Þjóðólfur - 01.02.1898, Blaðsíða 2

22
Austurríki og Ungverjaland: Róstur
miklar urðu á þinginu í Austurríki í vetur,
lenti í slagsmálum, og brúkuðu menn jafn-
vel hnífa, og tók stjórnin loks það ráð, að
láta IOO Iögregluþjóna ryðja þingið, og var
versti óeirðarseggurinn, Wolfi tekinn fastur.
Ut af þessu varð Badeni ráðaneytisforseti svo
óvinsæll, að hann varð að segja af sér, en í
hans stað kom barón Gautch — FranKen-
thurn. Þrátt fyrir allar þessar róstur tókst þó
á endanum að fá skilmálann milli Austurrík-
is og Ungverjalands framlengdan um eitt ár.
— Þess má geta, að læknir einn í Wien þyk-
ist hafa fundið ráð til þess, að menn geti
ráðið því sjálfir, hvort þeir geti heldur dreng
eða stúlku af sér, og standi það í sambandi við
mataræðið. Ekki hefur hann skýrt nákvæm-
ar frá því enn þá.
RÚSSland: Sendiherranum íParís, Mohr-
enheim, hefur verið vikið frá embætti, en
Urussoff nokkur settur í hans stað. Mohr-
enheim er 73 ára gamall og fluttist til Par:
ísar frá Kaupmannahöfn 1884; honum er mest
þakkað sambandið milli Frakka og Rússa,
og hann kallaður faðir þess.
ítalía: Rudini og ráðaneyti hans sagði
af sér 6. f. m., en hann var beðinn að mynda
nýtt, og tókst það 14. s. m., en valtur er
hann talinn í sessi: — A Sikiley voru 64 ræn-
ingjar teknir fastir í vetur, og var foringi
þeirra ríkur og mikils metinn kaupmaður einn,
riddari af ítölsku krónuorðunni; meðal þess
trantaralýðs voru prestar, dómarar og aðrir
heldri menn, og er það gott dæmi þess, hve
allt gengur á tréfótum þar í landi.
Spánn: Alltaf gengur í sama baslinu
á Kuba, og þó gerir stjórnin allt, sem hún
getur, til þess að koma lagi á. Weyler hers-
höfðingi kom aptur þaðan til Madrid með
miklum gauragangi, en stjórnin hefur ákveð-
ið að hefja lögsókn gegn honum, þrátt fyrir
það, að æzta herstjórnin þóttist ekkert sak-
næmt við hann finna.
I SvÍSS var nýr forseti kosinn 16. f. m.;
hann er úr flokki frjálslyndra manna, og heit-
ir Ruífy.
Astralía: Um 20. nóv. f. á. æddi vest-
anrok mikið yfir norðvesturhluta Victoríu-
fylkis, og flutti óhemju af ryki með sér;
fjöldi bæja eyðilögðust, og varð mannatjón
mikið; að eins í einum smábæ var skaðinn
metinn 900,000 kr. I einni af aðalgötunum
í Melbourne kom upp eldur svo mikill, að
slíks þekkja menn ekki dæmi þar í álfu. Alls
er skaðinn metinn 18 miljónir króna.
Það sorglega slys vildi til hér aðfanga-
dagskveldið síðast, að stud. mag. Þorlákur
Jónsson, frá Gautlöndum drukknaði; líkið
fannst á jóladaginn. Eptir því, sem næst
verður komizt, hefur Þorlákur sál., er var
einn á gangi fram með „Kalkbrænderihófn-
inni“ á Austurbrú, hrasað og dottið út af
hafnarbryggjunni, en hann var ósyndur. —
Hann var jarðsunginn á gamlársdag af séra
Júlíusi Þórðarsyni, sein hér var þá dagana.
Þorlákur sál. var uppeldissonur dr. Gríms
Thomsens. Hann var mjög vel búinn, bæði
að gáfum og mannkostum, og munu allir
þeir, sem nokkur viðskipti höfðu af honum,
sakna hans, en einkum munu vinir hans og
kunningjar harma þar góðan, tryggan og
vandaðan dreng. Hann var á 28. aldursári
(f. 21. ágúst 1870), en útskrifaður úr skóla
1889 með I. einkunn.
Viðauki. Nýjustu fregnir eptir ensk-
um blöðum frá 16--20. f. m., herm'a viðsjár
allmiklar í Asíu út af því, að Englendingar
ætluðu að lána Kína 12 miljónir pd. sterl.
með 4°/o vöxtum í 50 ár, svo að Kínverjar
gætu greitt Japönum herkostnaðinn, er þeir
áttu að greiða samkvæmt friðarskilmálunum.
Sem skilyrði fyrir veitingu lánsins kröfðust
Englendingar jafnframt, að Kfnverjar opnuðu
fyrir þeim 3 verzlunarhafnir, að Birmajárn-
brautin yrði lengd gegn um Yunam, og að
Kínverjar skuldbindi sig til, að láta enga
aðra þjóð, ná fótfestu neinstaðar í Bláárdaln-
um. Þessa skilmála vildu Rússar og Þjóð-
verjar eigi samþykkja en Japansmenn fylgja
Englendingum. Var sagt, að Þjóðverjar
hefðu þegar tekið eina höfn þar eystra, og
að Rússar létu einnig ófriðlega. Hvað úr
þessu verður er ekki unnt að segja, en fyr
eða síðar verður líklega austræna málið, og
öll sú flækja, það tundurefni, sem spreng-
ir samkomulag stórveldanna, og er þá von
hrikalegra aðfara og stórra tíðinda.
Póstskipið ,Laura‘ kom hingað í
fyrra dag. Með því kom Tryggvi Gunnars-
son, bankastjóri, Einar Helgason jarðyrkju-
fræðingur, og þýzkur kaupmaður, Rumohr,
frá Hamborg, viðskiptamaður Björns kaupm.
Kristjánssonar.
Dr. jur. Hans Krticzka, fríherra
von Jaden, er hingað kom næstliðið sumar
og lesendur Þjóðólfs munu kannast við, hélt
fyrirlestur um ísland (og Færeyjar) í vísinda-
mannafélaginu í Vínarborg 20. des. f. á,
Skýrði hann þar frá ferð sinni og dvölinni
hér, förinni til Geysis og Gullfoss, er hann
nefnir Niagara Islands, enn fremur frá för
sinni til Krísuvíkurnámanna, þjóðminningar-
deginum 2. ágúst o. fl. Jafnframt hafði hann
til sýnis ýmsa íslenzka muni, sýnishorn ai
íslenzkum búningum o. s. frv , til skýringar
ræðu sinni og þótti áheyrendunum mikils
vert um það. Dr. Jaden fór mjög lofsamleg-
um orðum um landsmerin, og kvað þá yfirleitt
vel menntaða og mjög siðprúða, einkum íbúa
höfuðstaðarins, er enn væru óspilltir af hin-
um miður hollu áhrifum stórþjóðamenningar-
innar. Ljúka austurrísk blöð lofsorði áfyrir-
lesturinn, er bæði hafi verið mjög fróðlegur
og áheyrilegur.
Aðra fregn um dr. Jaden, er mörgum
mun eigi þykja ón>erkari, hefur Þjóðólfur að
flytja að þessu sinni og hún er sú, að snemma
í des. f. á. brá hann sér til Kaupmannahafn-
ar og trúlofaðist þar ungfrú Ástu Pétursson,
dóttur Péturs Péturssonar bæjargjaldkera hér
í bænum og frú Önnu Vigfúsdóttur (sýslu-
manns Thorarensen). Hún sigldi héðan til
Hafnar næstl. sumar, en áður höfðu þau
kynnzt hér í Reykjavík, er hann var hér.
Er þetta hið eina dæmi þess, að austurrísk-
ur eða þýzkur aðalsmaður hafi fastnað sér
íslenzka stúlku. Fyrir hönd kunningja dr.
Jadens hér í bænum leyfir Þjóðólfur sér að
flytja honum og unnustu hans einlægar ham-
ingjuóskir. Hann hefur líklega sízt grunað,
að skemmtiferð hans hingað til lands mundi
verða svo þýðingarmikil fyrir hann, sem raun
hefur á orðið.
Þingrof heyrist nú ekki nefnt á nafn.
Er því útséð um, að nokkurt aukaþing verði
að sumri, svo að þar hafa illa brugðizt vonir
Valtýs og Isafoldar, sem stóð á því fastara
en fótunum I haust, að eigi væri loku slcot-
ið fyrir aukaþing að sumri. En eigi er ó-
hugsandi, að stjórnin leysi upp þingið og
boði til nýrra kosninga í vor, en þá kemur
þingið ekki saman fyr en 1899.
Frá Höfn er skrifað 14. f. m.
„Valtýr er hér nú alveg pólitiskt dauð-
ur maður, hvað sem verður á íslandi. Em.
bættismennirnir í íslenzka ráðaneytinu eru
honum og harðlega mótfallnir. Eg held að
eiginlega fylgi nú honum enginn, tveir voru
þeir upphaflega, G. F., og G. E. Bogi Melstcð
hefur á prjónunum flugrit móti Valtý. Oct-
avius Hansen mufí Vera að hugsa um að gera
fyrirspurn til Rumps í landsþinginu, hverju
það sæti, að hann hafi farið að semja hér
við ómerkilegan mann og ganga fram hjá
landshöfðingja".
Embættaveiting. Vopnafjarðar-
lœknishérað er veitt settum lækni Jóni Jóns-
syni (frá Hjarðarholti).
Læknalögunum frá síðasta alþingi
hefur venð synjað staðfestingar af stjórninni,
aðallega sakir hinnar litlu niðurfærslu á ept-
launum lækna (sem enn hafa ekki fast em-
bætti), er þetta frumvarp fór fram á. Hún
rættist því furðanlega fljótt spá vor í 3. tbl.
Þjóðólfs, að þessi niðurfærsla mundi verða
þyrnir í augum stjórnarinnar, og frumvarpinu
til falls. Það má segja um hana, að ekki
bregður mær vana sínum. Hún stendur jafn-
an heiðarlega á verði fyrir embættismenn
okkar í framtíðinni, blessunin sú arna. Ekki
vantar það. Um landssjóð er henni minna
annt. Hvað landshöfðingi hefur lagt til mál-
anna vita menn ekki, fyr en það birtist í
Stjórnartíðindunum. — Eins og vænta mátti,
hefur stjórnin einnig enn einu sinni synjað hinu
almenna eptirlaunafrumvarpi staðfestingar.
Það er svo sem hver silkihúfan upp af ann-
ari þeim megin.
Verzlun P. C. Knudtzon í Hafn-
arfirði hefur stórkaupmaður Friðrik Fischer
keypt, með öllum útistandandi skuldum
hennar. Verzlun Knudtzons í Reykjavík og
Keflavík hafði áður verið steypt saman við
Hafnarfjarðarverzlunina.
Umhverfis landið.
Ferðasöguágtiþ eptir .S J.T)
Kl. 12 á hádegi 4. ágúst i8g6 slst til Vestu,
þar sem hún brunaði inn á Reykjavíkurhöfn, og
virtist mér skipið all snoturt tilsýndar. Með
fyrsta bátnum, er í land kom, frétti eg, að skipið
ætti að fara kl. 4—7 e. m, Tók eg því plögg
mín saman hið bráðasta og var kominn á skip
kl. 4. Kl. 7V2 fór Vesta útaf höfninni; 15 farþeg-
ar höfðu tekið sér far með skipinu, sumir til Aust-
fjarða og aðrir til norðurhafnanna, en 2 lögðu á
T) Höf. er beðinn afsökunar á, að þetta ágrip
hefur beðið nokkuð lengi byrjar hjá útg. blaðsins.
En frásögnin hefur eigi misst gildi sitt við það,
því að hún sýnir jafnan það sem hún á að sýna,
að greindir og eptirtektasamir alþýðumenn hafa
fullt eins næma tilfinningu fyrir fegurð náttúr-
unnar, og því sem fyrir augun ber, eins og marg-
ir hinna svokölluðu menntamanna.
Ritstj.
*