Þjóðólfur - 08.10.1909, Blaðsíða 3

Þjóðólfur - 08.10.1909, Blaðsíða 3
► JOÐOLFUR. 167 Norskur konsúll er v«ntanlegur hingað til Reykjavíkur innan skamms. Hann heitir Thjodolf fÞjóðólfur) Klingenberg og hefur áður verið vísi-konsúll í sænska konsúl- atinu í New-York. Hinum fyrri konsúl O. Olavsen kaupmanni, er haft hefur þessa stöðu launalausa, hefur verið veitt lausn í náð frá henni 10. f. m. ▲lþlnglstíOIndln. Umræður neðri deildar voru fullprent- aðar (í »Gutenberg«) um næstl. helgi. Þær urðu 125 arkir alls, og þvi nokkru lengri en áður hefur verið, vegna þess, hve þingið stóð lengi ytir. Umræður í efri deild og saraeinuðu þingi verða lík- lega fullprentaðar í lok þ. m., og munu verða um 65—70 arkir. Þeim kafla fylgir svo efnisyfirlit yfir öll þingtíðindin. MoiOursmerki. Hinn 17. f. m. var mag. Karl Kiichler kennari í Varel í Oldenburg á Þýzkalandi sæmdur riddarakrossi dannebrogsorðunnar, •g hefur margur átt þá viðurkenningu sfður skilið. Hafnkimnur landi vestaiafs. Taflkappinn Magnús Smith. í »Heimskringlu« 26. ágúst síðastl. hef- ur S. J. Austmann i Winnipeg ritað fróð- lega og ítarlega æfisögu landa vors, tafl- kappans Magnúsar Smith, er getið hefur verið áður að nokkru í lslenzkum blöðum. Æfisaga þessi er svo skemmtilega rituð •g Magnús þessi svo einkennilegur maður •g merkilegur, að vér hyggjum, að les- endum Þjóðólfs þyki gaman að kynnast æfiferli hans, og birtum vér þvf ritgerð Austmanns að mestu leyti í heila lagi: „Áreiðanlegt mun það vera, að ekki er um nokkurn fslending jafnmikið talað hér í álfu og Magnús Smith. Og hefur mér því dottið í hug, að geta hans að nokkru leyti, þar eð eg varð svo heppinn, að kynnast hon- um þau ár, sem hann var hér í bænum (Winnipeg). Magnús er fæddur á Rauðamel í Snæ- fellsnessýslu fyrir 36 árum*), og er sonur Magnúsar Árnasonar, sem þar bjó og var talinn heppinn læknir, þótt ólærður væri. En móðir Magnúsar, sem var 3. kona Magn- úsar Ámasonar, var Ragnheiður Elíasdóttir, systir Jóhanns Straumfjörðs, sem margir kannast við. Magnús missti móður sína þá er hann var 6 ára, en föður sinn um eða fyrir innan fermingu1 2). Snemma kvað Magnús hafa verið gefinn fyrir bóknám, og las allt, sem hann náði f. En f skóla mun hann aldrei hafa gengið á æfi sinni. En honum virðist það lftið standa fyrir þrifum nú. Magnús er heldur lftill vexti, en frfður sýnum og snyrtimenni. Mesti reglumaður •g eyðir aldrei einum dal í óþarfa, en borg- ar allt, sem borga á, án refja, og er bezti drengur í hvívetna. í trúmálum er Magnús únftari, og tilheyrði íslenzka únftarasöfnuðinum, þá er hann dvaldi hér í Winnipeg. Til Ameríku kom Magnús árið 1885 og dvaldi f Manitoba þar til árið 1889, að hann fór vestur að hafi með hérlendum hjónum, sem Smith hétu, Þau áttu ekkert barn og tóku Magnús í sonar stað og kölluðu hann son sinn, og fékk hann þá nafnið „Smith" sem jafnan hefur haldizt við hann sfðan. 1) Samkvæmt upplýsingum frá Magnúsi sjálfum í „Uppnámi", I. árg. bls. 36, segisf hann vera fæddur í Dal í Miklaholtshreppi 10. desember 1869. 2) 11 ára segir Magnús ( „Uppnámi". Hjá þessum hjónum dvaldi Magnús nokk- ur ár, eg hygg þangað til hann kom hingað aptur árið 1899. Vestur við haf lærði Magnús að tefla, því vorið sem hann kom hingað stóðst hann enginn hér, og var hann því það sama sumar (1899) sendur til Mont- real af hálfu Manitobamanna, að halda uppi heiðri fylkisins. Þarna f Montreal mættust 10 hinir mestu taflmenn, sem til voru í öllu veldi Canada. Magnús tefldi bezt af öllum, og fékk þá nafnbótina „Skákkappi Canada". f þessari orustu vann Magnús 7 töfl, tapaði 2, en gerði eitt jafntefli. Árið 1903 var aptur herör uppskorin um öll fylki Canada. Menn skyldu nú mætast f borg þeirri hinnu miklu, er Winnipeg nefn- ist, allir þeir, sem snjallastir voru í þeim konunglega leik, sem á voru máli heitir skáktafl. Nú var liðsafnaður mikill og og vopnaburður hinn fegursti, þar eð allir hinir fræknustu kappar höfðu hér saman komið. Var nú hlutast til um, hverjir skyldu vegast á, og varð hver og einn að hlíta þvi, er örlaganornin þar um réði. Heslistengur voru nú upp settar og og feldum kastað undir fætur manna, og gengust menn nú að með kappi miklu og mátti þar sjá mikinn firnleik og vopnavið- skipti all-sæmileg. En svo fór hólmganga þessi, að íslending- urinn feldi til jarðar alla þá, er við hann þreyttu, og varð ekki sár en lítið eitt víg- móður, og þóttu þetta undur hin mestu. Árið 1906 var enn komið saman í Mont- real af öllum taflköppum landsins, og var þar fjölmenni mikið samankomið, því nú skyldi tefla um verðlaunapening mikinn úr skíru gulli. sem gefið hafði Lávarður hinn grái (Lord Grey), sá er þá hafði jarlsdæmi yfir Canada. En þó kappaval væri þar mikið saman komið og reynt á allar lundir að fyrirkoma Magnúsi: varð það allt árangurslaust. Því af móti þessu kom hann sigri hrósandi. Hann vann 8. tapaði 1 og gerði 3 jafntefli. Þarna vann Magnús 100 dollara medalíu úr gulli og nafnbótina „Champion of Canada« f þriðja sinn. Þau ár, sem Magnús var í Winnipeg, vann hann við handverk sitt, skósmfði, sem hann hafði lært í British Columbia, ásamt öðru fleiru, og vann hann jafnan fyrir ákveð- ið verð á hvert stykki. Honum þótti það frjálsara, heldur en að vinna upp á daglaun. Einu sinni kom eg til manns hér í borg- inni, sem býr til og gerir við skó. „Vinnur Magnús Smith hjá þér um þessar mundir?" spurði eg manninn. — „Já, hann er fyrir skömmu farinn héðan úr verkstofunni. Hann hættir vanalega kl. 4 og byrjar ekki fyr en 9 (f. m.). —■ „Hann vinnur þá eptir því ekki nema 6 kl.stundir á dag", sagði eg.— »Nei, ekki meira. Hann þarf þess heldur ekki. Hann vinnur fyrir fullkomnum dag- launum, þó hann ekki vinni lengur. Hann er svo grimmilega fljótur. Hann getur gert eins mikið á einum degi eins og eg á þrem- ur dögum". Á þessu má sjá, að Magnús er enginn slóði við skósmfði, frekar en margt annað, sem hann snertir á. En fyrir utan skósmfði vann hann að ýmsu öðru, sem að smfðum laut. Hann t. d. smíðaði tvo Phonographs að öllu leyti að undanteknum raddhólkunum (The Re- cords). Hann smfðaði þá f smiðju Krist- jáns frænda síns (Geiteyings), sem hjálpaði honum eitthvað til með þá, en það var mjög lítið, eptir þvf sem Kristján sjálfur sagði mér. Þessar söngvélar hafa reynzt á- gætlega og eru enn til, önnur að eg hygg hjá Sigurði Bárðarsyni í Blaine, Wash, en hin hér í borginpi. Lfka smíðaði Magnús þrumuvél, sem hann að öllu leyti fann upp og smfðaði sjálfur f smiðjunni hjá Kristjáni frænda sfnum. Eg sá aldrei vél þessa, og get því ekki lýst henni sem skyldi. Þó má geta þess, ; að í vél þessa setti Magnús raftól (Battery) og þegar losað var um húna, fór verkið allt á stað. Glerhjól mikil voru í vél þessari, sem tóku harðan snúning og snertu smá- gerðar hjóltennur og mynduðust við það þrumur og eldingar. Ef nú vél þessi var sett á stað, þegar fólk var nýsofnað, þá vöknuðu menn við vondan draum og skyldu ekkí í kyngjum þessum. Eg veit fyrir víst, að ekki var svefnsamt í gildaskála þeim, sem Magnús átti heima í. Hann setti jafnan á stað vél sína, er aðrir höfðu til náða gengið, og eins og áð- ur er sagt, vöknuðu menn við vondan draum. Þetta þóttu firn og undur. Enginn sá neitt, en allir heyrðu ólæti þessi. Skaut nú mörg- um skelk í bringu, og féllu margir á kné og báðu hinn þríeina og alla helga menn sig varðveita. Aðrir kölluðu á Þór og Óð- inn, því allir voru mötunautar Magnúsar af hinum norrænu víkingum komnir. En svo voru enn aðrir, sem trúðu á mátt sinn og megin, og hervæddu sig móti ófagnaði þessum. En á meðan allt þetta skeði, gerði Magnús Smith ekkert nema veltast um af hlátri og grunuðu hann þá margir um að vera valdan að ófagnaði þessum og nefndu hann Galdra-Magnús. Eptir að reimleiki þessi hafði gengið nokkrar nætur, fundu menn einhverstaðar úti í horni dálftinn kassa ósköp meinleysislegan, og héldu sumir, að einhver af mötunautunum mundi geyma þar f skrautgripi sína. En aðrir sögðu, að í þessum kassa væri óhreinn andi, sem gert hefði allan draugaganginn. Og enn aðrir kváðu þar í töfravél mundi vera, sem Magn- ús Smith hinn fjölkunni hefði smíðað til tryllingar huglausu fólki. Nú var dómur uppkveðinn yfir veslings kassanum og hann allur sundur brotinn og sögðu nú menn, að Magnús skyldi ekki optar trylla sig með djöflavél sinni. Og þar með var lokið þrumuvél Magnúsar Smith. (Niðurl.). Teðnrskýrsluágrip frá 25. sept. til 8. okt. 1909. sept. okt. Rv. íf. Bl. Ak. Gr. Sf. 25- + 7+ + 6,i + 5,6 + 4 5 + 5,6 + 5,1 26. + 8,6 + 9,7 + 9,2 +10,0 + 6,6 + io,9 27- + 8,0 + 8,2 + 5,6 + 5,9 + 4,0 + 4,0 28. + 9,2 + 2,6 + 1,7 + 3-4 + J,o + 8,0 29. + 9,8 + 3,5 + 2,0 + 3,4 + 1,2 + 7,2 30. + 4,8 + 3,° + 2,3 + 1.2 + 7,5 + 2,2 I. 2,5 + 2,9 + L5 + °,3 -f- J,5 + i,s 2. + 3,6 4* 1,0 + 2,1 + i,o -7- J,5 + 1,7 3- + 4,2 + 0,8 + 1,0 + o,3 -f 7,o + J,3 4. + 1,8 + M ■f 1,5 +- 1,0 + 2,5 + 6,5 5. + i,5 1,0 -r °,i + 0,0 -f 1,0 + 2,3 6. + 2,0 -f- 0,1 + °,5 + 0,2 + 1,2 + 4,5 7- + 1,8 + 1,6 + o,7 + 0,2 1,0 + 4,o 8. + °,J + °,5 + °-5 + i,° ~ 1,0 + 4,5 milíiö tii'v itl kom með »Lauru«9 og selzt með óvana- lega lágu verði í verzlun Sturlu Jónssonar. Utsalan þar heldur áfram. Ný Hnl i iötíi (eptir Jón ófeigsson og Jóhannes Sigfússon) er til sölu hjá öll- um bóksöluni hér i bænum og grendinni. Kost.av í bandi 1,50. seldar með óvanalega lágu verði í verzlun Sturlu Jónssonar. Regnkápur (Waterproof) seldar með verksmiðjuverði í verzlun Starlu Jónssonar. 151 hann gerði enga tilraun til þess að þræta fyrir. Þú verður samt að minnast þess að hann hafði það sér til afsökunar, að hann var ekki nema rétt tvítugur. Orð mfn yfirbuguðu hann algerlega. Hann féll á kné og grátbændi mig um að hlffa sér. Eg svaraði, að vegna ættarinnar skyldi eg ekki fletta ofan af honum opinberlega, en hann yrði þá að heita því að taka sér aldrei framar spil í hönd, og peningunum yrði hann að skila aptur næsta morgun með af- sökun. Hann maldaði í móinn, sagði að hann væri þá alveg frá f félagslffinu. Eg svaraði að hann yrði að taka við afleiðingunum af gerðum sfnum. Sfðan brendi eg ávísanirnar, sem hann hafði unnið af mér og sópaði gullinu niður i poka, aero lá á borðinu. Eg ætlaði að fara út án þess að segja eitt einasta orð frekar, en hann læsti sig utan í mig og reif af mér manséttuna af ákafan- um að halda mér eptir og fá mig til þess að lofa því að segja þér og sir Lothian Hume ekki frá þessu. Örvæntingarópið, sera hann rak upp, þegar hann sá, að eg sinti ekkert bænum hans, hefur verið það, sem þú heyrðir, Charles, og hefur komið þér til að opna dyrnar, svo að þú sást mig, þegar eg fór aptur til herbergis mlns«. Frændi varpaði öndinni og varð sýnilega léttara niðri fyrir. »Þetta er deg- inum ljósara* tautaði hann fyrir munni sér. »Morguninn eptir kom eg inn til þín, eins og þú manst ogfékk þér aptur peningana. Og eins skilaði eg aptur peningum sir Lothians. Eg gat þess ekki, hvers vegna eg gerði það, þvi að eg gat ómögulega fengið af mér að játa vanvirðu ættarinnar fyrir ykkur. Svo kom þessi voðalegi atburður á dag- inn, þessi atburður, sem slegið hefur skugga á allt líf mitt, og mér var jafn- mikil ráðgáta eins og þér. Eg varð þess vfs, að grunur féll á mig, og mér var það ljóst, að þó að eg kynni að geta sannað sakleysi mitt, þá yrði það með þvi eina móti, að gera vanvirðu bróður míns heyrum kunna. En það hik- aði eg mér við, Charles. Eg vildi heldur þola sjálfur hverskonar þjáningar heldur en setja blett á ættina, sem haft hefur óflekkað mannorð í margar aldir. F.g flýði því frá réttarprófunum og gerði mig ósýnilegan fyrir heiminum. En fyrst varð eg að ráðstafa konunni og syninum, sem þér og öðrum vinum minum var ókunnugt um. Eg játa það iðrandi, Mary, að mér er meira að kenna um afleiðingarnar af því heldur en þér. Ástæður, sem nú eru ekki Jengur fyrir hendi, sem betur fer, voru þess valdandi, að eg hugði, að bezt raundi að taka drenginn frá móður sinni, því að hann gat ekki saknað henn- ar á þeim aldri. Eg mundi hafa gert þig að trúnaðarmanni mfnum, Charles, ef grunur þinn hefði ekki sært mig svo tilfinnanlega — því að eg vissi þá ekki, á hve sterkum ástæðum hann var bygður. Kvöldið eptir að hinn hryllilegi atburður gerðist flýði eg til Lundúna og

x

Þjóðólfur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðólfur
https://timarit.is/publication/72

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.