Þjóðólfur - 30.01.1903, Blaðsíða 3

Þjóðólfur - 30.01.1903, Blaðsíða 3
19 Lodinn Svartur Lodinn: Svartur: Lodinn: Svartur: Lodinn: Svartur Lodinn \ Svartur: Lodinn: Svartur Loðinn: Svartur Loðinn: Svartur Loðinn Svattur: Loðinn Svartur Loðinn Svartur Loðinn spyrða saman og gera þá tor- tryggilega í augum almennings. (nýr saman lófunum): Vel mælt bróðir sæll! En „svaviter in modo, fortiter in re“. (tekur latneska orðabók úr bóka- skápnum og flettir upp): Já, kollega, sva-svaviter! Eg vildi sagt hafa, það verður að gera það með gætni og still- ingu. Mannfjandinn ,dánumað- urinn' hefur t. d. enn sem kom- ið er töluvert traust, og er ekki kunnur að því, að vera höfðingja- sleikja, hvað sem öðru líður. Þessvegna hef eg nú um hríð látið hann liggja milli hluta að mestu leyti. Viturlega mælt, kollega! En hvað segirðu þá um hina tvo? Spyrðum þá saman, það gengur í Isfirðinginn, ef eg þekki rétt, þeir trúa því, þegar við segjum 1)að báðir, eins og Jónsbókar- estri. Þú kannt á þeim lagið og lætur þá hafa hitann í haldinu. Sú var tíðin að eg kunni á þeim tökin; en vestursýslan gerist nú flekkótt. (stendur upp og segir í ákafri geðshræringu): Rægja, rægja, meðan maður.......... getur komið því við!.......... En hvað á að gera við Rang- æinga? Kenna þeim að sjá svo sóma sinn, að þeir kjósi „monsjör Hlut- aðeiganda". (varpar öndinni mæðilegaj: Þá tekur nú ekki betra við, þar sem Árnessýsla er! Þú mátt ekki hlaupa þar á þig, eins og stundum hefur hent þig. Þú hefttr þegar talað helzt til mikið um auglýsingarnar og mýl- inguna. Alþýða manna á Islandi trúir því alls ekki, að nokkur maður kaupi mýlingu sjálfs síns ærnu verði. Svo vitlaus er hún ekki, lagsmaður, þú verður að slá út í aðra sálma. (vandræðalega): Hvað skal þá tína til, vinur minn? Nú skýtzt skýrum. En eg sé eitt ráð. Við skulum láta Land- varnarpeyjana draga belg yfir höfuð „Þjóðólfsmanninum". Þeir eru svo hvort sem er liðsmenn vorir. Þeir eru ungir og sókn- harðir, og alþýða manna heldur að þeir skrifi af einskærri föður- landsást og þjóðrækni. (ktmandi): Eg hélt þú ætlaðir að segja af fáfræði og „trölla“ást. (byrstur): Fussum, svei, Svartur! „Þetta má hugsa, en ekki segja;“ sktlurðu það? Það fer ekki lengra, þó eg segi það við þig 1 spaugi. Eg skal þegja, steinþegja um hvatir þeirra. (blíðlegar): Mundu mig um eitt! Vertu ekki of persónuleg- ur. ,Som man raaber i Skoven, faar man Svar'. Það er líka. hægt að fá höggstað á okkur. (kesknislega): Þú munt eiga við kaupfélagið ísfirzka og skipti sumra við erlenda stórkaupmenn. (kaldranalega): Friður sé með framliðnum. En gamla prent- smiðjan er ekki heldur gleymd, þó hún sé gleypt. (fölur): Hættum öllum ertingum, bróðir sæll! Styddu mig vel, eg þarf á góðri liðveizlu að halda. (stendur upp búinn til brottferð- ar): Eg skal taka undir og syngja útfararsálm allra okkar fjand- manna. (Fer). Kári. Pingmennsku-horfur landshöfðingja hjá Rangæingum hafa vakið allmikla ókyrð í valtýska málgagn- inu, svo að það hleypur í Þjóðólf og virð- ist saka hann tim, að hann hafi aflað lands- höfðingja svo mikils fylgis hjá Rangæing- um, að hann sé hárviss um kosningu þar (hann hefur fengið eða mun fá um 250 áskorana-undirskriptir þaðan). Því er nú svo háttað, eins og mörgum mun kunn- ugt, að Þjóðólfur hefur þar engan hlut að átt. Rangæingar hafa algerlega tekið það upp hjá sjálfum sér, svo að ísafold verð- ur að beinast að þeim og skamma þá fyrir tiltækið. Þjóðólfur lætur sig það mál engu skipta. Og hann tekur það ekkert til sín, þótt ísafold sé að sletta halanum til höfundar þess (Snorra), sem fyrir skömmu hefur ritað tvær greinar hér í blaðið um árásir séra Sigurðar í Vigur og Skúla Thoroddsen á landshöfðingja. Sá höf. er einfær um að hnekkja bulli Isa- foldar um það efni, ef honum þykir það þess vert. Hvað segir hann Skúli minn? Heyrzt hefur úr ýmsum áttum, að nóg væri kornið af illindum og ófögrum get- sökum í íslenzku blöðin, en svo er eigi að sjá, að þeim muni linna fyrst um sinn. Sumum óeirðaröndum er svo varið, að þeir vilja draga áhuga manna frá mál- efninu sjálfu, fegra sinn málstað, en sverta hinna, sem á móti eru. Um sannindi og röksemdir hugsa þeir minna og því er lík- ast, sem þeir geti varla á sér setið að segja allt, sem þeim dettur í hug. — Þegar eg las „Þjóðviljann" seinasta, varð eg öldung- is forviða, er eg sá Skúla vera að verja atkvæðafeng sinn við síðustu alþingiskosn- ingar, og fara staðlausum orðum um suma þá, er voru eigi af hans sauðahúsi, Þjóðv. úir og grúir af þessu moði og er það auma andlega fæðan, er hann hefur lesendum sínum að bjóða. Mun það nær sanni, að fá blöð séu þynnri að efni eða ófegurri að máli. Getur verið, að lesendurnir virði Skúla þa.ð til vorkunnar, því að sumir — jafnvel vinir hans — þykjast farnir að sjá, að blaðið hans sé að veslast upp eða jafn- vel að sofna með öllu, enda er eigi ólík- legt, að dagar þess séu bráðum taldir, 1 sumum tölublöðum lítið annað en neðan- málsgreinar, sendibréf og auglýsingar og mun það fáum skemintun eða nytsöm fræði að lesa. Það er Ktið betra en þeg- ar Þjóðv. var að veiða það feitasta upp úr Sköfnungi sællar minningar og Isafold síðan að gæða lesendum sínum á molun- um ! Því verður eigi á móti borið, að flest- um hinum beztu mönnum í Aðalvik svíð- ur það mjög sárt, að Skúli eða smali hans P(étur) Bjarnason skyldi fá nokkurn þar til að kjósa þá fóstbræður (Skúla og Vig- urklerkinn) til þings, en hitt virðum vér að vettugi, þótt hnútum hendi hann í bræði sinni að þeim, er eigi vildu af slíku vita. Dylgjurnar um kosningaróður skóla- stjórans í Reykjavík eru svo hlægilegar, að eigi þurfa mótmæli; en illa ferst Skúla að verja vin sinn Pétur móti Kristjáni bónda í Neðri-Miðvík. Þeir, sem þekkja það mál vel og þá menn báða, munu varla vera Skúla sammála. Getur verið, að all- erfitt sé að fá sannleikann í ljós, en líklegt er, að það takist þó, áður en langt um Kður. Sjálfur segir Skúli þó, að hann muni aldrei koma upp að eilífu!!. Hvort Skúli er hróðugur yfir þvf, læt eg ósagt, en ekki munu þau orð hans rætast. Ef af Kkum mætti dæma, eru þær víst eins veigamiklar með Kristjáni. Hann er val- inkunnur bóndi hér vestur, en um hinn skal þess að eins getið, að þegar hann kom til Aðalvíkur í atkvæðasmölun, þótti sumum sér slfk óvirðing gerr, að þeir snerust til fulls móti Skúla. Hvernig Skúli vill skýra, að Kristján bóndi hafi þurft að óttast lausamennskulögin og af því kosið mótkyra*) Skúla, skil eg eigi, þar sem nefndur bóndi heldur engan lausa- mann, hvorki löglegan né ólöglegan. Um stjórnmálastefnu Skúla á seinni ár- um, mætti margt segja, en bezt er að láta það bíða. Sagan mun dæma þá stefnu á sínum tíma og þeim „regindómi" verður hann, sem fleiri, að sæta. Hvernig sem hann fellur, hyggjum vér, Aðalvíkingarnir, að Skúli vor sé tnisvitur mjög. Fyrrum barðist hann með Benedikt Sveinssyni og lézt vilja fylgja einkunnarorðum Jóns Sig- urðssonar: „ Aldrei að vikja". Það líkaði oss vel. Nú upp á sfðkastið hefur hann barizt með Valtý og ráðið til undanhalds. *) En ekki orðskrípið „mótkandídat", sem blöðin hafa flutt lesendum sinum. Orðin mótkyri og meðkyri eru rétt mynduð (af kjósa) og þægileg í ræðu og riti. Höf. Það hefur oss miður fallið, og fáir munu þeir vfst verða í Aðalvík, er veita honum fylgi sitt við næstu kosningar. Aðalvíkingur. Ófriðar- og illindafáninn er nú dreginn upp í stangartopp í val- týska málgagninu Isafold, sem nú er tek- in að gjamma upp á gamla vísu. Mælt að »miðstjórn« valtýska flokksins hafi leyst af henni munnkörfuna um næstl. helgi, og sent hana norður á Akureyri með pósti. Þess vegna ver málgagnið nú 7^/3 dálki (!) í sama tölublaði undirgömlu fúlyrðakássuna og rógburðardelluna gegn Þjóðólfi. ________________ Lögreglan í höfuðstaðnum, Eg var á gangi hér um kveldið (laugard. 3. þ. m.) og kom niður að bæjarbryggju. Mörg botnvörpuskip lágu á höfninni og virt- ust sum vera að því komin, að létta akkerum. Fremst á bryggjunni stóðu nokkrir Eng- lendingar, sem vildu komast „um borð", en vantaði bát. Ofar á bryggjunni var mikil þröng af Reykvíkingum, sem jafnan hafa mesta yndi af, að þyrpast á eptir útlending- um og horfa á þá. í hópnum var maður sá, er Þorvaldur heitir, lögregluþjónn; veitti eg honum einkum athygli, af því að það er sjaldgæft, að sjá hann úti um þetta leyti dags (eptir kl. 10 e. m.), þegar útlendingar eru í landi. Var hann framarlega í hópn- um og Friðrik vaktari við hlið hans, — og sýndist mér líklegast, að þeir hefðu rekið Englendingana fram á bryggjuna, til þess að þeir færu út I skip. En nú var enginn báturinn og gekk því skipstjóri, stór maður og þreklegur og mjög feitur, upp bryggjuoa þeim megin, sem Þorvaldur stóð, og virtist ætla upp í bæinn, en Þorv. ræðst þá á móti og varnar honum uppgöngu og skipar á ís- lenzku: „Farðu nið’reftir". — Hélt eg þá fyrst, að maður þessi væri íslenzkur, en varð forviða, þegar eg heyrði að það var Eng- lendingur, sem lögregluþjónninn ávarpaði þannig. Hann svaraði Þorv. á ensku og segir: „I am not going to wait for that boat you are going to give me; you sha’nt think I am a monkey; I will go and fetch me a boat from mr. Jensen“. („Eg er ekki að bíða eptir bát frá yður; eg er enginn api; eg ætla að fara og fá bát hjá mr. Jensen“). Eina orðið, sem Þorv. henti á lopti var þetta „monkey", því að einhver þeirra, er við voru sýndi ensku kunnáttu sína með því að kalla upp: „Hann segir, að hannséapi". Hratt hann þá skipstjóra frá sér og ógnaði honum með stafnum ( hvert sinn, sem hann reyndi að komast upp bryggjuna. Reikaði skip- stjóri dálítið til og kom eitthvað við Þor- vald, enda var farið að síga í hann, en þá er Þorv. fljótur til að segja, að hann leggi liendur á sig og skipar mönnum að taka hann. Þar voru nokkrir menn, sem víst þykir gaman að sjá, þegar einhver er „sett- ur inn“ og réðust á manninn, sem átti sér einskis ills von og drösluðu honum, með því að hálfdraga hann og hálfbera upp á götuna. Þá komu fleiri til hjálpar(I) varð þá talsvert stímabrak og skipstjóra kastað niður. í þeim svifum braut hann staf Þor- valds, þegar hann hélt honum niðri með stafnum. Lá skipstjóri nú þarna í götunni og eptir langa mæðu og mjög illa meðferð, tókst að koma honum í járn, en Þorv., sem þóttist ekki öruggur að hafa hanrt 1 sínum járnum, lét nokkra hjálpa sér til að setja hann ( önnur járn, og lágu þeir þar ofan á honum, þar sem hann lá á grúfu á freðinni jörðinni; var hann síðan látinn (kastað) upp í kerru á mjög ruddalegan hátt, og hann keyrður upp ( tugthús. — Eins og áður er tekið fram, var maðurinn mjög feitur og þungur, og getur maður því ekki hugsað sér harðneskjulegri aðferð en þá, að kasta honum í kerruna uppi í lopt, og láta hann þannig Iiggja, með öllum s(n- um þunga, hossast ofan á sínum tvíjárnuðu höndum, og þar af leiðandi verða talsvert marinn undan járnunum, og þrátt fyrir hans stöðugu beiðni um, að reisa sig upp, sem hann með öllu móti og öllum talshætti reyndi til að gera sig skiljanlegan, og þar á meðal með þeim einfaldasta sem er: „Take me upright", og sem einhver skildi og þýddi fyrir Þorvaldi, en Þorv. sinnti því ekkert, og hélt ferð sinni áfram setn ekkert væri athugavert. — Nokkru seinna fékk eg að vita, að þessi maður hét hr. Forester, og hvað vera mesti „gentlemaður" ( alla staði, og kvað hann hafa gefið marga fiskifarma, bæði til eins og ann- ars hér 1 bæ. En þó hann hefði gefið mik- ið meira hér í bæinn, þá er ekki þar með sagt, að það ætti að hlífa honum, ef hann hefði brotið einhverja siðferðisreglu. Nei, það er langt frá þvf, en að hann skuli vera settur inn fyrir það,. að Þorv. skilur ekki ensku, og egnir því máske og æsir kendan mann, í stað þess, hefði hann getað talað við hann (eins og t. d. Sigurður), er enginn efi á því, að hann hefði getað fengið þá með góðu til þess, að fara um borð, og þá hefði ekkert orðið úr neinu. En er það ekki hörmulegt, að (naðurinn skuli vera sett- ur inn og sektaður um 18 kr., fyrir það, að sá lögregluþjónninn er þar viðstaddur, er ekki skilur ensku og illa dönsku. Nei! slíkt má ekki eiga sér stað, það er ekkisómifyr- ir R.vík.bæ, að láta þetta spyrjast til útlanda, að þeirra aðallögregluþj. sé svona þunnur í roðinu. Þessvegna vil eg mælast til, að hin nýja bæjarstjórn vildi taka mál þetta til fhugunar og annaðhvort launa kennara(IH) til þess að kenna Þorv. ensku, og jafnvel að kenna honum að fleyta sér ( dönsku, eða þá að setja færari mann í stað hans, svo slíkt hneyksli komi ekki fyrir framar, sem þetta. — Að síðustu vil eg víkja orðum mínum til Þorv. og biðja hann fyrir, að láta mig aldr- ei sjá né frétta, að hann handleiki meðbræð- ur sína eins og eg hef séð hann gera, og bið eg hann að breyta svo við aðra, eins og hann vill að aðrir breyti við sig. — Með þeirri ósk og von til guðs, að hann gefi Þorv. styrk til þess, að batna heldur en versna með aldrinum, enda eg þessar línur. Reykjavík í janúar 1903. Jósep Bl'óndal. ísafold sleikip út um báðum megin yfir ósannindum frá Ein- ari Benediktssyni, sem rekin hafa verið aptur 1 Þjóðólfi, og E. B. hefur ekki get- að hnekkt í flogriti sínu. Þar hljóp held- ur en ekki á snærið fyrir Isu gömlu! Þetta verður víst ekki í fyrsta skipti, sem hún vitnar í sannleiksorð »landvarnar- mannanna* nýju, sem nú eru settir á tignartrón hjá Isafold. Hún er svo lykt- næm, að hún hefur fundið, að þar var ætivon fyrir hana. En það er samt ekk- ert hætt við, að hún kroppi augun úr sjálfboðaliði sínu fyrir það fvrsta. Nú fer það náttúrlega ótæpt að vitna um sannleiksást(l) og sálargöfgi(l) Isafoldar, og þá er keðjan komin, hringurinn lokaður og bandalagið innsiglað með kossi. Skoð- um til, þar fékk þó Isutetur einu sinni kærkomna sleikju í farðakirnuna slna. Próf. Fj'rri hluta lögfræðisprófs við háskólann hafa tekið Halldór Júlíusson og Tómas Skúlason báðir með 1. eink. Um þjóðernl íslendinga er Jón Jónsson sagnfræðingur tekinn að halda alþýðufyrirlestra, samkvæmt skilyrðum, er þingið 1901 setti fyrir styrk- veitingu til hans. Fyrirlestrar þesslr munu eiga að vera 10 alls, og var hinn fyrsti þeirra haldinn á sunnudaginn var. Þótti öllum Jóni segjast mjög vel og áheyrilega og Ktur út fyrir, að fyrirlestrar þessir verði einkar fræðandi og skemmtilegir fyrir al- menning og jafnframt þýðingarmiklir í sögulegu tilliti. Mun höf. ætla sér meðal annars að sýna fram á, hve mikil áhrif íslenzkt þjóðerni hafi fengið vestan um haf, frá Keltum, en því efni hefur hingað til verið lítill eða enginn gaumur gefinn. Hér er því um nýja, sjálfstæða sögulega rannsókn að ræða, er varpa mun nýju ljósi á ýmislegt fcþjóðerniseinkennum vorum. Pöstskipið ,Laura‘ kom 26. þ. m. Með henni komu fáir farþegar: Garðar Gíslason verzlunarum- boðsmaður frá Leith, frk. María Bachmann, frk. Anna Ásrnundsdóttir, tvær nunnur til Landakotsspítalans og danskur mannvirkja- fræðingur. »Laura« fór snöggvast til Stykkishólms 27. þ. m. Skipstrand. Hinn 21. þ. m. strandaði enskt botn- vörpuskip við Landeyjasand. Komust 9 skipverjar nauðulega lífs af, en 2 drukkn- uðu. Skip þetta hafði kveldið áðurlegið í ofsaroki úti undir Vestmannaeyjum (við svonefnt »Eiði«) en hefur slitnað upp um nóttina og rekið á land við Markar- fljótsósa. Gufuskipið ,lsafold‘ kom hér inn á höfnina 23. þ. m. mjög laskað. Var nýlagt af stað héðan frá Reykjavík, en hreppti voðaveður fyrir Reykjanesi, svo að allt lauslegt, sem var á þiljum uppi, sópaðist burtu ásamt stjórn- pallinum, en annar stýrimaðurinn lærbrotn- aði. Var þvl enginn annar kostur en að halda aptur til Reykjavíkur.

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.