Norðri - 28.02.1858, Blaðsíða 4

12
ælífc á 120 satií i vetnrgamla og eldri. }>at) pjör-
ir jörbin lia*is, sem er bezta útigangsjörí', svo ab
vetrarfáírií) er Ijettbreit, og afrjettarlandib, sem
liggur svo nærri, at) bann getur notaö þaí> nærri
því eins og lieimalamiií). þjer vitií) Kka, aí) þó
aí) jeg hali barni ílei>*ii á heiniili en hann, þá
hefi jeg alivel í búi, en Iiann er grófamaiitir.
.leg bjargast vel — og eptirgjaldiís af jöriunum
er jafnt —, en batin græbir *vo stóru nemur.
Jeg vil nú ekki liæla ntjer neitt fyrir búskapinn,
en þó segja svcitungar mínir, ai> mjer mundi áln-
ast eins vel og honum, ef ekki ræri jartamtín-
urinn. Og livai er þai þá, sem gjörir miin'nn?
Jeg gegni þeirri spurningu, og segi: þai er betri
saufcjöri). j>ar sern hentugt cr og kostnaiar-
lítifc afc hafa tnarga saufci, þar cr meiri ,gróii af
jörfcinni, ef búfcar eru jafnrel notafcar. þafc er
nú reyndar aufcvita?', afc sauiahaldifc gctur oriifc
nokkufc dýrt, þar ,sem ekki er hægt afc hafa svo
margar rer, afc lörnbin nægi til vifcaukans á saufc-
unum. En þó afc nágranni minn hafi nú einlægt
keypt geldinga afc liausti, og núna seinustu árin
gelifc allt afc spesíu fyrir fallcgan gelding, þá er
þó þess afc gæta, afc litlu er til kostafcjnenm lambs-
eldintt; og eptir larabsárifc borgar saufcurinn ein-
lægt töluvert meira en fófcur og liirfcingn mefc
vornllinni, á þess konar jörfcum, og á saufcumim
er fyrir minnstum vanhöldum afc gjöra, nema mefc
bráfcafárifc, sem tekur jafut úrval úr öllum pen-
ingi; og þegar bráfcafárifc drepur ærnar lians nifcur,
þá er hann reyrular því ver farinn, sem jnr'in hans
leytir lionum afc bafa meiru upp úr lömbunum.
þegar jeg sá nú amtmatinsbrjeíífc, efca
þó rjcttara sagt sýshtmannsbrjefifc hjá prest-
inttm mfnum um nifcurskurfcinn, sent ætti afc
í verfca í Húnavatnssyslu, þá fór jeg nú afc bugsa
| um gamla nráltækifc, sem jcg sá f einhverrí nýju
j bókinni , og þekkti ekki áfcur — er þnfc ís-
j len/.kt? — .,j>egar náungans veggur brennur, þá
er þínuni iiætt“; og þá datt mjer í !iug, livcr
j harfcara yrfci út undan okkar nágrannanna — því,
j okkur um afc tala, hefur ætífc verifc nágranna-
jeg vil ekki segja ríkismannarígiir milli okk-
ar —. Mjer fannst þá undir eins, afc mjer væri
j þafc engin skript afc drepa nifcur — einkum afc
1 hausthegi — þessa 30 saufci, en mjer væri þar
i á móti óhreppandi tjón afc drepa nifcur mjóikur-
ærnar. Mjer fannst nú líka, afc þó afc granni
minn yrfci skyldafcur til afc drepa nifcur 120 saufcina
8Ína, þá væri þafc honnm engin skript bcldur.
Jeg hugsafci mjer þafc svona : Framan af í bú-
skap iníniim, og allt þangafc til jcg átti fjórfca
barnifc, haffi jeg enga saufci, enda hefi jcg lít—
inn hag haft af þeim, því þeir verfca mjer þó æfci
fófcnrþungir afc vetrinum, en allir saufcirnir hans
granna míns, eru honum grófcafje, og er harm
því þess vegna betur farinn, þó afc hnnn verfci
afc slátra þeiin ölluin, því þafc er eins og leigu-
í fje, sem mafcur á lijá manni. En í stafc þess,
j afc mafcur fjekk 12 rd. af 100 rd. fær mufcur nú
j varla innstæfcuna. ]>etta er grófalmckkir mikill,
i en cngan veginn nein sjcrleg búmissa, eins og
Jónsbók yfcar kallar þafc. Jeg er því nokknrn vcginn
— cn hann öldungis — jafnrjcttur eptir sem áfcur.
Á líkan liátt gekk Ásvaldur til allra liinna
þrjátíu og tveggja bandamanna sinna, er gengifc
höffcu undir hinar sjö reglur lians. Hann btiddi
þá alla hins sama, og ákve.fc sama tíma fyrir þá
alla til afc koma mefc peningana. Allir þessir
vinir fuudust nú afc Ásvaldar í rökkrimi kvöld-
inu epiir, og var þcim fylgt inn í heibergi, sem
litií sem engin birta var í. Ásvaldur gekk til afc
sækja ijós, og kom aptur eptir litla stund í her-
mannabúningi, kross á brjósti og sverfc vifc sífcu, rjett
e;ns ng bann liaffci stafcifc þar fyrir þeim 7 ár-
uin áfctir. ,.TIatib þjer fscrt mjer fjefc, vinir mín-
ir! “ mælli Ásvaldur. „Ef afc þjer færifc mjer,
þá gjörið svo vel og ieggja þafc lijer á borfcifc.“
Nú kom liver eptir annan, og Iagfci sína gullpen-
ingahrúgu á borfcifc.
]>á tók Ásvaldur ti! máls: Minnist þcss nú,
vinir mínirl afc revnslutími yfcar er nú lifcinn.
Sjö árin og 7 vikurnar cru nú á cnda. Og nú
baftfc þjer lagf meiry gull á liorfc þotta beldur en
á því var nóttina sem þjer butidufc heit yfcar.
Jeg hefi efnt loforfc initt. Jeg hefi kennt yfcur þá
íþrótt afc búa ti! gull. Standió nú stöfcugir í transti
yfcar til Ðrottins, og haldib framvegis eifca yfcar,
þá mun velgengni yfcar aukast dag frá degi.
{>egar þjer alifc börn yfcar upp, þá kennifc þeim
liinar sömu reglur, og munu þau þá liijóta l)æfci
aiifclcgfc yfcar í arf, og blessun þá, er fylgir vcl
öflufcum aufc.“
]>cgar Ásvaldur liætti máli sínu, tjáfcu þeir
Iionum á margan veg hjartanlegar þakkir fyrir
allt er hann balfci gjört fyrir þá. Ilann fjckk nú
hvcrjum þeirra aptnr fje sitt, og sagfci þeim afc
liann væri ekki fjeþurfi. Ilvafc getum vjer nú
gjört til þess afc votta þjer þakklæti vort? sögfcu
þá margir þeirra einum munni. Segfcu oss þafc,
því vjer erum fúsir til afc leggja líiifc í sölurnar
fyrir þig, því heffcir þú ekki hjálpafc oss, vær-
um vjer nú allir á svcitinni.“
}>á svarafci Ásvaldur tuáli þeirra á þcssa Ieifc: