Norðri - 08.03.1855, Side 1

3. ár.
6
M 0 R Ð It I.
1855.
§. marz.
Dm blöð og póstgaungur.
(Framhald). Til póstferfeanna er áfiur gjörb
áætlun um, ab gángi 2000 rd. og auk þessa
þyrfti afe ætla póstafgreifslumiinnunum eitthvaf
fyrir starfa sinn vib afgreifislu pástanna, og
hyggjum vjer af þaf í hvert skipti ekki mætti
vera minna enn 1—2 rd. þá taska efa brjefa-
skrínur eru opnafar, tekin upp og látin nifur
brjef og sendíngar m. fl. Svo má og gjöra ráf
fyrir, af ýmislegt þuríi, sem kaupa þarf, svo sem
töskur, brjefaskrínur og fl., eins ýmsar afgjörfir
vif þetta eca hitt, er póstgaungunum tilheyrir.
Mef þessu rnóti má því ætla, af> póstgaung-
urnar um allt landif kostufu má ske allt af) efa
hjer um bil 3000 rd., sjer í lagi ef menn vildu
koma á tvöfóldum póstgaungum í flestum ef ekki
öllum sýslum landsins. En hvar á aö taka þessa
upphæb ef ekki ríkissjófurinn ásamt þeim 500 rd.,
er hann nú kostar til póstgángnanna er skyld-
ugur af standa hann og burfareyrir ekki get-
ur endurborgaf ? Af leggja þaf til vantar uppí
tjefan kostnab á fasteign ei>a tíundbært lausafje
landsmanna, eins og nálega allar álögur, virfist
oss mjög ísjárvert og jafnvel ósanngjarnt, og enda
þótt þetta sje gömul og ný og ofur handhæg venja
hjer á landi, og eins og gjaldstofnum þessum, eink-
um lausa fjenu verfi aldrei svo íþýngt meb álög-
um, af þeir eigi af) sí&ur hafi nógu breitt bak-
if afi bera, og þó af menn viti, af á þeim hvíli
fyrsta lífsnauisvn manna; og þó menn viti aptur,
af mikill hluti margra skatta og tolla í öbrum
löndum sje byggbur á allt öbrum grundvelli,
svo sem á hinni mibur þörfu vöru og fleiru þess
konar, sem bundin er ýmist minni eba meiri á-
lögum og opt mikill hluti af tekjum ríkjanna fal-
in þar í. Oss hefur því hugkvæmst, ab nibur-
jöfnun póstgángna kostnabarins mætti eins hjer
*em í öbrum löndum leggjast á eybsluvöruna og
sjer í lagi á alla drykkjuvöru, sem híngab er
árlega til landsins flutt, og sagt er ab muni nema
5000 tunnum, einángis af brennuvíni, auk ann-
ars sælgætis af því tægi; og þó þab væri ekki
nema 4000 tunnur, þá eru þab samt 480000
pottar, og þó ab eins væri lagbur 1 sk. toll-
ur á hvern pott, þá verba þab 5000 rd., sem yrbi
ab fá verzlunarmenn til ab standa skil á eptir
pottatali, er til þeirra kæmi ár hvert móti því,
ab þeir seldu hvern pott brennuvíns 1 sk. dýr-
ari enn þeir annars hefbu gjört eba ætlab sjer;
en sjálfir þeir, er skil þessi hefbu á hendi, nytu
\ í ómakslaun af tollinum. Til þess ab allir sem
drykkjuvöruna keyptu, bæru ab jafnri tiltölu toll-
inn eba álögu þessa, þá ætti ab binda tollinn
vib hvert marksvirbi af drykkjuvörunni, t. a. m.
brennuvín kostar 16 sk., Romm og Extract 32 sk.,
franskt brennuv. 48 sk., £ p. flaskan af Madera og
Portvíni 72 sk. og Siampaníavíni 3 rd., þá yrbi af
tjebum vínum 1 sk. af brennuvíni, 2 sk. af Extract
og Rommi, 4\ sk. af Madera og Portvíni, en 18 sk. af
Siampaníavíni; meb þessu móti lenti tollurinn jafnt
á öllum vínfánga-eyburunum. þegar svo stæbi á
kaupum, ab -£, \ eba -£ sk. yrbi í reiknínginum vib
hvern einstakan er keypti, þá skyldi þab selj-
andanum leyft ab reikna heilan skildíng. Og í
öbru lagi hefur oss hugkvæmst, ab þab gæti ekki
orbib tilfinnanlegt þótt kostnabi þessum væri jafn-
ab nibur á alla embættismenn í landinu, alla verzl-
unarmenn, alla umbobsmenn, alla blabamenn, alla
kostnabarmenn eba útgefenda bóka Og bóksala,
öll vinnuhjú, sem kaup taka, á tekjur allra stipt-
ana, hvort heldur væru opinber eign eba þá ein-
stakra manna, og þar á mebal kirkjur, spítalar,
kristfjárjarbir o. s. frv., líka á þá, sem hefbu
tekjur af jarbagózi, skuldabrjefum ebapenfngum,
og líka á upphæb vöru þeirrar er hjer aflabist og
flutt væri af landi burtu, eba ef þab þætti eiga
betur vib kríngumstæburnar, af upphæb vöru