Þjóðólfur - 14.02.1908, Blaðsíða 3

Þ T ÖÐOLFUR.
2 7
Utan úr heimi.
Konungsmorðið í I*ortúgal
var framið á einni aðalgötunni í Lissa-
bon laugardagskveldið i. þ. m. Frásögn-
um blaðanna ber ekki öldungis saman í
einstökum atriðum, en skýrsla blaðsins
„Edinborg Evening News“ 4. þ. m. eptir
sjónarvotti að þessu hryðjuverki mun vera
einna réttust. Samkvæmt henni óku kon-
ungshjónin og báðir synir þeirra í opnum
vagni eptir götunni, en allmikill manntjöldi
stóð til beggja hliða. Allt í einu hljóp grann-
vaxinn, svartskeggjaður maður fram úr
hópnum í veg fyrir vagninn, miðaði skamm-
byssu á konung og skaut. Konungur tók
um hálsinn og hné niður á vinstri hliðina.
Allt varð í uppnámi og var skotið á vagn-
inn úr ýmsum áttum. Ökumaðurinn keyrði
hestana áfram sem mest mátti og sneri
inn í aðra götu. Sá fólkið drottninguna þá
standa upprétta f vagninum, og hratt hún
burtu einum morðingjanum, sem hékk utan
í vagninum. Undir eins og fyrsta skotið
reið af stóðu prinzarnir upp og skutu af
skammbyssum sínum á morðingjana, er
Þyrptust kringum vagninn, er lögreglan
reyndi að verja. I sama bili og vagninn
sneri við skaut lágur maður og fölleitur
tveimur skotum á krónprinzinn úr skamm-
byssu, er hann hafði leynt undir kápu
sinni, og féll krónprinzinn þá niður f vagn-
inn, en morðinginn skautzt bak við súlu eina
og skaut aptur, í þetta skípti á drottning-
una, er enn stóð uppi í vagninum, en hitti
hana ekki, og á Manúel prinz, er særðist
á handleggnum. Hefði morðingja þessum
líklega tekizt að skjóta þau bæði til bana,
ef hermaður einn hefði ekki verið svo
hugrakkur að ráðast á hann og þrífa um
kverkar hans. Annar maður kom honum
til hjálpar, en morðinginn gat enn hleypt
af tveimur skotum og sært þá báða. En
þá var hann skotinn af lögregluþjóni. Á
meðan dró konungsvagninn undan á fleygi-
ferð og jafnan stóð drottningin upprétt
sem skjöldur fyrir son sinn. Dáðust allir
að kjark hennar og hugrekki. Manníjöld-
inn flýði í allar áttir með angistarópi undan
þessum ógnum. Lögreglan skaut til bana
þrjá af morðingjunum. Var einn þeirra af
spönsku kyni, annar fyrverandi verzlunar-
bókhaldari, en síðar biaðstjóri og eigandi
fréttaskrifstofu. — Mælt er, að margir auð-
ugir menn hafi verið riðnir við samsærið,
og hafa sumir fiúið til Spánar, þar á meðal
einn fyrverandi portúgískur ráðgjafi. Hug-
myndin hafði verið í fyrstu, að koma á
fót lýðveldi án blóðsúthellinga, en ger-
rseðistiltektir Franco’s upp á slðkastið höfðu
espað menn svo, að fyrirætlunin var nú
su, að myrða bæði konungshjónin og báða
syni þeirra. Hinn ungi konungur fékk
undir eins skipað nýtt ráðaneyti og virðist
nú vera kyrt f landinu. En svo er að sjá,
sem Franco sé enn kyr heima, eða var
það 5. þ. m. Hann hafði meira að segja
lýst þvf yfir á ráðstefnu daginn eptir morð
konungs, að hann treysti sér til að friða
landið, ef hann fengi að gera 300 menn
útlæga, en með því að hann mundi naum-
ast geta fengið fulla heimild til þess, væri
hann reiðubúinn til að leggja niður öll
völd og fara af landi burt. Hann er vitan-
lega ekki f nýja ráðaneytinu. — Útför
konungs og sonar hans átti að fara fram
8- þ. m. Drottningunni og Manúel konungi
bárust samhryggðarskeyti hvaðanæfa að.
Holger Draehmann,
er andaðist f Hornbæk á Norður-Sjá-
landi 14. f. m., var brenndur í Kaupmanna-
höfn, en askan látin í skrautlega krukku
og flutt til Jótlandsskaga, nyrzta oddans,
er „Grenen" kallast, og sett þar niður í
sandhól 26. f. m. samkvæmt þvf, sem
Drachmann hafði óskað í lifandi lífi. Verður
hóll sá kallaður „Drachmannshaugur". Við-
höfn mikil og margháttuð við athöfn þessa
alla, frá því lík Drachmanns var flutt frá
Hornbæk og til sjálfrar útfararinnar á Skag-
anum. Frá Hornbæk til Helsingjaeyrar
fylgdi t. d. stórkostleg blysför lfkvagninum
seint um kveld, og hafði það verið áhrifa-
mikil sjón.
„Sterling“
kom hingað 11. þ. m. snemma morguns.
Farþegar: Björn Kristjánsson kaupmaður,
Magnús Blöndahl trésmíðameistari, Böðvar
Kristjánsson cand. mag., Jón Ófeigsson
cand. mag., Þorsteinn Þorsteinsson cand.
polit., Jóhannes Lárusson trésmiður, Svein-
björn Sveinsson kaupm. Patreksfirði, Sveinn
Einarsson kaupmaður frá Raufarhöfn, S0-
rensen verzlunarm. (Rvík), Garðar Gísla-
son verzlunarumboðsmaður frá Leith. Frá
Vestmannaeyjum kom Magnús Jónsson
sýslumaður.
Smj örsala.
Konsul G. Davidsen símaði hingað 8.
þ. m.: „Smjörverð ágætt. Fast verð og
lítur svo út, sem eptirspurn muni fara vax-
andi. Sem stendur nnindi íslenzkt smjör
líklega seljast á 114 sh. (102 kr.), hver 90
®, að kostnaði frádregnum".
Húskólaiiróf.
Fyrri hluta læknaprófs við Kaupmanna-
hafnarháskóla hefur Pétur Bogason tekið
með 2. einkunn.
F’yrri hluta lögfræðisprófs hafa tekið
Lárus Fjeldsted með 2. og Júlíus Havsteen
með 1. einkunn.
Drukknun.
Á sunnudaginn var (9. þ. m.) drukknuðu
4 menn í Hvítá í Borgarfirði, allir frá
Hvanneyri, tveir lærisveinar frá skólanum:
Páll Guttormsson (prests Vigfússonar)
frá Stöð í Stöðvarfirði, 18 ára gamall
og Sigurbergur Arngrímsson úr
Hornafirði og 2 vinnustúlkur: Sigríður
Benjamínsdóttir og Soffía Sig-
urðardóttir. [Eptir einkasímskeyti til
Þjóðólfs].
Króssar.
Sigfús Bjarnarson konsúll á Issfirði er
oröinn riddari af sænsku Vasaorðunni,
segir „Vestri", og Matthías Þórðarson skip-
stjóri orðinn dannebrogsmaður að tilhlutun
flotamálaráðaneytisins danska, segir „Lög-
rétta".
Fregnbréf úr sveitinni.
Sudur-Múlasýslii (Geithellnahreppi) 2,jan.
Gleðilegt nýár, Þjóðólfur minn!
Af þvl eg veit, að þú ert lesinn vfða
hér um sýsluna sem annarstaðar á land-
inu, en mjög fáir sem senda þér línu, og
má þó ekki minna vera, en við látum þig
vita, hvernig okkur líður hér. V e t u r i n n
síðastliðni var hér einhver hlnn harðasti,
sem komið hefur í nokkur ár, snjóaði
mikið á jólaföstu og setti í glergadd, sem
tók þó upp milli þorra og þrettánda.
Þar eptir sífelldir umhleypingar, 3—4
veðrin á sama sólarhring. Vorið sfðan
mjög kalt, svo trost var hér opt á nóttu
til 10. júní. Bjuggust víst margir við, að
sjá hafís þá og þegar, en hann kom aldrei,
sem betur fór, Grasspretta var með
minnsta móti, svo munaði z/3—^/2 af
túnum, en það bætti úr, að nýting á
lieyi var ágæt, því alltaf voru þurkar og
stillur; samt munu menn hafa eytt
miklu af lömbum og kúm í haust, en það
sem nú er af vetri, hefur heldur mátt
heita vortíð en vetrar, og bætir það mikið
úr heyskortinum. Dúntekja var hjá
varpeigendum í góðu meðallagi, og dún-
pundið 12 kr. í haust. Talsverður flskur
kom hér í sumar. en var fremur smár.
Fjártaka var hér engin á lifandi fé,
en mörgu lógað og lagt inn hjá kaup-
i mönnum, kjötverð var 17—19, 20—23 a.
; pd., gærur 0,45 a., mör 0,25 a. Allur
j kornmatur í háu verði, t. d. rúgmjöl 23
| kr., rúg 20 kr. o. s. frv.
Búnaðarfélag er hér, og talsvert
unnið að jarðabótum, túnasléttum og
i girðingum. Sömuleiðis eru flestir búnir
að koma upp allgóðum íveruhúsum járn-
i vörðum á þaki, og þeir sem betur geta,
! járnklæða veggina með. Þó hefur Ólafur
læknir Thorlacius gert langmest, bæði að
jarðabótum og húsabyggingum, og mega
sveitungar hans, sem eiga jörðina, þakka
fyrir, að hafa annan eins fyrirmyndar-
I mann að landseta, enda á Búlandsnes
það skilið, að þar búi framfaramaður, því
jörðin er góð.
’ Engir nafnkenndir dáið. S 1 y s f a r i r
engar síðan 11.—12. marz sl. (f. á.) að
j Gísli bóndi Þorvarðsson 1 Papey lagði úr
landi kl. um kveldið í Ijótu útliti og
slæmum sjó; komst samt út að Papey,
hleypti þar upp manni og sendi hann
heim að fá sér fólk til að setja bátinn í
naust, þvf allar fjörur voru fullar af klaka
eptir norðangaddana dagana áður, en
sjálfur ætlaði hann að róa bátnum inn í
höfnina, með dreng um fermingu, Páli
Einarssyni uppfóstursyni sínum, en þegar
gerði snjóél og bráðhvessti á sunnan, svo
þeir gátu ekki náð 1 höfnina, og hvergi
náð landi 1 Papey. Þeiv sáu ljós og heyrðu
fólkið kalla, sem ætlaði að setja bátinn
með þeim, en stormur og straumur dreif
þá frá eynni; segir þá Páll, að sér ætli
að verða illt, og líður út af með það
sama, en Gísli hlúði síðan að honum sem
föng voru á, því hann hélt að liðið hefði
yfir hann, en hann gat ekki fundið neitt
llfsmark með honum eptir það. Síðan
hrakti bátinn fyrir straumi og veðri, þar
til kl. 4 eptir miðnætti, gegnum boða og
sker inn undir Hamarstjörð. Allan þann
tíma var krapastormrigning. Síðan slot-
aði sunnanveðrinu fáar mínútur, en þá
bráðhvessti á norðan, svo rauk yfir bátinn,
en það veður stóð ekki nema rúma 2
kl.tíma; síðan hvessti á suðvestan með
degi, og þá loksins birti í lopti. Náði
Gísli svo landi í Papey kl. 3 e. h., þá
búinn að hrekjast 1 21 kl.tíma fáklæddur
og holdvotur. Allir, sem þekkja sjóleið-
ina milli Papeyjar og lands, geta ímynd-
að sér, hvernig sú nótt hefur verið. Eng-
um datt í hug í Papey, að Gísli sæist
aptur lifandi.
Mislingar fluttust hlngað í haust
sunnan yflr Lónsheiði; þá var ekki hægt
að varast, en læknir hér gerði sem í hans
valdi stóð, að veikin ekki kæmist hér í
land af »Hólum«, og tókst það. Veikin
hefur verið væg, en þó tínt flesta upp,
sem ekki höfðu fengið hana áður.
Eptirmæli.
Hinn 25. febrúar f. á. andaðist að For-
sæludal í Vatnsdal í Húnavatnssýslu Sig-
ríður Hjáhnarsdóttir yfirsetukona. Var hún
svo merk kona, að skylt er að hennar sé
getið.
Hún var fædd í Bólu í Blönduhlíð 1833,
og voru foreldrar hennar hið nafnkunna
þjóðskáld Bólu-Hjálmar og kona hans Guð-
ný Ólafsdóttir, alsystir séra Ólafs stúdents.
Dvaldi Sigríður hjá foreldrum sínum um 9
ár, og síðan 7 ár hjá föður sínum, að móð-
ur sinni látinni. Þaðan fór hún 16 ára í
vist að Sólheimum í Húnavatnssýslu og
eptir 4 ár að Svínavatni. Þar giptist hún
22 ára gömul Lárusi Erlendssyni frá Sól-
heimum, og lifðu þau saman í hjónabandi
51 ár, og biuggu lengst í Holtastaðakoti 23
ár, en fluttu þaðan í húsmennsku á Blöndu-
ós og voru þar 9 ár, en síðar fluttu þau til
Jóns sonar þeirra, og dó Sigríður þar eins
og áður er sagt, eptir 3 ár, en Lárus maður
hennar lifir enn.
Sigríður sál. var hin merkasta kona. Hún
var ágæt móðir og lét sér mjög annt um
börn sín, bæði ung og eldri. Hún var
vitur kona og fróð um margt, þótt hún
hefði ekki átt kost á að afla sér eins fjöl-
breytilegrar þekkingar og henni hefði verið
samboðið. Las hún mikið á efri árum, og
ávallt raunar, en hafði tíðum lítið tækifæri
til slíks. Hún var lengi yfirsetukona og lét
það starf vel, þótt hún hefði ekki tii þess
lært. Munu margar konur minnast hennar
með virðing og hlýjum huga, enda hafði
hún sérstakt lag á að gleðja sjúklinga og
alla, sem daprir voru í lund með viturleg-
um samræðum og glöðu viðmóti. — Þó var
hún hreinlynd mjög og sagði hverjum manni
sannleikann, þótt beiskur væri, Hún var
trygglynd kona og vinföst og einkar ráð-
holl þeim, sem hún taldi vini sína, og veit
eg þetta að eigin reynd. Hún var einkar
fríð kona og bauð af sér hinn bezta þokka.
Ávallt voru þau hjón fremur fátæk, en kom-
ust þó af fyrir sig og voru ávallt gestrisin
og örlát og samtaka í því, enda er Lárus
maður hennar fágætlega drenglyndur maður
og góðgjarn. Þau hjón áttu 10 börn, og
dóu 3 þeirra í æsku og 1 fullorðið í Ame-
ríku, en 6 eru á lffi uppkomin, og er eitt
þeirra Hjálmar Lárusson tréskurðarmaður í
Reykjavík. Sigríðar sál. mun lengi og vel
minnzt verða af þeirn mönnum, sem kynnt-
ust henni og meta kunnu mannkosti hennar.
Arni Átnason.
Veð urskýrsluágrip.
Vikuna 8. til ?4. febrúar 1908.
Febr. Rv. Bl. Ak. Gr. Sf. Þh.
8. -5- 2,7 "4" 4,9 -4 5,4 -4io,6 4- 5,0 -4- 0,4
9- 4- 0,8 -í- 8,0 -4- 8,0 -4 9,5 -7-10,0 4- 4,0
IO. + 1.9 -4- 0,5 + L3 4- 2,6 + 3,0 + 6,5
II. 0,0 -4- 1,0 0,0 -4 6,5 4- 1,8 + 7,6
12. -4- 2,8 •I- 5,5 -4 3,0 4- 7,9 4- 1,3 + 5,6
13- + 5.o -)- ^,0 -4 4,o 4- 2,5 4- 0,9 + 5,7
14- + t.ð + °,3 -4 0,5 -4- 2,8 + 4,9 -j- 6,0
Stjórnvalda-birtingar.
Bæjarfógetinn í Rvík kallar með 6 mán-
aða fyrirvara frá 23. jan. eptir skuldakröfum
í dánarbúi Ólafs prests Ólafssonar, með
6 mánaða fyrirvara frá 6. þ. m. í dánarbúi
Páls Vídalíns í Reykjavík, með 12 mánaða
fyrirvara frá 13. þ. m. í þrotabúi Árna
bakara Jónssonar í Rvík, og 6 mán. frá s.
d. í þrotabúi Friðriks Eggertssonar klæð-
skera.
Sýslumaðurinn í Skagafjarðarsýslu kallar
með 6 mánaða fyrirvara frá 6. þ. m. eptir
skuldakröfum i dánarbúi Jónasar Jónssonar
í Syðri-Hofdölum.
Stjórn Landsbankans augl. glatað banka-
vaxtabréf Litra C nr. 20, 2. fl. með 12 mán-
aða fyrirvara frá 23. f. m.
Stjórnarráðið auglýsir innköllun gömlu
Landsbankaseðlanna til ógildingar frá 1.
febr. 1909.
Nauðungaruppboð auglýsir bæjarfógetinn
í Rvík á húseign 40 B við Njálsgötu 24. þ.
m., 300 ferálna lóð við Klapparst. og Hverf-
isgötu 13. marz, húseign Unu Gíslad. við
Garðastræti 9. marz og Gíslaholt við Vest-
urgötu með lóð 9. marz, hálf húseignin 24
Laugaveg 21. marz.
Penlngabudda liefur týnzt á mið-
vikudaginn milli Isafoldarprentsmiðju og Is-
landsbanka, með nokkru af peningum o. fl.
Skilist á afgreiðslu Þjóðólfs.
Viðurnefni.
Það auglýsist hér með, að Jón Jónsson, er
búið hefur á Heiði í Heiðardal { Göngu-
skörðum í Skagafjarðarsýslu síðastliðin 20
ár, tekur sér viðurnefnið Heiðdal.
Kvenúr í kassa, með karlmannsfesti,
týndist frá Aðalstræti 14 og að Vesturgötu
45. Finnandi skili til Einars kaupm. Árna-
sonar.
Lainb, mark: stýft, standfj. fr. h., blað-
stýft apt., lögg fr. v., er í óskilum á Leirá.
XJr hefur fundizt á Vesturgötu. Réttur
eigandi getur vitjað þess á Vesturgötu 35
gegn fundarlaunum.