Þjóðólfur - 04.11.1911, Page 1

\
63. árg
Reykjavík, Iaugardaginn 4. nóvember 1911.
M 42.
Xosningarnar.
íslenskir kjósendur hafa rekið af
sjer slyðruorðið! Pólitík »Sjálf-
stæðis«manna virðist nú vera dæmd
dauð og ómerk af þjóðinni, flokk-
ur þeirra kveðinn niður fyrir fult
og alt. Að vísu vita menn ekki
ennþá um úrslitin í öllum kjör-
dæmum, en þær kosningar, sem
menn þégar vita um, hafa íarið
svo, að fullkominn ósigur »Sjálf-
stæðis«martna er nú viss og óum-
fiýjanlegur.
Það ljetti mörgum um hjarta-
ræturnar á laugardagskvöldið var,
þegar fregnirnar bárust úr kaup-
stöðunum og Yestmanneyjum. Allir
landsendar unnir og sigurinn viss
í höfuðstaðnum! En sagt er, að
»Sjálfstæðis«leiðtogarnir sumir hafi
orðið heldur þungir undir brún.
Svo ótrúlega mikil er blindni þeirra
manna, að flestir þeirra höfðu trú-
að á sigurinn fram að síðustu
stundu!
Að þessu sinni mun' »Þjóðólfur«
ekki rekja orsakirnar og tildrögin
til þess, sem nú hefur gjörst, nje
heldur, hverja þýðingu og afleið-
ingar kosningarnar munu hafa.
Það verður gert þegar frjettir eru
komnar úr öllum kjördæmum.
Þessir hafa hlotið kosningu:
í Reykjavík:
Lárus H. Hjarnason prófessor
(924 atkv.) og
Jón Jónsson docent (874 atkv.).
Dr. Jón Þorkelsson fjekk 653
atkv., Magnús Blöndahl 651 atkv.,
Halldór Daníelsson 172 atkv. og
dr. Guðm. Finnbogason 84 atkv.
1908 fjekk dr. Jón Þorkelsson
579 atkv., Magnús Blöndahl 529
atkv., GuðmundurBjörnsson land-
læknir 454 atkv., og Jón Þorláks-
son landsverkfræðingur «453 atkv.
Á ísafirði:
Sjera Sigurður Stefánsson (115
atkv.).
Kristján H. Jónsson ritstj. fjekk
111 atkv., og Sigtús Bjarnason
ræðismaður 65 atkv.
1908 var sjera Sigurður Stefáns-
son kosinn með 154 atkv. Jón
Laxdal fjekk 83 atkv.
•
A Akureyri:
Guðl. Guðmundsson bæjarfógeti
(188 atkv.).
Sig. Hjörleifsson ritstj. fjekk
134 atkv.
1908 var Sigurður Hjörleifsson
kosinn með 147 atkv. Magnús
Kristjánsson kaupmaður fjekk 137
atkv.
Á Seyðisfirði:
Dr. Valtýr Gnðmundsson (74
atkv.).
Kristján læknir Kristjánsson
fjekk 60 atkv.
Þingm. kjördæmisins á síðustu
þingum var sjera Björn Þorláks-
son (kosinn 9. mars 1909 með
67 atkv., Yaltýr Guðmundsson
fjekk 54 atkv.; kosningin 10. sept.
1908 varð ógild).
1 Vestmannaeyjum :
Jón Magnússon bæjarfógeti (99
atkv.).
Karl Einarsson sýslum. fjekk
72 atkv.
1908 var Jón Magnússon kos-
inn með 77 atkv. Sjera ólafur
Ólatsson fríkirkjuprestur fjekk 43
atkv.
í Mýrasýslu :
Sjera Magnús Andrjesson (126
atkv.).
Haraldur Níelsson prófessor
Qekk 101 atkv.
1908 var Jón Sigurðsson bóndi
á Haukagili kosinn með 116atkv.
Jóhann Eyjólfsson í Sveinatungu
fjekk 96 atkv.
í Borgarfjarðarsýslu:
Kristján Jónsson ráðherra (194
atkv.).
Einar Hjörleifsson skáld fjekk
89 atkv., og Þorsteinn Jónsson á
Grund 35 atkv.
1908 fjekk Kristján Jónsson 168
atkv., Björn Bjarnarson í Gröf
fjekk 111 atkv.
í Snæfellsnessýslu:
Halldór Steinsson læknir (240
atkv.).
Hallur bóndi á Gríshól fjekk
141 atkv.
1908 fjekk sjera Sigurður Gunn-
arsson 276 atkv., Lárus H. Bjarna-
son 192 atkv.
í Kjósar- og Gullbringusýslu:
Björn Kristjánsson bankastjóri
(452 atkv.), og
Jens Pálsson próíastnr (433
atkv.).
Matth. Þórðarson fjekk 247 at-
kv., Björn Bjarnarson í Gröf*244
atkv.
1908 fjekk Björn Kristjánsson
530 atkv. og sjera Jens Pálsson
519 atkv., Halldór Jónsson 82
atkv. og Jón Jónsson sagnfræð-
ingur 79.
í Árnessýslu:
Signrður Sigurðsson ráðunant-
ur (401 atkv.) og
Jón Jónatansson búfræðingur
(344 atkv.).
Sjera Kjartan Helgason tjekk
298 atkv. og Hannes Þorsleins-
son 277.
1908 fjekk Hannes Þorsteinsson
355 atkv., Sigurður Sigurðsson
341 atkv., Bogi Th. Melsted 182
alkv. og sjera Ólafur Sæmunds-
son í Hraungerði 174 atkv.
í Rangárvallasýslu:
Einar Jónsson á Geldingalæk
(430 atkv.) og
SjeraEggert Pálsson,(243atkv.).
Tómas Sigurðsson á Barkar-
stöðum fjekk 201 atkv.
1908 fjekk sjera Eggert 234 atkv.,
Einar Jónsson 230 atkv., Sigurður
Guðmundsson á Selalæk211 atkv.
og Þórður Guðmundsson hreppstj.
í Hala 183. atkv.
í Vestur-ísafjarðarsýslu:
Matthías Ólafsson kaupmaður
(114 atkv.).
Sjera Kristinn Danielsson íjekk
112 atkv.
1908 fjekk sjera Kristinn Daní-
elsson 157 atkv., en Jóhannes ól-
afsson 94 atkv.
í Suður-Þingeyjarsýslu:
Pjetur Jónsson á Gautlöndum
(327 atkv.).
Sigurður Jónsson á Arnarvatni
fjekk 126 atkv.
1908 fjekk Pjetur Jónsson 275
atkv., Sigurður Jónsson 115 atkv.
í Vestur-Skaftafellssýslu:
Sigurður Eggcrz sýslumaður
(131 atkv.).
Gisli Sveinsson fjekk 57 atkv.
1908 fjekk Gunnar ólafsson 107
atkv., Jón Einarsson á Hemru
65 atkv.
í Strandasýslu:
Guðjón Guðlaugsson (100 atkv.).
Ari Jónsson fjekk 96 atkv.
1908 fjekk Ari Jónsson 99 atkv.,
Guðjón Guðlaugsson 87 atkv.
jMkrar athugasetnðir
um
tillögur skattamálanefndarinnar.
Eftir Porkel á Eyri.
Við höíum verið brýndir með
því bændurnir, að við þegðum um
almenn mál, þó þau vörðuðu oss
miklu, þangað til búið væri að
koma þeim i kring og afgreiða þau
sem lög frá alþingi, þá færum við
að kveina og kvarta og vildum fá
breytingar. En hverju er við að
búast, þegar þingmennirnir og hinir
pólitisku leiðtogar þjóðarinnar, sem
svo eru nefndir, sjaldnast væta
penna eða opna munn sinn um
almenn mál nema á þingi, um
leið og þeir eru að afgreiða málin
frá þinginu. Hverjum er skyldara
að skýra málin fyrir almenningi,
gera sínar athugasemdir og vekja
almennar umræður, sýna fram á
nauðsyn nýrra laga eða breytingar
á eldri lögum, en einmitt þeim,
sem lögin semja i landinu.
Er við því að búast, að alþýða
manna, sem hvorki hefur tóm nje
ástæðu til þess að sökkva sjer nið-
ur í sjálfstæða rannsókn á almenn-
um málum, geti gert sínar athuga-
semdir fyr en eftir á, þegar forkólfar
þjóðarinnar eins og forðast að láta
nokkrar skoðanir í ljósi og láta reka
á reiðanum, eftir því hvað flokkn-
um á þingi kann að þóknast að
ákveða. Jón Sigurðsson kynti sjer
nær undantekningarlaust hvert ein-
asta mál, sem uppi var um hans
daga, og gerði almenningi kunnar
skoðanir sínar á málinu, en nú
reyna þingmenn þráfaldlega að
hlaupa í felur með skoðanir sínar,
ef nokkrar eru, bak við flokks-
samþyktir, ef þeir finna að kjós-
endur eru annara skoðana.
Nú má búast við nýrri löggjöí
i þeim málum, sem fremur öllum
öðrum málum er nauðsynlegt að
vel sje vandað til. í vændum er
ný löggjöf í skattamálum, löggjöf,
sem grípur inn í alla atvinnuvegi
landsins og bindur landsmönnum
byrðar, sem þeim getur ekki verið
sama um, hvernig á þá sjeu lagðar.
Væri æskilegt, að ekki væri hrapað
að þeirri löggjöf i blindni, heldur
nægilega hugsað um að vanda
hana og laga sem best eftir högum
þjóðarinnar; hitt gerir minna, hvort
lögin komast á árinu fyr eða síðar,
því núverandi fyrirkomulag er ekki
svo óþolandi, að málið þoli ekki
svolitla bið.
Menn munu segja, að málið ætti
nú að vera nægilega undirbúið og
athugað af þjóðinni, þar sem til-
lögur og írumvöi’p skattamála-
nefndarinnar um það hafa nú legið
íyrir þjóðinni í meira en 2 ár. —
Þvi má þó svara, að það hafi alt
of litið verið rætt opinberlega. Blöð-
in sjálf hafa að mestu þagað um
málið — hefðu þau þó átt að finna
hvöt hjá sjer til að rökræða svo
þýðingarmikið mál, Aðeins örfáir
einstakir menn hafa látið til sín
heyra. Og þegar ísaf. í fyrra vetur
hjet því að taka tillögur nefndar-
innar til meðferðar, varð elcki meira
úr efndum en svo, að hún birti
tillögurnar athugasemdalaust og
gaf alt frá sjer. Og þingménn hafa
forðast að minnast á tillögur nefnd-
arinnar, og i stað þess að láta uppi
einhverjar skoðanir, falið nýrri
nefnd að hugsa nú um skattamál-
in; tillögur hennar verða svo senni-
lega úrslit málsins umræðulaust
eða svo til, með því að svoskamm-
ur tími verður til þess að athuga
þær, þar sem málinu verður senni-
lega ráðið til lykta á næsta þingi.
En þetta einkennir vel þennan
þjóðfrelsistíma, þar sem alt kveður
við af flokkapólitisku gargi, eins
og ekkert sje til, sem þýðingu hafi
fyrir þjóðina nema það, hvorum