Þjóðólfur - 11.08.1911, Qupperneq 4

Ii6
ÞJOÐOLFUR.
Iðnaður hans er útbreiddur um allan
heim, en þó sérstaklega í Ameríku.
Meðal annsra fyrirtækja hefur hann
bygt hús fyrir 12 fjölskyldur í Chicagó
með sérstökum útbúnaði, sem er
mjög hagfeldur. Hann er sí-starf-
andi að uppfundningum nú. Ymsum
löndum vorum í Ameríku hefur hann
veitt atvinnu og hefur suma í vinnu
nú, og lætur yfirleitt vel yfir dugn-
aði þeirra og reglusemi.
Hann er giftur Júlíönu Friðriks-
dóttur og er hún ættuð af Eyrar-
bakka; hann telur, að sér hefði
verið öldungis ómögulegt í fyrstu
að berjast áfram með fyrirtæki sín,
ef hún. hefði eigi stutt hann á allan
hátt með ráði og dáð, þegar örðug-
ast var, og hvatt hann að byrja
upp á eigin hönd, og er hún þannig
að miklu leyti orsök til þess, að hann
hefur nú orðið frægur maður og
auðgast mikið, og gert ættjörð sinni
sóma. Þau hjón hafa nú ferð-
ast hér um land í 2 vikur og láta
hið besta yfir för sinni, enda ætti
löndum hjer að vera skylt að taka
vel á móti þeim, því kunnugir segja
hús þeirra hjóna vera alþekt fyrir
gestrisni og hjálpsemi. Th.
(Eft!r Lðgr.).
Japan Ieiðir Austurlönd
— hyert?
»Japan leiðir Austurlönd — hvert?«
Fyrir nokkrum árum síðan sendu
kristnir stúdentar í Japan svo látandi
símskeyti til fjölmenns kristilegs stúdenta-
fundar, sem haldinn var í Ameríku. Nú
er þessi spurning orðin miklu heitari en
hún var þá. Japanar standa langfremstir
af öilum þjóðum í Asíu, eins og nú standa
sakir. Þeir hafa komist fram úr þeim
öllum á örfáum árum, svo að fádæmum
sætir. Allar þjóðirnar líta því þangað,
sem þeir eru. Kínverska stjórnin velur
úr þá unga menn, sem hæfastir þykja i
hverju fylki, og sendir þá til Japan til
náms og frama. Hið sama gera Kóreu-
búar. I Japan dvelja eigi færri en iooo
hinna efnilegustu ungra manna á ári
hverju til náms, Qg samtírnis senda Jap-
anar þúsundir kaupmanna, mannvirkja-
meistara, listamanna og hermanna til
Kóreu og Mandsjúrí. Slíkur og þvílíkur
vöxtur og viðgangur japanskrar menning-
ar hiýtur að hafa hina mestu þýðingu.
Indverjar hafa glöggar gætur á þessu
litla en merkilega eyjaríki. Nú fyrir
skemstu hafa Indverjar kvatt tvo af leið-
togum kristninnar í Japan til að ferðast
á Indlandi, borg úr borg, til þess að segja
frá kristninni í Japan, og þúsundir manna
fiykkjast að þeim til að heyra frásögn
þeirra.
Og það er vafalaust, að ef kraftur væri
í japanska kristindóminum, þá myndu
þess fljótt sjást ljós merki í Kína, Mand-
sjúríi og Kórea, og jafnframt á Indlandi.
En hvernig stendur nú kristindómur
Japana að vígi? Framfarir Japana eru fá-
dæmamiklar í þjóðfélagslegu og fjárhags-
legu tilliti; þeir hafa mikinn herafla á
sjó og landi, verslun og iðnað, uppfræð-
ingu og menningu á háu stigi; að þvl
leyti fylgjast þeir aigerlega með tíman-
um. En það, sem oss varðar mestu, er
siðfar þeirra og trúarbrögð. Um það mál
tala stjórnmálamenn Japana sjálfra með
hinni mestu áhyggju.
Skólinn og heimilið eru mikilvægustu
máttarstólparnir í lífi hverrar siðaðrar
þjóðar. En frá siðfarinu þar segja þessir
menn oss hinar hræðilegustu sögur. Fyrir
nokkru síðan bárust fræðslumálasfiórninni
ófagrar sögur af ástandinu í skólum og
háskólum í höfuðborginni Tokíó og skip-
aði hún þá nefnd til að rannsaka, hvernig
sakirnar stæðu. Þá kom margt upp úr
kafinu, sem er Ijótara en svo, að frá
verði sagt hér; og nefndin komst að
þeirri niðurstöðu, að ekki er hægt að
kenna góða siðu, nema trúarbrögðin liggí
til grundvallar.
Og hvernig er það svo á heimilunum?
Fáein dæmi má taka til skýringar. Arið
1900 áttu 65,500 hjónaskilnaðir sér stað,
eða hér um bil 200 á hverjum degi; í
sumum héruðnm leystust upp 30 hjóna-
bönd af hundraði hverju. A sama ári
fæddust 130,000 börn utan hjónabands,
og í einu fylkinu voru 21 lausaieiksbarn
af hverjum hundrað, sem fæddust.
Þetta siðferðis-ástand, sem kallað er
með réttu »hin opna und hins japanska
þjóðlífs«, stendur einmitt i nánasta sam-
bandi við hin svo nefndu trúarbrögð
þjóðarinnar.
I smábæ einum, Kotahira, til dæmis
að taka, kemur árlega saman nærfelt ein
miljón pílagríma til að tigna þar hið
fræga goð, sem kallast Komnira. Flest
hús í þeim bæ eru fúllífishús og hafa í
frammi allar brellur til að ná i píla-
grímana.
Og svo eru það trúarbrögðin í Japan.
Kristnin hefur komið þar mörgu góðu til
vegar, beinlinis og óbeinlínis, í lífi þjóð-
arinnar. En ekki getum vér lokað aug-
um vorum fyrir því, að meðal 60—80
þúsunda af prótestantisk-kristnum mönn-
um i Japan, eru margir, ægilega margir,
að eins að nafninu kristnir. Þar á ofan
bætist, að hin svo nefnda ný-guðfræði og
»hærri kritík«, hefur áunnið sér marga
formælendur i Japan. Nú fyrir skemstu
stóð í einu kristnu blaði frá Japan: »Nú
trúir enginn framar kraftaverkasögum guð-
spjallanna, og væri kenningunni um kross-
inn og friðþæginguna slept, þá mundi
kristindómurinn lika ryðja sér til rúms í
Japan«. Hver er það nú, sem telur Jap-
önum trú um annað eins og þetta ? Meg-
um vér eigi með sárri tilkenningu fyrir-
verða oss fyrir, að nú skuli slíkur smánar-
blettur vera settur á kirkju Krists í Japan?
En hvað hittum vér svo fyrir, þegar út
fyrir kirkjuna kemur? Algerða guðsafneit-
un hjá mentuðu stéttunum; hundruð, já,
þúsundir af þvf fólki lætur sér algerlega
á sama standa um öll trúarbrögð.
En hvernig er það svo meðal alþýð-
unnar? Ja, þar er ekki vonlaust um, að
eitthvað megi vinnast. Alþýðan heldur
sér enn við sín hin fornu trúarbrögð —
Búdda-trúna og Shinto-trúna — svo ófull-
komin og úrelt sem þau trúarbrögð nú
eru orðin. Svo er að sjá, að í Japan hafi
Búddatrúin upphaflega verið »trúarbragða-
laus siðfræði«. Þar er enginn guð, eng-
inn frelsari, og ekki nein synd heldur, í
þeim skilningi, sem vér notum það orð.
Þar er hver og einn sjálfs síns frelsari,
með því að hann þjáir sjálfan sig. En
þessari mynd Búddatrúarinnar virðast
Japanar hafa slept hér um bil 300 árum
e. Kr.; þá blandaðist hún við kristni þá,
sem kend er við Nestarios, grlskan kenni-
mann (d. 440 e- Kr.) og á sér allmarga
fylgismenn enn í Perslu, Sýrlandi og
víðar. Það er sértrúarflokkur. Það hið
nýja, sem alþýða manna hefur haldið sér
við síðan, er »frelsari«, og kalla Japanar
hana Arnida Butsu, en hann hefur
aldrei til verið eða er alls eigi söguleg
persóna; en Japönum er hann frelsari og
veita þeir honum mikia og margháttaða
tilbeiðslu.
Hvað getur nú verið átakanlegra en
þetta ástand og hrópað kröftuglegar til
vor, kristinna manna?
Skammvinn kynni af kristindómi Nes-
tariusar fyrir hundruðum ára síðan vakti
hjá þjóðinni þrá eftir frelsara, vakti
hjá henni meðvitund um, að hún ætti til-
kall til hans; en svo kafnaði þessi þrá
aftur hjá henni og snerist í öfuga stefnu.
Ættum vér þá ekki, sem þekkjum þennan
frelsara, að slást í förina með honum til
þessarar þjóðar, sem situr svona átakan-
lega f myrkrinu?
Það er hægt að kristna alþýðuna í
Japan, og það er hún, sem vér gerum
oss vonirnar um. Eg er búinn að vinna
hér að kristniboði í 12 ár og reynsla mín
er það, að nú er Japan vaxið til viðtöku
fagnaðarerindisins. Akrarnir eru hvítir
til uppskeru. Hvar sem orð guðs er
boðað, jafnt í sveitum sem 1 fjölmennum
borgum, þar taka menn þegar við kristni
fleiri og færri. Trúboðshús hafa verið
reist út um landið þvert og endilangt, og
þar er rekið sérstakt trúboðsstarf, og
þangað streymir sí og æ múgur manna.
Uppi í landinu eru smábæir hundruð-
um saman með 3—4 þúsundum íbúa, þar
sem kristniboði gæti á einu ári eða svo,
stofnað lítinn, en blómlegan söfnuð, með
fáeinum þarlendum hjálparmönnum, ef
hann settist þar að. Það er ábyrgðar-
hluti fyrir oss, sem kristnir erum, að
ganga fram hjá þeim mannfjölda sem
bíður þarna eftir boðun fagnaðarerindisins.
Það, sem Japan þarfnast er gagngerð
trúarvakning meðal þeirra, sem heyra þar
til kristinni kyrkju. Allir þurfa þeir að
tiléinka sér náð guðs í Kristi í miklu
fyllra mæli: kristniboðar og prestar, pré-
dikarar og aðrir kristnir menn. Allur
þorri Japönsku þjóðarinnar er nú undir
það búin að veita kristninni viðtöku, en
kristna kirkjan í Japan er ekki því verk-
efni vaxin að boða henni hjálpræðið.
(Eftir kristniboða P. Wilkes í
»111. Miss. Ne\vs«).
Leiðrétting. Tvær prentvillur
hafa slæðst inn í greinina „Kirkjan
og konurnar" í 28. tbl. Þjóðólfs.
Þar er sagt að sex norskar konur,
sem allar séu starfendur í K. F. U. M.
— Kristilegu félagi ungra manna —
hafi sent stjórnarráðinu áskorun o. s.
frv., en þar á að standa: starfendur
í K. F. U. K. — Kristilegu félagi
ungra kvenna. Tilvitnunin í 1 kor.
10.32 hefur einnig misprentast og
orðið að I kor. 10,22.
Ágætur starfll.
Sérhver ætti að reyna að nota tækifærið
til þess að græða mikið fé með því að selja
vörur eftir stóru myndaverðskránni minni
sem er 112 blaðsíður að stærð; þar eru
hjólhestar, hjólhestahlutar, úr, úríestar, næl-
ur, hljóðfæri, járnvörur, glysvarningur, vindl-
ar, sápur, leðurvörur og álnavörur. 50%
ágóði. Einstaklega lágt verð. Verulega
fyrsta flokks vörur. Verðskrá og upplýsing
ar ókeypis og burðargjaldslaust.
Chr. Hansen.
Enghaveplads 14. Köbenhavn
cf'unáur í „c&ram“
næstbomandi laugardag (12. á-
gúst) í Oood-Templarahúsinu ki.
81/* e. m.
Lárus H. Bjarnason talar.
Tapast hefur rauð hryssa, vel
vökur, mark: sýlt bæði; ef vel er að
gáð, er illa skorið H á öðrum fram-
fótarhófi. Finnandi er beðinn að gera
mjer aðvart hið bráðasta.
Hliðsnesi á Álftanesi 6. ágúst 1911.
Helgi Gíslason.
Pantið (Sijálíir fataeíni yðar
beina leið frá verksmiðjunni. Stór sparnaður. Án þess að borga
burðargjald getur sérhver tengið móti eftirkröfn 4 Mtr. 130 Ctm.
breitt svart, blátt, brúnt, grænt eða grátt ektalitað aIullar-K.I»ÆÐI
í fallegan, haldgóðan kjól- eða sparibúning fyrir cinungis ÍO Rr.
2,50 pr. Mtr. Eða 31/4 M*r. 135 Ctm. breitt, svart, myrkblátt _eða
gráleitt hamóöins efnl í sterk og falleg karlmannsföt fyrir aöein»
14 Rr. 50 aur. Ef vörurnar eru eigi að óskum kaupanda verða
þær teknar aftur.
Aarhus Klædeveveri, Aarhus, Danmark.
Kteíevæver €íling, Viborg Danmark
sender Portofrit 10 Al. sort, graat, inkblaa, inkgrön, inkbrun
finulds Ceviotsklæde til en flot Damekjole, for kun 8 Kr. 85
Öre, eller 5 Al. 2 Al. bred sort, inkblaa, graanistret Renulds Stof til
en solit og smuk Herredragt for kun 13 Kr. 85 Öre.
Ingen Resiko! Kan ombyttes eller tilbagetages. — Uld köbes 65
Öre Pd., strikkede Klude 25 Öre Pd.
Ábyrgöarmaður: Jón Ólafsson.
Prentsmiöjan Gutenbreg.