Norðri - 26.09.1858, Side 7

91
Iiöfum ætlnm vjer þó aS miklu meira mætti gjöra,
ef dugnaþur, iljnsemi og starfsemi væru almenn-
ari niebal vor. Margan túngarbsspottann mætti
hlaba, margan skurb grafa og margan þufnareit
sljetta, ef ab hver vinnustundin væri notub vor
og haust, en fólksfæbin gjörir meb öbru þab ab
verkum, ab heimilisaginn verbur sijófari, því bdnd-
inn verbur ab keppa eptir hjúinu, en hjúiö ekki
eptir vistinni, og getur því hjúib rábib miklu um
vinnu sína, því bóndinn verbur ab bjóba því
kostabob, og láta þab þó nærri sjálfrátt nm vinn-
una, sokutn hjúa fæbarinnar. þessi fólksfæb er nú
reyndar miklu hættulegri fyrir sveitabóndann en
sjóarbóndann, því jarbirnar eru fæstar svo, ab
sveitabóndinn geti látib lijúin liafa hlut í arbinum af
búinu, fje í heyjum og annab þess konar, því ef
hann á ab geta svarab sköttum og skyldum og
goldib hverjum sitt, og haft þar ab auki nóg fyr-
ir sig og sína, þá verbur hann einaít ab nota all-
an afurb jarbatinnar sem bezt. Öbru vísi er þessu
háí-tab meb sjoaibóndann. Hann þarf ekki ab sá
til ab uppskera. llann getur optast fcngib nóga
menn á skip, seni taka Iiiut og fæba sig sjáltir.
En þab er nturiur ab láta menn taka hlut á sjó
eba taka hlut á þurru imdi. jtegar hann einu
sinni cr búinn ab afla sjer skips og vei'arfatra,
þá liefur hann góba leigu af þeiin hölubsiól, og
þarf ekkert aö leggia í sölurnar, en hefur vissan
ágóbann ef vel gengur. þab er því reyndar elli-
legt, ab fólk sæki ab sjóntttn, því ef vel veiÖist,
er eptirtekjan mikln meiri, og aubveldlegar tek-
in. þaö mætti nú virbast af áöur sögbtt, ab þab
flyti af sjálfu sjer, ab sjóarútvegurinn væri vel
sóttur, og ab hver sjóarafli sem gefst væri not-
abur. Möiinum virbist ekki minna ætlandi, sem
stunda sjóarútveginn, en ab reyna til þess, þegar
færi gefst, ab nota hvern afla sem fæst á öllum
tímum árs, þegar fært er á sjó og nokkur afii
er fyrir, en þó er þetta ekki. Hákarlaveibarnar,
sem reyndar hafa hjer á seinni árum reynzt á-
batamestar, eru þær einustu hjer vib Eyjafjörb,
sem eru vel stundabar ab kalla má. Vjer get-
um ekki annab álitib en ab Sunniendingar og Vest-
firbingar, sjeu oss Norblendingum langtum frem-
ur í því ab nota veibi þá sem sjórinn gefur. þab
vita allir, sem til þekkja hjer vib Eyjafjörb, ab
þó ab hákarlaveibin sje nú sem stendur ábata-
sömust, þá cr þab, ef til vill, einungis af því ab
önnur veibi er hjer ekki stundub til nokkurrar
hlítar. þab getur ekki hjá því farib, þegar ár
cptir ár er niokfiski hjgr meb köflum víbast á
Eyjafirbi, og þab lijer innst í fjarÖarbotni, ab meira
mætti afla af fiski en gjort er. þegar vjer sjáuin
aö útlendir duggarar fiska og salta nibur fisk svo
mörg hundruÖ tunnurn skiptir hjer úti fyrir og í
fjarÖarkjaptinum, þá liggur þab í augum uppi, ab
vjer líka getum afiab þenna fisk, ef vjer útvegum
oss veibarfæri og önnur áhöld ; og þegar þaÖ nú er
orÖib sannreynt, aÖ hákarlinn al'last ekki til neinna
rnuna nema á vorin, og framan af sumri, þá mætti
gjöra skipin út á eptir til fiskveiba, og gæti þá
saltfiskur orbib hjer eins gdb verzlunarvara eins
og á Suburlandi. Auk þess er hjer norbanlands
í flestum árum nriklu þurrvibra.samara en á Vest-
urlandi, og gjörirþab saltfiskverkunina iijer aubveld-
ari og ómaksminni. Vjer getum eigi annab sjeb,
en hákarlaskipin verbi ab vera mjöghentug tilþess-
ara veiöa; enda getur vel veriÖ, ab þab borgabi sig
eins vel aÖ halda sumum þilskipunum einlægt allt
sumarib út til fiskiveiöa eins og til hákarlaveiÖanna.
þá er enn^einn sjóaraflinn, sem ab miklum
notum mætti verba, aÖ minnsta kosti hjer á Eyja-
firbi, ef hann væri stundaöur vel og rækilega, og
þab er síldaraflinn. þeir herra verziunarmaÖur
P. Möller og synir hans, sem eru hinir beztu sjó-
menn og duglegutsu hjer í bænum, hafa í mörg
ár verib þeir einu, er hafa síundab þessa veibi ab
nokkru rábi, og hafa þeir á hverju ári sent tölu-
vert af saltaÖri síld til Kaupmannahafnar ogselt
þaÖ sjer í góÖan hag. Og vjer erum sannfærb-
ir um þab, ef ab landsmenn iegbú sig eptir síld-
arafla og síidarverkun, ab kauptnenn vorir mtindu
taka þaÖ sem góÖa og gilda verzlunarvörn, og
ab minnsta kosti er þaö víst, ef ab vjer kynnum
ab salta hana nibur á rjettan hátt, ab NorÖmenn,
sem hingaÖ koma nú árlega, mundu kaupa hana
fyrir þaÖ verb sem vjer værum vel í halcþiir meÖ,
því þeir eru jafnvel farnir á næstlitnu sumri
ab koma hingaö til síldarveiba, þó þeim tæk-
ist þab lítt í þetta sinn. þaÖ er aubsjáaniegt,
hvortþaÖekki muudiborga ómakib aÖIeggja sig ept-
ir síldarveiöinni, þegar menn fá bjer stundum frá
50 til 300 tunnur síldar í einum drætti, og síld-
in bæÖi feit og góÖ, og má þá tilbúa úr smá-
síldinni ansjósur, en salta hina stærri niÖur. Hjer
er tunnan af nýrri síld venjulega seld á 2 og 3
mörk, en fyrir salta síld er gefib erlendis frá 12
til 20 rd. fyrir tunnuna, og fyrir ansjósusíld vel
til búna miklu meir. Reyndar hafa menn hjer
inikil not síldarinnar, sem veibist í iagnet, til beitu,