um ólögmæta setu ráðgjafans í ríkisráðinu
og öll mótmæli frá þiugsins hálfu um það
efni eru algerlega þýðingarlaus, samhliða
lögformlegri samþykkt i frumvarpsformi,
er gengur í gagnstæða átt, og heimiiar
þegjandi þessa ólöglegu yenju. SJík sam-
þykkt af löggjafarþingi Islendiuga verður
að teijast og mundi áv»Ut verða talin aí
dönsku stjórninni, sem fullkomiega bind-
andi og endileg staðfesting þess, að ís-
lendingar hefðu játazt undir yfirráð ríkis-
ráðsins óskorað, þrátt fýrir allar yfirlýs-
ingar og áskoranir, er beint væri tii stjórn-
arinnar eptir samþykktina. Þess vegna
verður þing og þjóð að gæta þess vand-
lega. að láta eigi negla sig við Dani fast-
ar en orðið er, að herða eigi 4 ríkisráðs-
hnútnum með bindandi samþykkt, heldur
standa duglega í stigreipinu og láta eigi
blekkjast af einskisverðum íviinunum, er
enga tryggingu veita fyrir hagfelldara
stjórnarfyrirkomulagi, og ails engar íviln-
anir eru í raun réttri, heldur að eins
grímuldœddar tilraunir til að færa
stjórnina út úr landinu yfir til Kaup-
minnahafnar og tryggja innlimun íslands
við ritcishdililina traustum böndum. Og
svo bætist ofan á allt saman, að sá bögg-
ull á að fylgja 8kammrifi, ef íslendingar
verða svo lítillátir að þiggja þcssa mikil-
vægu (!) réttarbót, að þá þykist stjórnin
haía leyst svo liendur sínar, að stjórnar-
bótarmál Islands sé með því tii lykta leitt
fyrir fullt og sllt. Og þótt slík ákvæði
frá stjórnarinnar hálfu geti eigi verið bind-
andi fyrir oss, með því &ð hún hefur ekk-
ert vald til að skipa oss að þegja um
þetta mál og hreyfa því aldrei framar, þá
sýnir þetta samt hið sanna hugarfar stjórn-
arirmar og hvað húu gefur oss fyrirheit
um í framtíðinni, ef vér beygjum oss nú.
Ef hún getur feugið þing og þjóð til að
ganga að þessu Valtýs-boði, sem lands-
höfðingi segir, að stjórninni sé áhugamál,
þá þykist hún hafa komið svo vel ár sinni
fyrir borð með innlimun íslands í ríkis-
heildina, að þá sé ekki framar að tala um
alinnlenda stjórn hér á iandi, hversu lengi
sem íslendingar klifi á því, með því að
þeir hafi einu sinni með löglegri samþykkt
játazt undir ríkiseininguna, og það verði
ekki úr skafið; þeir séu áður íallnir frá
kröfum sínum um innlenda stjórn, með
því að hafa samþykkt ákvæði, er gekk í
þveröfuga átt 0. s. frv. Slík og þvílík svör
eigum vér vís, ef Valtýs-bleðillinn verður
viðurkenndur af þjóðinni, sem heppileg
skóbót á stjórnarskrá vora.
Leysi stjórnin upp alþingi að þessu
sinni, verður hún að bjóða þjóðinni aðgengi-
legri boð en hún gerði fyrir munn Valtýs.
Að öðrum kosti getur hún ekki gert sér
neinar vonir nm, að þjóðin vilji líta við
annari eins afmán, hversu fagurlega sem
málstaður stjórnarinnar verður túlkaðnr af
sumum, og hversu miklar æsingar, sem
hafðar verða í frammi til að telja þjóð-
inni hughvarf og flækja hana í þessu nýja
þorskanetl dönsku stjórnarinnar, er dr.
Valtýr flutti með sjer frá Kaupinhafn og
lagði fyrir þingið.
Skyldi ekki verða uokkuð erfitt að telja
fólki trú um, að þetta Valtýs-brall miði
til þess að færa stjórniaa inn í landið og
tryggju rétt vorn gagnvart Dönum?
f Gunnlaugur E. Briem,
verzlunarstjóri i Hafuarfirði, and&ðist 24.
þ. m. eptir langvinnar og þungar þjáning-
ar af krabbameiui i maganum, að eins
fimmtugur að aldri. Haim var fæddur á
Melgraseyri á Langadalsströnd 18. ágúst
1847, og bjuggu þar þá foreldrar hans
Eggert Gunulaugsson Briem, þáverandi
sýslutnaður í ísafjarðarsýslu, og kona hans
Ingibjörg Eiríksdóttir sýslumanns Sverris-
sonar. Hann var lengi forraðamaður fyr-
ir búi föður síus í Skagaíirði, og fórst
það suilldarlega úr hendi. Fiutti síðau til
Reykjavíkur (1882) og var þar við verzl-
unarstörf nokkur misseri. Var þingmaðnr
Skagfirðinga 1883 og 1885. Tók 1885 við
forstöðu verzlunar P. C. KnudtzoDS & Sön
í Hafnarfirði, og gegndi því vandasama
starfi með stakri e!ju og dugnaði. Hann
var kvæntur danskri konu, Frederikke
Claesen, og eiga þan einn son, Ólaf. —
Gunnl. Briem var stakur ráðdeildar- og
dugnaðarmaður, manna liprastur í um-
gengni og glaðlyndastur, og haíði á sér
almenningsorð fyrir Ijúfmennsku og dánu-
mennsku í hinni v&udasömu og erfiðu
stöðu, er hann átti að gegna, og mun
mörgum þykja skarð hans þar vandfylit.
t Frú Herdís Benedictsen,
ekkja Brynjóifs Bogasonar Benedictsen
kaupmanns í Flatey (f 1870), andaðist hér
í bænum 23. þ. m. á 77. aldursári. Húu
var fædd í Fiatey 22. sept. 1820, og voru
íoreldrar hennar Guðmundur B. Scheving
agent, fyrrum sýslumaður í Barðastrandar-
sýslu (f 1837) og Halidóra Benediktsdótt-
ir frá Staðarfelii Bogasonar í Hrappsey.
Hún giptist 1838, og eignaðist með manni
sínum 14 börn og döu 13 þeirra á barns-
aldri, en ein dóttir(Ingileif) lézt rúmlega
tvítug. Frú Herdís flutti hiugað til Reykja-
víkur eptir lát manns síns, og dvaldi hér
síðan. Hún var merkiskona, höíðingleg
sýnum, hjartagóð, hreinlynd og tápmikil,
ðg hefur reist sér loflega minningu, með
því að gefa mestan hluta eigna sinna, lík-
lega svo tugum þúsuuda skiptir, til kvenna-
skólastofnunar á Vesturlandi.
Kórona Yaltýskuimar —
Pólitiskt gerræði.
Dað er víst íullkomlega eins dæmi í
þingsögunni, að þjóðkjörnir þingmenn hafi
farið eins að ráði sínu, eius og þeir Val-
týsliðar gerðu í neðri deild í gærmorgun.
Svo stóð á, að neðri deild hafði samþykkt
að; senda konungi ávarp, eins og venja
heíur verið, og voru þeir Ben. Sveinssou,
Kl. Jónsson og Guði. Guðmundssou kosnir
til að semja það. Nú með því að Guðl.
var þar einn í miani hluta, gat iiana
ekki við þvi sporuað, að ávarpið væri
samið út frá skoðuu meiri hlutaus i n. d.
Nú voru góð ráð dýr. Minni hlutinn hafði
ekki atkvæðaafl til að hiudra samþykkt
þessa ávarps í deitdiuni, og þess vegna
hugkvæmdist honum það sæmdarbragð(!), að
sprengja íundinn með Ijarveru siuni, því
að ef eigi eru fullir a/» deiidaniíanna
á fundi, er ekki unut, samkvæmt þiugsköp-
um að taka neina löglega ályktun. Þann-