Þjóðólfur - 23.07.1909, Blaðsíða 3

ÞJOÐOLFUR
I 2 I
flestra skynbærra dómi, verið aðalafl og
vernd Islenzku þjóðarinnar um margar
aldir, og haldið henni uppi, huggað hana,
hjálpað henni og komið henni sem sér-
stakri sjálfstæðri þjóð fram á þennan dag,
gegnum allt aldanna stríðið, sem hefur
verið, eins og flestir vita, harla margt og
strangt. Og þessi íslenzkan mun og verða
framvegis aðalkrapturinn og sigurinn fyrir
einstaklingana og þjóðina í allri lífsbarátt-
unni fyrir frelsi og farsæld.
Þetta veit og finnur og skilur Ung-
mennafélagið, og gerir því trúarbrögð
sfn að undirstöðumáli allra annara mál-
efna sinna og eflingu þeirra að einu aðal-
verkefni sínu.
En það fer ekki hátt með þetta fremur
en annað hjartans mál, og sýnir það frem-
ur í verki en orði. — En það er frjáls-
lynt og umburðarlynt í trúarefnum, enda
þótt það þoli ekki léttúð eða fyrirlitn-
ingu í þeim dularfullu og háleitu efnum.
Og þar leitar það líka sannleikans, rétt-
lætisins og kærleikans eigi síður en í öðr-
um efnum, og reynir að komast til hins
réttasta skilnings. Og þar finnur það
líka þann sannleika, það réttlæti og þann
kærleika, sem allt annað má mælast og
miðast við, og hlýtur að vera takmark alls
og allra: lfkamleg og andleg heilbrigði,
stundleg og eilíf velfarnan. Og þessi trú-
arbrögð okkar, kristna trúin, Krists trú-
in, meo sínu innra og ytra siðferði, verð-
ur og þeim kraptur og sigur í allri bar-
áttunni fram að takmarkinu.
Þannig er nú, og þannig fer það að,
þetta ungmennafélag, sem fyrir mér vak-
ir og sem verður elskað og virt og bless-
að af samtíð og framtíð, og nær tilgangi
sfnum og takmarki.
Og eitthvað Ifkt þessu eiga og þurfa
öll ungmennafélög að vera, ef þau hugsa
til að ná tilgangi slnum, en þó allra
helzt ungmennafélög í íslenzkri sveit.
Eitthvað þessu líkt verður þú llka að
vera og gera, kæra ungmennafélag okk-
ar, þú, sem heitir og vilt vera landvörn
sveitar þinnar.
Þér félagar eruð margir kær og góð
fermingarbörn mín; og meðal hinna eldri
yðar tel eg suma með beztu vinum mínum.
— Eg veit og hef reynt, að í yður öll-
um býr margt og mikið gott og gæfu-
vænlegt, og að þér eflaust hafið einlæg-
an vilja til góðs eins. En um suma yð-
ar veit eg, að brennheit þrá býr f brjósti
þeim eptir að keppa réttilega og komast
að takmarki félags yðar. — Þér getið því
þessvegna nærri, að eg ann yður og vil
yður vel og óska yður góðs eins, einsog
aðrir vinir yðar, sem horfa til yðar með
heilögum vonum og heitum og hreinum
óskum. Og þér getið því nærri, að sér-
hver vonbrigði um yður muni vera sár
þeim, sem yður unna.
Én sárt verður það líka fyrir yður
sjálfa, ef yðar eigin góðu vonir og óskir
um félagsskap yðar bregðast, ef þér fyr
eða síðar sjáið og verðið að kannast við,
að félagsskapur yðar sé eða verði allt
annað og lakara, en vera átti og þér
vilduð. — En eg held, eg tel víst, að
þessi sáru vonbrigði verði aldrei, ef þér
verðið og vinnið á líkan hátt og eg hef
nú lýst.
Og eitt er eg alveg viss um, og vil
taka það sterklega fram, að þér eig-
ið. þér þurfið, þér verðið að byrja á
sjálfum yður og á heimilum
y ð a r, að fullkomna sjálfa yður og þau,
og farsæla, efla búsæld og alla blessun
hver á sínu heimili, og veita hver öðr-
um hvöt og hjálp til þess. Og ef yður
tekst þetta, þá er líka hitt komið, næst-
um af sjálfu sér, að öll sveitin uppbygg-
ist og hefst upp til hagsældar og hvers
kyns frama og manndóms. Og þá getur
og gerir hvert heimili og sveitin öll, að
verka uppbyggjandi og upplyptandi út frá
sér í allar áttir.'J
Góðir vinir, sem viljið og ætlið að
reisa við, efla og útbreiða allt íslenzkt,
gott, göfugt og gagnlegt, og yfir höfuð
innleiða styðja og verja allt heillaríkt og
fagurt, hvaðan sem það kemur og hvar
sem er, en varna og verjast öllu illu, öllu
einskisverðu, öllu auðvirðilegu, öllu ljótu
og ógiptusamlegu, hvort sem það er ís-
lenzkt eða danskt eða enskt eða hvaðan
sem það er — eg segi yður satt og eg
veit að þér sjáið og trúið.
Ekkert er íslenzkara en fslenzkt heim-
ili upp í íslenzkri sveit, ekkert jarðneskt
er betra en þar að lifa og búa við bless-
aða búsæld og búskaparprýði, íslenzkar
dyggðir og íslenzka ánægju, og ekkert
heldur gagnlegra jafnt inn á við og út
á við fyrir sveitina og sveitungana, og
landið allt og þjóðina.
Þetta er m í n hjartans sannfæring og
hjartanleg ósk um, að einnig þér lítið
eins á. — Mig langar innilega til, að þú,
kæra félag, verðir fyrirmyndarfélag, sem á
mætti benda til eptirbreytni, sannnefnd
landvörn í öllum skilningi fyrir þessa
feðra- og mæðrasveit þína, og víðar og
vlðar um landið, og að þú verðir elskað
og virt og blessað af samtíð og framtíð,
elskað og virt og blessað af foreldrum og
húsbændum, og yfir höfuð öllum, sem
kynnast þér og þú nær til. Og eg veit,
að einnig þig langar nú innilega til hins
sama, og ætlar þér með góðum vilja og
guðshjálp að verða þetta allt.
Svo enda eg með því að óska og biðja
með þér, að guð staðfesti með þér þennan
góða ásetning, styrki þennan góða vilja
og gefi honum sigur, þann sigur, að þú
verðir fyrirmyndar-ungmennafélag, elskað
og virt og blessað af samtlð og framtíð.
€rlenð símskeyti
til Pjóðólfs.
Kaupmannahöfn 17. júli.
Nýr kanzlari.
Bethmann-Hollweg innanríkisráðgjafi er
orðinn kanzlari Þýzkalands.
Uppreist í Teheran.
I Teheran (í Persíu) er uppreist. Keis-
arinn (Shahinn) hefur flúið á náðir rúss-
neska sendiherrans.
Landvarnarmál Dana.
Christensen er ósveigjanlegur. Nefndin
f landvarnarmálinu er fimmklofin og ráða-
laus.
21. júli.
Clemenceau fallinn.
Flotamálaþref hefur steypt Clemencau
(forsætisráðherra Frakka) skyndilega. —
[Hann hefur verið yfirráðgjafi síðan 23.
okt. 1906).
Ófriður í Marokkó.
Kabýlar í Marokkó berja á Spánverjum.
Frá Grikkjum.
Ráðaneytisskipti á Grikklandi. Rhallys
tekinn víð stjórninni.
Frá Persum.
Krónprinz Persa tekur þar við ríkis-
stjórn eptir föður sinn.
*
* *
Theobald v. Bethmann-Hollweg, sem nú
er orðinn ríkiskanzlari Þýzkalands, er
rúmlega fimmtugur maður (fæddur 29.
sept. 1856). Hann var 1899—1905 yfir-
president í Brandenborgarfylki, varð inn-
anrlkisráðgjafi 1905, en sleppti því em-
bætti 1907 og varð innanríkisritari og
varaforseti ráðaneytisins, en sú staða geng-
ur næst kanzlarastöðunni, enda tók hann
nú við af Búlow fursta, er gegnt hafði
þessu vandasama og virðulega embætti
nærfeilt 9 ár (frái7. okt. 1900) enda orð-
inn fullsaddur á því.
Eins og sést af síðasta skeytinu
hefur Persakeisari (Shahinn), Muhamed
Ali Mirza, orðið að leggja niður völdin
vegna uppreisnar í landinu, er verið hef-
ur að magnast síðan hann tók við völd-
um fyrir rúmum 2 árum eptir föður sinn,
Muzaffer-ed-Din (•}• 9. jan. 1907). Erhann
að eins 37 ára gamall, en elzti sonur
hans, Hussein AIi Mirza, er að
eins 14 ára gamall, svo að hann er vit-
anlega ekki stjórnandi nema að nafninu
til, en völdin að lfkindum mest í hönd-
um Rússa, er lengi hafa verið að keppa
við Englendinga um yfirráðin þar í landi.
Getur því orðið ófriðartundur milli þess-
ara stórvelda út úr vandkvæðunum 1 Persíu,
V19 skiptar áðan autur
samkvæmt nýju fjárlögunum er settur
Bjarni Jónsson alþingismaður frá Vogi,
fyrst um sinn frá 1. ágúst næstk., með
því að fjárveiting handa fulltrúa þessum
var tekin upp í fjáraukalög 1908 og 1909.
Mun Bjarni eiga að hafa aðalaðsetur sitt
í Hamborg. Auk hans sóttu um sýslan
þessa: Gunnar Einarsson kaupmaður,
Einar Markússon umboðsmaður og Páll
Stefánsson umboðssali.
Lögreglustjóri
á Siglufirði í sumar er skipaður Krist-
án Linnet yfirréttarmálfærslumaður.
Grænlandsfar
danskt, er nefnist »Alabama« hefur legið
hér á höfninni nokkra daga. Það er segl-
skip lítið með mótor, og lagði at stað
frá Kauph.höfn 20. f. m. áleiðis til Græn-
lands til að leita uppi leifar, er finnast
kynnu eptir Mylius-Erichsen á austur-
strönd Grænlands norðarlega. Formaður
fararinnar er Einar Mikkelsen, og
með honum 6 ungir menn, allir danskir:
Aagaard, Jörgensen, Laub, Hans Olsen,
Georg Poulsen og Unger. Skipið kom
við í Færeyjum og átti að taka þar græn-
lenzka sleðahunda, en er þar kom, voru
þeir flestir dauðir úr hundafári, en suma
varð að skjóta. Þess vegna verður skipið
að koma við í byggð á Grænlandi, til að
ná sér í hunda, og við það lengist leiðin.
Frá Grænlandsbyggðinni heldur Alabama
svo til Dýrafjarðar og svo norður fyrir
ísland og þaðan vestur að Grænlands-
strönd, svo framarlega sem hundar fást,
en fáist þeir ekki, verður að halda heim
við svo búið.
Sildarmatsmenn.
Sfldarmatsmaður á Akureyri er skipað-
ur Jón Bergsveinsson skipstjóri í Hafnar-
firði, en á Siglufirði Jakob Björnsson
kaupmaður á Svalbarðseyri.
Langferðamenn
hér í bænum um þessar mundir eru
Arni Arnason umboðsmaður í Höfða-
hólum, Finnur Jónsson prófessor og Gísli
ísleifsson sýslumaður Húnvetninga.
Danski ferðamannahópurinn
fór héðan heimleiðis með »Sterling« í
gærkveldi. Þeir úr honum, er fóru til
Geysis og Gullfoss, höfðu optast hreppt
bezta veður og kvað hafa látið vel yfir
ferðinni.
Guðmundur Hannesson
héraðslæknir fór til útlanda með »Ster-
ling« í gærkveldi. Ætlar að verða 1—2
mánuði í burtu.
,,Ziethen“,
þýzkt skólaskip, kom hingað í morgun.
Stykkishólmsbrygfljan
var vfgð 18. þ. m. og er hún allmikið
mannvirki. Hafði landsjóður veitt 5,000
kr. styrk og 10,000 kr. lán til þessa fyr-
irtækis, en bryggjan verður eign kaup-
staðarins. — Guðm. sýsluraaður Eggerz
hélt vígsluræðuna.
125
og með honum hollenzki Sam og Tom Owen, sem áttu að aðstoða hann. Hann
var ber niður að mitti, var 1 hvítum léreptsbuxum og með hvíta silkisokka og
skó á fótunum. Hann var girtur gulu belti, og um hnén hafði hann bundið
ofurlitlum, mjóum borðum samlitum, og blöktu endarnir fyrir vindinum. Hann
hafði háan, hvítan hatt f hendinni, og um leið og hann hljóp eptir brautinni,
sem haldið var opinni inn að leiksviðinu, kastaði hann hattinum í háa lopt,
svo að hann lenti fyrir innan girðinguna. Síðan henti hann sér í tveim stökk-
um yfir ytri og innri hringlínuna og staðnæmdist á miðju leiksviðinu og kross-
lagði handleggina.
Sir Lothian Hume hafði hvað eptir annað verið að lfta á úrið sitt og var
sýnilega órótt innanbrjósts, en nú stakk hann því aptur f vasann sigri hrósandi.
»Tíminn er útrunninnU kallaði hann upp. »Þér hafið tapað«.
»Tíminn er ekki útrunninn ennþá«, sagði Craven.
»Eg á enn eptir fimm mínútur«, sagði frændi minn og skimaði með ör-
væntingarsvip 1 kringum sig.
»Ekki nema þrjár, Tregellis«.
Nú fór töluverður kurr að gera vart við sig í hópnum. »Það eru saman-
tekin ráð. »Þetta eru svik!« var kallað upp.
»Tvær mínútur, Tregellis«.
»Hvar er hnefleikamaðurinn yðar, sir Charles? Hvar er maðurinn, sem
við höfum verið að veðja um ?« var nú hrópað úr öllum áttum og hvaðanæfa
blasti við okkur gremjusvipurinn á andlitum áhorfendanna.
»Ein mínúta eptir, Tregellis. Mér þykir það leitt, en eg neyðist víst til
þess að lýsa því yfir, að þér hafið orðið undir«.
Allt f einu kom ið á mannfjöldann; það kvað við óp, og gömlum, svört-
um hatti var hent upp í loptið og féll hann niður fyrir innan marklínuna.
»Sem eg lifandi, er okkur borgið !« hrópaði Belcher upp yfir sig.
»Eg býst við, að þetta muni vera minn maður«, sagði frændi minn of-
boð rólega.
»Of seint!« hrópaði sir Lothian.
»Nei«, svaraði leikdómarinn. »Það voru ennþá 20 sekúndur eptir. Við-
ureignin getur nú byrjað*.