Norðri - 04.05.1857, Blaðsíða 3

Norðri - 04.05.1857, Blaðsíða 3
51 vetningur, og verííur þa& víst gott rit og þarflegt. ! Sunnanlands prentsniibjan stendur sig nú a'u efa ; vel, því hún gefur einlægt út garalar guþfrætis- | bækur, sem einlægt seljast, og engu er til kost- j ab. Biíiían er nú ab Iilaupa þar af stokkunum, j lærdúmskver og passíusálmar spretta* þar upp eins og gras á vordegi. þó er þaft eitt nýtt gub- fræbisrit sem komib liefur út í fyrra og prentab er í Kaupmannahöfn, sem hefur og þab ab mak- legleikum selst betur en nokkur önnur ný bók, sem vjer þekkjum til á seinni tímum, og þó ab einn nafnkunnngur og merkur kennimabur vor Islendinga hafi lýst því ylir í þjóbólfi, ab and- legt fjör og mælska væri ekki sjerlegtí henni — enda finnst honnm þab aldrei eiga rjett vel vib (?) —, þá er þab ekki ab sjá ab þessi skortur, ef hann er til, spilli fyrir bókinni, því hún hefur þegar öblazt þá hylli hjá lærbutn og leikum, ab þab er fram komib, sem vjer hefbum ekki trúab, á þess- ari öld, ab menn vilja heldur Pjetur en Vídalín, Prófessor Pjetur á hinar mestu þakkir skilib fyrir þetta ágæta rit sitt, og útgefarinn Egill Jónsson, scm ætíb hefur látiö sjer annt uin ab stybja ab því ab koma út nýjum og gúbum bók- . 111 n á líka þakkir skilib fyrir áræbi sitt f þessu efni. þab er skabi ab í bókinni eru æbi iniklar prentvillur. þab er enginn góbur vottur um vís- inda-anda prestastjettar vorrar, ab enginn af þeim hefur enn orbib ti! þess ab lýsa nákvæmlega þess- ari merkilegu bók, og fintia ab henni, ef þess þarf; vjer höfum ekki þekkingu til þess, þó vjer viidura. Prófessorinn er riú ab gefa út tæki- færisræbur sínar, og heíur hann geíib prestaskóla- sjóbnum liandritib, og eru slík fyrirtæki eins fog- ur, eins og þau eru sjaldgatf hjá oss. Síban vjer Islcndingar fengum hinn nýja skólameistara Bjarna Johrisen, virbist sem allt vís- indalíf sje slokknab í skólanum, svo ab allir þess- ir lærbu og hálærbu kennarar, sem nú eru vib skólann, hafa ekki getab gelib út eitt einasfa skóla- bobsrit síban Svb. Egilsson sálugi andabist, því þessar íslenzku og dönsku skólaskýrslur getum vjer ekki kallab bobsrit. þessi skólabobsrit voru þó ábur ætíb til prýbis bókmenntum vorum, því þau voru betur vöndub en ílest annab sem út var gefib, og voru því Iifandi vottur þess, ab vísindin liföu í skólanum, og ab lcennararn- ir verbu ekki einungis tíma sínum til ab berja skólalærdóminn inn í lærisveinana, heldur líka til ab fást vib vísiudaleg elni, og sýna ávöxt af eigin rannsókn, en.da eru ekld litlir ávextiinir, er spruttu af þessu menntaiífi kennaranna þar sem rit dr. Svb Egilssonar eru og orbabókarsafn dr. Sehevings. þá er tnl eptir ab seg.ja þjer frá hversu iifandi áhugi þjóbar vorrar er á stjórnar málefnum vorntn. þú veizt þab, vinur minn, ab bókmcnntirnar eru ekki eins óbrigbull vottur um menntunarstig hverr- ar þjóbar, eins og áhugi hennar á þjóbmálefnttm sínum. þab geta verib til þeir menntantenn hjá þjóbinni, sem skrifi fagrar bækur, án þess þjóbin sje fær ab fylgja þeim, þó ab hún lesi bækur þeirra. En hib Iifandi fjör og áhttgi sem sumar þjóbir sýna, þegar um almenn þjóbmái- efni er ab ræba, þegar þær koma fram sem verj- endur rjettinda sinna, þab sýnir bezt hvort ab þjóbirnar eru vaknabar til vernlegs lífs, hvort ab þjóbin er þjób; og þessi andlega hreifing kemur mjög lítib frarn hjá oss um þessar raundir, eg jeg held mjer sje úhætt ab fullyrba, ab áhugi manna á landsrjettindum vorum sje ekki nærri því eins lifandi hjá oss nú eins og hann var þáb 1851. Ilvergi Iieyri jeg nú gctib um ftindi hjer nyrbra, sem alþingismenn eigi vib kjósendnr sína, til þess ab geta verib sannir talsmenn landslýbs- ins, og þingmannskosningin í fyrra sumar í Norb- urmúlasýslu sýndi þetta líka alivel, því alls einn kjósenda kom á kjörfundinn, svo ab enginn varb kosinn, hvernig sem nú fer, því nú á ab kjósa apt- ur. Jeg get nú ekki annab en kennt stjúrninni ab nokkru leyti þessa deyfb og áhugaleysi sem menn hafa á a-Iþingi. Menn vonast þó eptir hinum mest áríbandi frumvörpum frá stjórninni, og þingiriu er gjört ab skyldu ab láta þau siíja í fyrirrúmi, en þó veit jeg ekki til, ab alþingismennirnir fái neina vitneskju um hvab lagt verbi fyrir þingib fyr eu þeir eru komnir subur á þing. þeir viía því ekki hvab þeir eiga ab ræba, og geta því ekk- ert búib sig undir til ab komast níbur í skyn- samiegri skobun á málefnunum, og verba því opt ab láta þab fjúka sem, þeim fyrst dettur í hug, ef þeir vilja segja nokkub. þegar ab þingib er nú ekki haldib nema annabhvoit ár, sýnist þab vera vinnandi vegur fyrir stjórnina, ab búa frum- vörpin svo snemma frá sjer, ab þau gætu komib íil stiptamtmanns meb póstsskipinu haustinuáburen þingib er haldib, eba látib stiptamtmann ab minnsta kosti vita hvers efuis frumvörpin væru, og ræri þá hægurinn heima fyrir alþingismennina ab rera búnir ab búa sig nokkufe undir umræfeurnar um hin hclztu mál. Stjórnin beffei þann ábata á þessu

x

Norðri

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Norðri
https://timarit.is/publication/78

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.