Norðri - 31.07.1860, Side 2

58
En Iivafc er nú gjört og hvafe á gjöra í hin-
ura umdæmum landsins þar sem klá&inn var upp-
rættur, þegar hinir konunglegu erindsrekar komu,
og hvafca árangur hafa bænir alþingis þar haft?
Alþingi fór því frara, „ab tryggirver&ir væri sett-
ir á umdæmamótum á kostnafe stjórnarinnar og ab
amtmenn fengi sem fyrst aptur fullt embætlis-
vald sitt til a& rá&stafa þessu máli, og enn fremur
a& klá&asvifcinu yr?i þrcngt saman, svo afc sífcur
yrfci hætt vifc afc sýkin breiddist aptur út til hinna
hreinsufcu umdæma“. Ekkert af þessu hefir stjórn-
inni enn þóknazt afc gjöra, svo vjer til vitum.
þafc eina sera gjört hefir verifc í þá stefnu, sem
alþingi hjelt fram, er gjört af alþýfcunni, þar sem
Borgfirfcingar brugfcust svo undir tillögur alþingis,
afc þeir eyddu öllu sjúku og ígrunufcu fje í efri
hluta sýslunnar næstlifcifc haust, og keyptu sjer
nýjan fjárstofn afc norfcan og vestan, og tryggfcu
mefc þessu ráfci svo mjög takmörk hinna umdæm-
anna, afc þeir eiga, hvernig sem fer, hifc mesta
þakkiæti og velvild hinna amtsbúa skilifc. Hifc
eina, er vjer vitum gjöit frá hálfu kláfcastjórnar-
innar í þessu máli er snerti vestur og norfcaust-
urumdæmin , er 3. gr. ( brjefi stiptamtmanns
til sýslumannanna í sufcurumdæminu, dags. 27.
apríl 1860, sem afc skrifafc er samkvæmt uppá-
stungum nefndar þeirrar í Reykjavík sern skip-
ufc er í fjárkláfcamálinu, a&
ekkert fje megi flytja úr vestur og norfcur-
amtinu inn í sufcuramtifc, nema þafc strax sje
bafcafc og sett undir læknislega umsjón, þeg-
ar þangafc er kontifc.“
og 5. gr. í sama brjefi stiptamtsmanns, erþann-
jg hijófcar:
„Sleppi fje úr hinum ömtunum inn í sufcur-
amtifc, skal farifc rnefc þafc samkvæmt þeim
hjergildandi fjárlækninga reglum, skilja þafc
frá öfcru fje, ogbafca þa&á eigendanna kostna&.“
þetta er nú gjört. þessu hefir Reykjavíkur
nefndin í kláfcamálinu stungifc upp á, og þessu
hefir amtmafcurinn í sufcurumdæminu skipafc sýslu-
mönnum þar afc breyta eptir. þetta atriíi má vel
vekja atliuga alþýfcu í vestur og norfcurumdæm-
inu. Jrafc liggur hjer í, frá stjórn kláfcamálsins
á Sufcurlandi. —sem ef til vill styfcst vifc bending-
ar frá erindsrekunum í kláfcamálinu, sem nú eru
erlendis, efca stjórninni sjálfri— afc hún vifcurkenn-
ir ekki heilbrigfci fjárins í hinum umdæmunum,
afc hún álítur allt fje afc norfcan og vestan sjúkt
og grunafc, er því skuli takast undir vanalegar
kláfcalækningar, ef þafc kemur inn í su&urumdæm-
ifc, og o.°s furfcar á, a& hifc sama skilyrfci ekki
skyldi vera sett fyrir fjárrekstrum úr norfcur og
vesturumdæminu eins og fyrir fjárrekstrum úr
Skaptafellssýslu, „afc hver sem flytur fjefc efca
sækir skuli hafa læknisskýrteini fyrir, afc þafc sje
hcilbrigt og hafi verifc þafc í hálft ár.“ En ver-
ifc getur nú, afc í þessu eigi afi liggja, afc meiri
hætta sje búin sufcuramtinu af fje afc norfcan og
vestan en úr Skaptafellssýslu, þar sem þafc fje
ekki þarf nema læknisskýrteini fyrir flutningnum,
en fjefc afc norfcan og vestan er þar á móti skip-
afc bafca og setja undir læknislega utnsjón, þegar
sufcur kemur. Vjer vitum nú reyndar ekki, hvafca
dýralæknar eru í Skaptafellssýslu, er þetta skýr-
teini geta gefifc, en hitt vitum vjer afc þeir eru eng-
ir á Norfcurlandi efca Vesturlandi, og því mun líka
fje þar álitifc svo sjúkt og grunafc, afc naufcsyn sje á
böfcun og lækninga-umsjón, ef nokkufc af því yrfci
flutt inn í sufcurumdæmifc.
Af þessu, sem þegar er sagt, leiíir nú ým-
islegt, er vjer viljnm bifcja Norfclendinga og Vest-
uramtsbúa vel a& athuga, afcur en þeir reka fje
til Su&urlands, hvort scm þafc er til lífs eta til
frálags:
1. afc stjórnin virfcist cn ekkert tiliit hafa
liaft til þeirrar bænar alþingis, afc amtinennirnir
fengi aptur vald sitt óskert, og afc amtmennirnir
geta því afc öllum Ifkindum ekki tekifc neitt f atn
í, efca haft neitt eptirlit á, efca sett nein skilyrfi
fyrir þessari fjársölu efca þessum fjárflutningum
umdæma millum, þó afc þeir vildi. Hafi nú al-
þýfca, eins og alþingi, álitifc afc afcferfc amtmann-
anna norfcan og vestan hafi verifc rjett í þessu
máli, og afc raufcsynlegt væri, afc þeir fengi því
aptur hifc rjetta embættislega vald sitt til afc gjöra
þær hentugustu ráístaíanir og setja þau naufc-
synlegu skilyrfci fyrir þessum fjárflutningum inn
í sufcurumdæmifc, þá á hún afc láta þafc ásannast
rnefc því afc taka sig saman um afc farga engu
fje til Sufcurlandsins fyrri en þetta reglulega
eptirlit embættisvaldsins er aptur fengifc í þessum
umdæmum.
2. afc amtsbúar í noríur og vesturumdæm-
inu geta ekki, ef þeir vilja vera sjálfum sjer sam-
kvæmir, fallizt á þá skofcun kláfcamálsnefndarinn-
ar syfcra og'stiptamtmanns, afc fje þeirra sje allt
grunafc og sjúkt, og ab því þurfi afc taka þafc
undir böfcun og lækningar ef sufcur flyzt. Ef a&
þeir því farga fje sínu til sufcurumdæmisins, þeg-